цана́, -ы́, мн. цэ́ны і (з ліч. 2, 3, 4) цаны́, цэн, ж.
1. Грашовае выражэнне вартасці тавару; плата.
Зніжэнне цэн.
Ц. праезду аўтобусам.
2. звычайна ў форме Т цано́й (-о́ю), чаго. Ужыв. ў знач.: страціўшы што-н., ахвяраваўшы чым-н., перажыўшы што-н.
Перамагчы цаной вялікіх страт.
Любой цаной дасягнуць мэты.
3. перан. Значэнне, роля чаго-н.
Ц. слова.
○
Адпускная цана — цана, па якой прадаецца прадукцыя.
◊
У цане (разм.) — дорага каштуе; высока цэніцца.
Цаны няма каму-чаму (разм.) — вельмі дарагі, вельмі высокай якасці.
|| прым. цэ́насны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шту́рхаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. каго-што. Рухаць ад сябе, кранацца рэзкім рухам, кароткім ударам.
Ш. у спіну сяброўку.
Ш. тачку.
2. Трымаючы на ўзроўні плячэй, рэзкім моцным рухам паднімаць над сабой (штангу, гіру) або штуршком кідаць наперад (звычайна ядро; спец.).
Ш. ядро.
Ш. штангу.
3. перан., каго (што). Прымушаць да чаго-н., садзейнічаць сваім умяшаннем развіццю чаго-н.
Ш. каго-н. на нядобры ўчынак.
|| зак. штурхану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і штурхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. шту́рханне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
merit
[ˈmerɪt]
1.
n.
1) заслу́га f.
a mark according to the merit of the student’s work — адзна́ка, яку́ю ву́чань заслужы́ў сваёй пра́цай;
2) до́брая я́касьць, плюс -у m., ва́ртасьць, перава́га f.
The merits of your plan outweigh the defects — До́брыя бакі́ твайго́ пля́ну пераважа́юць недахо́пы
make a merit of something — ста́віць што-н. сабе́ ў заслу́гу; тлума́чыць што-н. як сваю́ заслу́гу
2.
v.
быць ва́ртым чаго́; заслуго́ўваць чаго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
захава́льнік, ‑а, м.
Той, хто захоўвае што‑н., прытрымліваецца чаго‑н., застаецца верным чаму‑н. Сапраўднае мастацтва жыве ў народзе, які з’яўляецца яго стваральнікам і захавальнікам. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збі́цень, збітню, м.
1. Уст. Гарачы напітак, які гатаваўся з вады, мёду і вострых прыпраў.
2. Разм. Пра густую масу, збітую, скалочаную з чаго‑н. Збіць збіцень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звышдалёкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які значна перавышае звычайную, сярэднюю далёкасць чаго‑н. Звышдалёкая дыстанцыя. Звышдалёкая стральба.
2. Тое, што і звышдальнабойны. Звышдалёкая артылерыя.
•••
Звышдалёкая ракета гл. ракета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згаблява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што.
Габлюючы, зняць верхні слой чаго‑н. Згабляваць няроўнасці. □ — Ідзі, Мікалай, мне тут у гэтай дошцы кант згаблюй — я збіваць пачну. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з’е́длівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць з’едлівага. — А ты не ведаеш Сабакевіча? — пачуў .. [Жылінскі] голас Рудчанкі і не мог зразумець адразу, чаго ў ім было больш — злосці ці з’едлівасці. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завастры́ць, ‑вастру, ‑вострыш, ‑вострыць; зак., што.
1. Зрабіць вострым канец чаго‑н. Завастрыць аловак. Завастрыць канец палкі.
2. перан. Зрабіць больш рэзкім, ярка выражаным; падкрэсліць. Завастрыць пытанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дабялі́ць, ‑бялю, ‑беліш, ‑баліць; зак., што.
Закончыць пабелку ці бяленне чаго‑н. Дабяліць печ. Дабяліць пакой. // Выбеліць што‑н. да якога‑н. месца. Дабяліць сцяну да дзвярэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)