пазавя́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Завязаць усё, многае. Пазавязваць вузлы. Пазавязваць гальштукі. □ [Тварыцкі] схаваўся ад таварыша за ложак, нагнуўся, .. пераклаў з аплеценага гаршка залатыя манеты ў некалькі хустачак, пазавязваў і параспіхаў па кішэнях. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паліцыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Разм. Асоба, якая служыць у паліцыі; паліцэйскі. На вобыск да Тамаша выправілі аж трох паліцыянтаў. Бядуля. Па гэтым гасцінцы панскія паліцыянты ганялі скаваную моладзь — барацьбітоў за свабоду народа. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прадме́сце, ‑я, н.

1. Пасёлак, размешчаны непадалёку ад горада, але за яго межамі.

2. Ускраіна горада, далёкая ад цэнтра. Праз пярэднія дзверы.. [сябры] ўскочылі ў трамвай і доўга ехалі, пятляючы па ўскраінах гарадскога прадмесця. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уме́ла, прысл.

З уменнем; па-майстэрску. [Русаковіч:] Калі ўмела і з душой узяцца за справу, дык і план будзе выкананы, і сабекошт не павысіцца. Крапіва. Мікола быў лякальшчыкам адменным: Умела працаваў і добра зарабляў. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уха́бісты, ‑ая, ‑ае.

Пакрыты вялікай колькасцю ўхабаў, з ухабамі. Дарога ўхабістая, гразкая, і ехаць можна толькі ступою, асабліва ноччу. Галавач. Машына выехала ўжо за горад, неслася па ўхабістай дарозе, быццам уцякала ад некага. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Incedunt albati ad exsequias, pullati ad nuptias

На пахаванне яны ідуць у белым адзенні, а на вяселле ‒ у чорным.

На похороны они идут в белой одежде, а на свадьбу ‒ в чёрной.

бел. Дурань законаў не чытае, а свае мае. Па вадзе ходзіць у тапачках, а па пяску ‒ у чабатах.

рус. По зиме в китаешном, по лету в дублёном. За сохой в сапогах, по селу в лаптях, в церковь босой. Зимой с бороной, а летом в извозе. На комара с рогатиной. Дуракам за кон не писан.

фр. Chanter (entonner) (le) magnificat à Matines (Петь магнификат во время утренней молитвы).

англ. That is neither here, nor there (Это ни там/так ни сям/этак).

нем. Für den Dummkopf gibt es keine Gesetze (Для дурака не существуют законы).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

ВО́ЛГА-ДАНСКІ́ СУДНАХО́ДНЫ КАНА́Л імя У.І.Леніна, у Валгаградскай вобл. Расіі. Злучае р. Волга каля г. Валгаград з р. Дон каля г. Калачна-Доне. Адкрыты ў 1952. Даўж. 101 км, з іх 45 км праходзяць па вадасховішчах. Глыб. не менш за 3,5 м. 13 шлюзаў. Па канале праходзяць грузапасажырскія лініі і турысцкія маршруты.

т. 4, с. 262

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГУ́СТАФСАН (Gustafson) Тругве

(н. 1911),

шведскі фізіёлаг. Чл. Шведскай АН. Замежны чл. АН СССР (1976). Праф. зоафізіялогіі Стакгольмскага ун-та. Навук. працы па эксперым. біялогіі, біяхіміі эмбрыянальнага развіцця, рэгуляцыі сінтэзу ферментаў у жывёльных клетках, што культывуюцца па-за арганізмам, пра ролю медыятараў у морфагенетычных працэсах зародка. Прааналізаваў малекулярныя механізмы клетачных узаемаўплываў у эмбрыягенезе ігласкурых.

т. 5, с. 547

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зайсці́ сов.

1. в разн. знач. зайти́; (попутно, мимоходом — ещё) заверну́ть; (о светилах — ещё) закати́ться, сесть;

з. ў рэда́кцыю — зайти́ (заверну́ть) в реда́кцию;

з. па тава́рыша — зайти́ за това́рищем;

з. за ха́ту — зайти́ за дом;

со́нца зайшло́ — со́лнце закати́лось (зашло́, се́ло);

гу́тарка зайшла́ пра літарату́ру — разгово́р зашёл о литерату́ре;

з. з пра́вага бо́ку — зайти́ с пра́вой стороны́;

з. ў чым-не́будзь ве́льмі далёка — зайти́ в чём-л. сли́шком далеко́;

2. карт. пойти́;

з. з туза́ — пойти́ с туза́;

◊ з. на аганёк (аге́ньчык) — зайти́ (забежа́ть) на огонёк;

з. ў тупі́к — зайти́ в тупи́к;

ро́зум за ро́зум зайшо́ў — ум за ра́зум зашёл;

далёка з. — далеко́ зайти́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пано́к, ‑нка, м.

1. Небагаты пан. [Буднік:] — Хопіць ужо вам важдацца з гэтымі хутарамі.. Ці ж мы на тое ў паноў зямлю адабралі, каб новых панкоў гадаваць. Галавач.

2. Форма ласкальнага звароту да пана. — Панок, за што? — Міхал пытае: — Што за прычына ёсць такая? Ці я па службе правініўся? Ці на мяне пан угнявіўся? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)