далі́ць, ‑лію, ‑ліеш, ‑ліе і ‑лью, ‑льеш, ‑лье; ‑ліём, ‑ліяце і ‑льём, ‑льяце; заг. далі; зак., што і чаго.
Дабавіць, наліваючы да якога‑н. узроўню. Даліць гаршчок. Даліць у чайнік вады. □ Дзямід Сыч даліў свой кубак і шумна, нібы глушачы ў сабе пякучую тугу, загаварыў. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дурма́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго-што.
Туманіць, кружыць галаву; ап’яняць. Галаву дурманіць густы пах лесу. Мележ. Дурманілі ядловец і смала, І клейкія альховыя пупышкі. Грахоўскі. // перан. Разм. Атупляць розум, свядомасць. І той ці іншы дабрадзей На свой манер пускаў туману, Сябе, другіх яшчэ дурманіў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нараві́цца, ‑раўлюся, ‑ровішся, ‑ровіцца; незак.
1. Упарціцца, паказваць свой нораў. Конь спачатку не хацеў насіць чалавека на сваёй спіне, іржаў, брыкаўся, наравіўся. Бядуля.
2. Прыладжвацца, прыстасоўвацца. Па чорнай верхаводцы .. [байцы] прайшлі ціха, а потым боты ў кожнага хлюпалі, і трэба было вельмі наравіцца, каб не рабіць шуму. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палане́з, ‑а, м.
1. Урачысты бальны танец, які вядзе пачатак ад польскага народнага танца; музыка гэтага танца. Гукі паланеза. □ Мазуркі, абэркі, паланезы, танга, вальсы... Танцы ў розным тэмпе, з розным настроем, у кожнага была свая душа, свой гукавы воблік. Дамашэвіч.
2. Музычны твор у рытме гэтага танца.
[Фр. polonaise — польскі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабу́нак, ‑нку, м.
Гвалтоўны захоп чужой маёмасці; грабеж. [Яўрэй] бачыў ужо за свой доўгі век нягод — і царскія пагромы, і здзекі кайзераўцаў, і рабунак пілсудчыкаў. Мікуліч. [Паліцыянт:] — Падпішы, галган, што мы ў тваёй хаце не ўчынялі ніякага рабунку, што мы, апроч вось гэтых лістовак, нічога не знайшлі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздуры́цца, ‑дуруся, ‑дурышся, ‑дурыцца; зак.
Разм.
1. Стаць вельмі дураслівым, свавольным, непаслухмяным; распусціцца. Разы два іх бачылі каля кінатэатра. І тады Мікалай Пятровіч сказаў загадчыку гаспадаркі: — Вазьміце іх пад свой нагляд, а то раздурацца малыя... Нядзведскі.
2. Пачаць амаральна паводзіць сябе, даць поўную волю сабе; разбэсціцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фасо́ля, ‑і, ж.
1. Травяністая аднагадовая расліна сямейства бабовых. Паніка за .. [Віктарам] сачыў, пакуль таго не схавалі сланечнікі і тычкавая фасоля. Карпюк. [Мужчына:] — У нас быў свой агарод — бульба, фасоля. Васілевіч.
2. зб. Насенне гэтай расліны, якое выкарыстоўваецца для ежы. [Ганна] адышлася ад акна, на якім перабірала фасолю. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
што́льня, ‑і; Р мн. ‑лень; ж.
Спец. Гарызантальная або нахіленая падземная горная выпрацоўка, якая мае непасрэдны выхад на паверхню зямлі і прызначана для абслугоўвання падземных работ. Вентыляцыйная штольня. □ І скарб свой са штолень глыбокіх падаў Салігорск на-гара. Машара. // Падземнае збудаванне спецыяльнага прызначэння. Штольні для метро.
[Ад ням. Stollen.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zaprzepaścić
зак.
1. згубіць; запрапасціць; падзець;
2. разм. загубіць; растраціць;
zaprzepaścić swój talent — загубіць (свой) талент;
zaprzepaścić całą sprawę — загубіць (сапсаваць) усю справу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
крыж м.
1. в разн. знач. крест; (молитвенный жест -ещё) кре́стное зна́мение;
наце́льны к. — нате́льный крест;
2. анат. кресте́ц;
3. (задняя часть туловища лошади) круп;
4. только мн., обл. (приспособление для сматывания ниток) мотови́ло ср.;
5. крестови́на ж.;
○ Чырво́ны К. — Кра́сный Крест;
мальты́йскі к. — ист. мальти́йский крест;
◊ ця́жкі к. — тяжёлый крест;
не́сці свой к. — нести́ свой крест;
паста́віць к. — поста́вить крест;
баі́цца як чорт кры́жа — погов. бои́тся как чёрт ла́дана
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)