Жылая прыбудова пры галоўным будынку, а таксама невялікі дом на двары вялікага будынка. [Гендарсан] памалу злез з брычкі, кінуў лейцы ў рукі Кірылу Вераб’ю, нешта буркнуў яму і пайшоў у свой флігель.Чарнышэвіч.У двары, за вуглом асабняка, стаяў прысадзісты флігель, у якім свяціліся ўсе чатыры акны.Хацкевіч.
[Ад ням. Flügel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Заклю́ка ’памылка пры ўцягванні ніткі ў бёрда’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. клюка ’дэталь ярма ў форме кручка’, ’вочап у студні’ і г. д. Рус.заклюка ’частка ворыва выгнутай формы’, укр.заклю́кати ’заблытаць’. Укр. дзеяслоў дае верагодную падставу для тлумачэння бел.заклюка як аддзеяслоўнага бязафікснага наз. ад *заклюкаць ’заблытаць’, клюка ’нешта загнутае’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Насурні́ць ’нахмарыць’: нешта насурніла, каб дошч ні пайшоў (Мат. Маг.). Цёмнае слова. Найбольш верагодная сувязь з дыял.сур ’смецце’ (Нас., Бяльк.), су́рный ’засмечаны’, сурінка ’парашынка’ (Нас.), аднак семантычны пераход ’смецце’ > ’воблачнасць’ цяжка абгрунтаваць тыпалагічна. Дапушчэнне сувязі з сурміло ’непрыветны, змрочны чалавек’ (ТС), магчыма з *сурніло, застаецца толькі здагадкай, што патрабуе далейшага вывучэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыро́стак ’малады парастак расліны’ (ТСБМ), ’тое, што прырошчана’ (Ласт.), прыро́станы ’прырослы’ (ТС), сюды ж прыро́сток ’прыток ракі, ручая’ (Клім.). Да прырасці́, гл. расці; параўн. рус.дыял.приро́сток ’цяля’, укр.приро́сток ’прыплод’, славен.prirástek ’прырост’, балг.прира́стък ’нешта прырослае, адростак’ і пад. Паводле БЕР (5, 731), агульнаславянскія аддзеяслоўныя ўтварэнні, спецыфічныя для асобных славянскіх моў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысе́брыцца ’прымазацца, прыстаць збоку да чаго-небудзь ці якой-небудзь справы і нешта атрымаць ад гэтага’ (Нас., Янк. 3.), прысе́рбіцца ’тс’, прысябры́цца ’прысуседзіцца’ (Байк. і Некр.), ’паддобрыцца’ (Сл. Брэс.), прысябрава́цца ’падсесці’ (шальч., Сл. ПЗБ). Рус.паўн.-зах.присе́бри́ться, приси́бриться ’далучыцца, прысуседзіцца’; укр.присе́рбитися ’прысуседзіцца, прымазацца, прычапіцца’. Прэфіксальны зваротны дзеяслоў ад ся́бар, ся́бра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прыця́гавіч, прыцягваў ’тоўстая вяроўка для ўціскання снапоў, сена на возе’ (смарг., Шатал.; Сл. ПЗБ). Вытворнае ад пры- цягаваць, прыцягваць (гл. цягаць) з суф. ‑іч, ‑іца. Аб суфіксацыі гл. Сцяцко, Афікс. наз., 44–45. Параўн. рус.притяговалышк ’тс’, притягуш ’вяроўка, якой звязваецца, увязваецца нешта’, балг.притягапка ’рубель, уціскаючы сена пры дапамозе вяроўкі’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Судо́м наз. ’нешта нядобрае, непрыемнае’: судом ее возьмі (ТС). Верагодна, да ўкр.судо́ма ’сутарга, курч’, судо́мити ’курчыць, зводзіць сутаргай’. Украінскае слова, на думку Варбат (Этимология–1981, 21–22), працягвае прасл.*sǫdoma, якое з і.-е.*som‑dhə‑m, дзе *som‑ > *sǫ‑, корань ‑dhə‑ (гл. дзець) і суф. ‑m‑. Аб іншых версіях гл. несудомны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bygone
[ˈbaɪgɔn]1.
adj.
міну́лы; да́ўні, даўне́йшы, былы́
bygone centuries — міну́лыя, да́ўнія стаго́дзьдзі
2.
n.
1) не́шта міну́лае, было́е
2) міну́ўшчына f.
•
- let bygones be bygones
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
thereabouts
[,ðerəˈbaʊts]
adv.
1) паблі́зу, недалёка
2) каля́ гэ́тага
The book cost me two dollars or thereabouts — Кні́га каштава́ла мне два даля́ры ці не́шта каля́ гэ́тага
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
meaning
[ˈmi:nɪŋ]1.
n.
сэнс -у m.; значэ́ньне n.; ва́жнасьць f.
2.
adj.
1) які́не́шта зна́чыць, шматзна́чны (пра по́зірк)
2) well meaning — з до́брым наме́рам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)