па-за

прыназоўнік

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

па-за, прыназ. з Т.

Ужыв. для абазначэння месцазнаходжання, руху, дзеяння за чым-н., па той бок чаго-н.

П. гарамі.

П. часам і прасторай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

па-за предлог с твор. за, позади́ (кого, чего); вне (чего);

па-за гара́мі — за гора́ми;

па-за го́радам — за го́родом;

◊ па-за ча́сам і прасто́рай — вне вре́мени и простра́нства

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па-за, прыназ. з Т.

Спалучэнне з прыназоўнікам «па-за» выражае прасторавыя адносіны: ужываецца для абазначэння месцазнаходжання, руху або дзеяння за чым‑н., па той бок чаго‑н. І раптам адчуў сябе Ігнась адрэзаным, асобным ад усяго, як бы ў другім свеце, на другой зямлі; усё стала як бы па-за яго істотаю. Чорны. Па-за садкамі, па-за хлявамі, пазавуголлю, гародамі краліся адзін за адным папацёмку ўчатырох, як ваўкі. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

па-за прыназ

1. jénseits (G); hínter (D);

па-за гара́мі hínter den Bérgen;

2. áußer(halb);

па-за до́мам áußer Haus, áuswärts;

па-зако́нкурсам áußer Konkurrénz;

па-за чарго́ю áußer(halb) der Réihe;

па-за гульнёй спарт ábseits, im Ábseits

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

з-па-за

прыназоўнік

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

вовне́ нареч. (за пределами) па-за, знадво́рку; (за пределы) во́нкі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скрабану́ць

‘скрабануць каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення (па чым-небудзь, за што-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. скрабану́ скрабанё́м
2-я ас. скрабане́ш скрабаняце́
3-я ас. скрабане́ скрабану́ць
Прошлы час
м. скрабану́ў скрабану́лі
ж. скрабану́ла
н. скрабану́ла
Загадны лад
2-я ас. скрабані́ скрабані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час скрабану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

скраба́ць

‘скрабаць каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення (па чым-небудзь, за што-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. скраба́ю скраба́ем
2-я ас. скраба́еш скраба́еце
3-я ас. скраба́е скраба́юць
Прошлы час
м. скраба́ў скраба́лі
ж. скраба́ла
н. скраба́ла
Загадны лад
2-я ас. скраба́й скраба́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час скраба́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

скра́бнуць

‘скрабнуць каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення (па чым-небудзь, за што-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. скра́бну скра́бнем
2-я ас. скра́бнеш скра́бнеце
3-я ас. скра́бне скра́бнуць
Прошлы час
м. скра́бнуў скра́бнулі
ж. скра́бнула
н. скра́бнула
Загадны лад
2-я ас. скра́бні скра́бніце
Дзеепрыслоўе
прош. час скра́бнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)