харч, -у, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Тое, што спажываюць, чым жывяцца, ежа.
Мясны х.
Нешта ж ты змізарнеў на гарадскіх харчах.
2. Корм для жывёлы.
Нарыхтаваць харчу жывёле на зіму.
3. перан. Тое, што з’яўляецца крыніцай роздуму, разважанняў.
Даць х. для мозгу.
◊
На харчах святога Антонія (разм., жарт.) — недаядаючы, галадаючы.
|| прым. харчо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
assent2 [əˈsent] v. fml (to) згаджа́цца, пагаджа́цца; даць зго́ду (на што-н.);
He didn’t assent to the terms they proposed. Ён не згадзіўся на тыя ўмовы, якія яны прапанавалі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
То́рнуць ’штурхнуць, піхнуць’ (Юрч., Жд. 2), ’ткнуць, даць’ (Юрч., Жд. 3, Сл. ПЗБ), ’апусціць, усадзіць’ (Сл. ПЗБ), ’аддаць грошы’ (гарад., Нар. ск.). Відаць, дзеяслоў на ‑ну‑ ад імітатыва тор 3 (гл.); менш верагодна ад торкнуць (гл.), шляхам спрашчэння спалучэння зычных у сярэдзіне слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разде́лать сов.
1. (о земле) разрабі́ць, урабі́ць;
2. (обработать) вы́рабіць; (окрасить) пафарбава́ць, размалява́ць;
разде́лать шкаф под дуб вы́рабіць (пафарбава́ць) ша́фу пад дуб;
3. (тушу животного) разабра́ць;
4. (расширить) спец. разрабі́ць, пашы́рыць;
5. перен., прост. даць ды́хту (чо́су);
◊
разде́лать под оре́х даць ды́хту (чо́су);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адшкадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Разм.
1. Даць, шкадуючы, ашчаджаючы. Гною, бывала, — як ні мала ў хляве, — пад бульбу ледзь наскрабеш, а пад лён гаспадар адшкадуе. Палтаран.
2. Пакінуць шкадаваць, не шкадаваць болей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аблічы́ць, ‑лічу, ‑лічыш, ‑лічыць; зак., каго-што.
1. Ашукаць пры падліку, даць менш, чым належыць. Аблічыць пакупніка.
2. Разм. Зрабіць падлік, палічыць што‑н. Дарогі, цёмныя дарогі! Хто вас аблічыць? Хто вас змерыць? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абрысава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., каго-што.
1. Абвесці рыскай, абчарціць. Вутрым памаўчаў. — Яны гэта, бабы, могуць... Ручку.. [сынаву] абрысавала мне ў другім пісьме. Брыль.
2. Даць характарыстыку каму‑, чаму‑н.; абмаляваць, апісаць. Абрысаваць абставіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастражэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць строгім, стражэйшым. Голас Якімца пастражэў. Трэба было перапыніць Яўгена, не даць пагаварыць непатрэбшчыны. Савіцкі. Выпадак з Чахоніным насцярожыў не толькі брыгадзіра. Кожны член брыгады неяк схамянуўся, пастражэў. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
празва́ць, ‑заву, ‑завеш, ‑заве; ‑завём, ‑завяце; зак., каго-што.
Даць мянушку. Сын быў рыжы, і яго яшчэ малым празвалі Рыжы Пятрук. Карпюк. У Малінаўцы.. [Юзіка] за высокі рост, сілу і грубы голас празвалі Громам. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкармі́ць, ‑кармлю, ‑корміш, ‑корміць; зак., каго-што.
Даць якую‑н. дадатковую ежу, корм; падкарміць. — А ёй [Марылі] там дзецям есці наварыць — невялікая работа. Яшчэ і сваіх дзяцей там лепш прыкорміць. Чорны. // Даючы корм, прыманіць, прынадзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)