членападзе́льны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і членараздзельны. [Нявіднага] адлівалі вадою, зноў мучылі, а ён толькі скрыгатам сціснутымі зубамі, але не сказаў ніводнага членападзельнага слова. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шапата́нне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шапатаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пасля кожнага ўзмаху вясла кружацца віркі.. з ціхім, залівістым шапатаннем. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шку́рніцтва, ‑а, н.

Разм. Дзеянні, паводзіны, учынкі шкурніка (у 2 знач.). Дарогу даць таму, Што чэсна і здарова, А з гніллю, шкурніцтвам Расправіцца сурова!.. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экзаменава́цца, ‑нуюся, ‑нуешся, ‑нуецца; незак.

1. Здаваць экзамен. Экзаменуецца вучань трэцяе групы Іван Ванька. Ён з указкаю стаіць каля карты. Колас.

2. Зал. да экзаменаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ямб, ‑а, м.

Вершаваны размер — двухскладовая стапа з націскам на другім складзе, напрыклад: Мароз,/ зіма,/ Снягі/ вакол,/ І спіць/ трава,/ Пад сне/ гам дол. Колас.

[Грэч. jambos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выда́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які вылучаецца сярод іншых, славуты; шырока вядомы. Выдатны дзеяч навукі. □ На сценах вісела некалькі плакатаў і партрэтаў выдатных палітычных дзеячаў. Колас.

2. Незвычайны, выключны. Выдатны розум. Выдатныя здольнасці. □ Рысы.. твару [Аксёна Каля] строгія, нават халодныя. Вочы ўдумлівыя, і ўся сухарлявая і моцная постаць выкрывае ў ім чалавека выдатнага. Колас. // Знамянальны. Выдатныя старонкі летапісу партызанскай барацьбы.

3. Вельмі добры. Выдатная ацэнка. Выдатны матэрыял. Выдатная вучоба. □ [Валодзя:] — Мая брыгада будзе і далей даваць толькі выдатную прадукцыю. Крапіва. Гэта той самы бярэзнік, дзе летась наш дзядзька, ходзячы па грыбах, напаў на неруш і набраў цэлую сявеньку выдатных баравікоў-бярозавікаў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навіна́, ы́; мн. наві́ны, ‑ві́н; ж.

1. Атрыманая зусім нядаўна вестка. Апошнія навіны. □ І бацька ў вольныя часіны Расказваў дома ўсе навіны І чуткі ўсе наконт зямелькі. Колас.

2. Уласцівасць і стан новага; навізна. Пабегаўшы па дварэ, вучні зноў прыйшлі ў школу. Яна ўжо не страшыла іх сваёю навіною. Колас.

3. Нешта новае, незнаёмае. [Павал:] «Многа яшчэ будзе думак новых і навін за жыццё». Чорны. Працаваць самастойна для мяне было ўжо не навіной. Даніленка.

4. Абл. Хлеб новага ўраджаю, новае збожжа. І шэптам ласкі на выбітым полі, Як сонца, плыве навіна. Колас.

•••

Навіна з барадою — старая навіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буйні́цца, ‑ніцца; незак.

Разм. Прыцягваць увагу, вылучацца сваёй буйнасцю. На маладых аксамітных ўсходах палёў, на прыдарожнай траве, на лісці кустоў, нібы брыльянты, буйніліся багатыя росы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяздо́нне, ‑я, ж.

Тое, што і бездань. А над гэтым [снежным] прасторам разгортвалася бяздонне яснага прадвясенняга неба. Колас. Потым хлопцаў доўга гушкаў параход над акіянскім бяздоннем. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грамі́ла, ‑ы, м.

Разм. пагард.

1. Пра высакарослага грузнага чалавека. Прыгнуўшы галаву, граміла волатаўскага складу пераступіў парог і апынуўся ў пакоі допытаў. Колас.

2. Бандыт, пагромшчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)