гамалагі́чны

(ад гамалогія)

які мае аднолькавыя адносіны да чаго-н., падобны;

г-ыя рады — групы арганічных злучэнняў з аднолькавымі хімічнымі ўласцівасцямі і падобнай будовай;

г-ыя органы — органы жывёл і раслін, якія маюць у асноўным аднолькавую будову, але выконваюць розныя функцыі (напр. рука чалавека і крыло птушкі); параўн. аналагічны 2.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мядо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да мёду. [Людвік] выбраў чыстую мясцінку на прызбе, паставіў на ёй мядовую рамку і выйшаў на вуліцу. Кулакоўскі. // Прыгатаваны з мёду, на мёдзе. Мядовы пернік. Мядовы квас.

2. Які пахне мёдам. Верасы напаўняюць паветра мядовым пахам. В. Вольскі. // Падобны колерам на мёд, жоўта-залацісты. [Сонца] кідаецца на абшар, аблівае яго мядовым колерам. Бядуля.

3. перан. Саладжавы, прытарна-пяшчотны, ліслівы (пра голас). — Сястрычка, ідзі пагуляй, любая. Мне трэба нешта сказаць урачу, — мядовым голасам праспявала Тамара Аляксандраўна. Шамякін.

•••

Мядовы месяц гл. месяц.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несапра́ўдны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае законнай сілы. Шлюб з псіхічна хворым прызнаецца ў адпаведнасці з законам несапраўдным. «Маладосць».

2. Падроблены; штучны. Несапраўдны брыльянт. □ Увесь цяперашні спрыт гэтага чалавека, яго рухавасць, яго жвавая гутарка, калючы агонь яго слоў, — усё гэта здавалася на[й]граным, несапраўдным. Лынькоў.

3. Ужываецца як састаўная частка назваў раслін, жывёл і пад. Несапраўдны скарпіён.

4. Які толькі вонкава падобны да чаго‑н. сапраўднага. Здавалася, .. што і бомбы рвуцца несапраўдныя, і кулямёты лапочуць толькі для таго, каб нарабіць траскатні і нажахаць нас. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ры́хтык, прысл.

Разм.

1. Якраз, дакладна (таксама, такі самы). Алімпа ўгледзела праз шыбу акна прыплюснуты нос і вушы, рыхтык такія, як у дзядзькі. Сабаленка. Карацей і прасцей кажучы, .. [гаспадар] гуляў са мной рыхтык так, як гуляе кот з мышкай, не даючы ёй ніякай магчымасці пазбавіцца ягоных кіпцюроў. Дубоўка.

2. у знач. нязм. прым. Выліты хто‑н., падобны на каго‑н. — У клубе сядзеў дзядзька рыхтык наш Пракоп Кульгавы. Хведаровіч. Яшчэ калі малым быў, аднойчы, на вадохрышча, вылепіў са снегу станавога, але ж рыхтык ён. Гурскі.

[Польск. rychtyk, rychtyg з ням.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВІ́ЦЕБСКІ ПАЛА́Ц ГУБЕРНА́ТАРА,

помнік архітэктуры класіцызму. Пабудаваны ў Віцебску да 1772. Асн. 3-павярховы будынак пастаўлены на высокім беразе Зах. Дзвіны памешчыкамі Кудзіновічамі, у 1806 выкуплены для перабудовы пад палац ген.-губернатара. У 1811 да асн. корпуса прыбудаваны 2-павярховы П-падобны ў плане службовы корпус (арх. Ф.Санкоўскі) з параднай залай і царквой на 2-м паверсе. Гал. фасад вылучаны рызалітам, завершаным атыкам, і ўпрыгожаны порцікам з 4 паўкалонамі дарычнага ордэра, якія падтрымліваюць балкон. Такі ж порцік аздабляе бакавы фасад і замыкае фасад 2-павярховага корпуса. Фасады апрацаваны рустам, завершаны карнізам і атыкамі. Быў рэзідэнцыяй ген.-губернатараў і губернатараў, штаб-кватэры Напалеона. У Вял. Айч. вайну спалены. Адноўлены пасля вайны. Першапач. планіроўка зменена.

Літ.:

Якімовіч Ю.А. Помнікі мураванага грамадзянскага дойлідства Віцебска XIX — пачатку XX ст. Мн., 1990.

В.Ф.Марозаў.

т. 4, с. 230

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРО́ДЗЕНСКІ ПАЛА́Ц ТЫЗЕНГА́ЎЗА.

Пабудаваны ў 1760—70-я г. ў Гродне (арх. І.Г.Мёзер, Дж.Сака, маст. П.Гежыдовіч, А.Грушэцкі) як палац А.Тызенгаўзапач. 19 ст. рэзідэнцыя губернатара). Кампазіцыйны цэнтр Гарадніцы, гал. фасадам выходзіў на плошчу і ўтвараў трапецападобны курданёр. Аднапавярховы П-падобны ў плане мураваны будынак быў накрыты высокім вальмавым дахам з невял. мансардамі ў цэнтры бакавых крылаў і завяршаўся авальным у плане бельведэрам з купалам і скульпт. выявай Цэрэры над гал. уваходам. Аздабленне фасадаў мела элементы стылю ракако, у каларыстычным вырашэнні — спалучэнне зялёнага колеру сцен, белых ляпных дэталей, чырвонай дахоўкі. Парадныя залы былі аздоблены плафонамі з размалёўкай і мармуровымі разнымі камінамі з карскага мармуру. У ансамбль уваходзіў будынак Гродзенскага тэатра Тызенгаўза. Разбураны ў 1915. На ПнУ ад палаца праф. Ж.Э.Жыліберам быў створаны Гродзенскі батанічны сад.

А.М.Кулагін.

т. 5, с. 437

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

скоре́е

1. сравн. ст., нареч. хутчэ́й;

2. сравн. ст., прил. хутчэ́йшы;

3. нареч. (лучше) хутчэ́й, лепш;

он скоре́е умрёт, чем сда́стся ён хутчэ́й (лепш) памрэ́, чым зда́сца;

4. нареч. (вернее, ближе) хутчэ́й;

он скоре́е похо́ж на мать, чем на отца́ ён хутчэ́й падо́бны да ма́ці, чым да ба́цькі;

скоре́е всего́ хутчэ́й за ўсё.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

fellow

[ˈfeloʊ]

1.

n.

1) чалаве́к -а, хло́пец хлапца́ m.

old fellow — дру́жа, стары́ (у зваро́це)

poor fellow — бяда́к; нябо́га, небара́ка

2) ся́бра -ы m., тава́рыш -а m., супо́льнік -а m.

a fellow in misery — тава́рыш у няшча́сьці

3) ся́бра навуко́вага тава́рыства або́ кале́джу

2.

adj.

супо́льны, падо́бны

fellow citizens — суграмадзя́не

fellow workers — супрацо́ўнікі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

далёкі

1. (адлегласць) fern; entfrnt, entlgen; weit (usgedehnt);

2. (час) fern;

далёкая міну́ўшчына frne [wite] Vergngenheit;

3. (які не мае кроўных сувязей) witläufïg, entfrnt;

далёкая радня́ entfrnte Verwndte pl;

4. (не падобны) fremd; wnig Geminsames hbend;

мы з ёй лю́дзі далёкія ich hbe wnig Geminsames mit ihr;

ён не ве́льмі далёкі mit ihm ist es nicht weit her; er ist nicht der Hllste

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

блі́зкі

1. (недалёкі) nah; nah gelgen;

на блі́зкай адле́гласці in nächster Nähe (знаходзіцца); aus nächster Nähe (глядзець і г. д.);

2. (падобны) nah, ähnlich;

3. (пра адносіны) nah, intm;

блі́зкі свая́к ein nher Verwndter;

блі́зкі да паліты́чных ко́лаў ine den poltischen Krisen nhe sthende Persönlichkeit;

блі́зкія адно́сіны nge Bezehungen;

4.

Блі́зкі Усход der Nhe sten, Nahst;

краі́ны Блі́зкага Усхо́ду die Nahststaaten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)