дашчэ́нту, прысл.

Начыста, датла, ушчэнт; зусім, поўнасцю. Станцыя, як і паўстанак пад Лашычамі, была дашчэнту разбурана. Хадкевіч. Сотнікаў выпусціў дзесятак снарадаў і разнёс дашчэнту яшчэ два танкі. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяшо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мала каштуе; недарагі, танны. Сённяшніх пастухоў пазнаюць па зусім іншых прыкметах — у іх гадзіннік на руцэ, і сарочка шаўковая, і гарнітур не дзяшовы. Палтаран.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збянтэ́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго.

Выклікаць у каго‑н. замяшанне, разгубленасць. Нечаканасць Юрасёвых пытанняў зусім збянтэжыла дзяўчыну. Гарбук. Апоўначы выбух адкінуў вароты, збянтэжыў сваёй нечаканасцю варту. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуце́ец, ‑цейца, м.

Работнік чыгункі; чыгуначнік. На станцыі было зусім цёмна, толькі ліхтары пуцейцаў сяды-тады мільгалі на чыгуначным палатне. Кулакоўскі. Побач пуцейцы мяняюць падпаленыя жужалем шпалы. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раба́к, ‑а, м.

Разм. Гліст. [Бабулька:] — Ды замоўкніце вы са сваімі літаннямі. Яны тут зусім не патрэбны. У яго рабакі. Дайце яму бярозавага дзёгцю. Ад сэрца і адыдзе. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., што.

Разрэзаць пілой на часткі. Распілаваць бервяно. □ Пакуль звалілі [сасну] з пня, пакуль ачысцілі ад сукоў ды распілавалі на калоды, дык зусім звечарэла. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цёк, ‑у, м.

Цячэнне, плынь. Урэшце, зусім ужо змораная, Гэлька неяк знайшла сілы адплыць ад віру, і яна панеслася хвалямі па цёку вады... Чарот.

•••

Цёкам цячы гл. цячы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыку́та, ‑ы, ДМ ‑куце, ж.

Ядавітая травяністая балотная ці вадзяная расліна сямейства парасонавых. Травы розныя: валяр’ян, цыкута, святаяннік, а за імі, зусім у вадзе — трысцё, аер. Дубоўка.

[Ад лац. cicuta.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Найба́рдзей ’асабліва, рус. в особенности’ (Яруш.). Відаць, запазычанне з польск. najьardziej, найвышэйшая ступень ад bardzo ’вельмі’, значэнне беларускага слова найбольш блізкае да другасных значэнняў польск. najьardziejзусім не, самае меншае’ (Варш. сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Налой ’наезджаная санная дарога’ (свісл., Шатал.). Аналагічна да набой ’тс’ ад набіць ’наездзіць’ павінна ўтварацца налой ад ліць, параўн. рус. налой ’верхні слой вады’, аднак застаецца не зусім ясней матывацыя (’як палітая’?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)