танцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; незак.
1. што і без дап. Выконваць танец; умець выконваць танцы.
Т. вальс.
І Халімон танцуе, калі яму шанцуе (прыказка).
2. перан. Не стаяць на месцы, пераступаць з нагі на нагу (пра коней).
|| зак. станцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
трыва́лы, -ая, -ае.
1. Устойлівы, моцны, які з цяжкасцю паддаецца разбурэнню, надзейны.
Трывалая апора.
Т. будынак.
2. перан. Вынослівы, стойкі, цярплівы.
Т. чалавек.
Т. характар.
3. Які не мяняецца, надзейны, устойлівы.
Т. мір.
Трывалая эканамічная аснова.
4. Пра яду: сытны, пажыўны (разм.).
Т. абед.
|| наз. трыва́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
урадзі́цца, ураджу́ся, уро́дзішся, уро́дзіцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра плады, злакавыя расліны і пад.: вырасці, паспець.
Добры авёс урадзіўся.
2. якім і ў каго. Аказацца з якімі-н. якасцямі, асаблівасцямі ад нараджэння; нарадзіцца падобным на каго-н. (разм.).
Такім ён ужо ўрадзіўся.
У. ў бацьку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
часа́ць², чашу́, чэ́шаш, чэ́ша; чэ́шам, чэ́шаце, чэ́шуць; чашы́; часа́ны; незак., што.
Сякерай апрацоўваць дрэва.
Ч. бярвенне.
Ч. розныя фігуркі з дрэва.
◊
Хоць кол на галаве чашы каму (разм., неадабр.) — пра ўпартага чалавека, які не паддаецца ўгаворам.
Часаць языком (разм., неадабр.) — гаварыць абы-што, пляткарыць.
|| наз. часа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
эліксі́р, -у, м.
1. Выцяжка з раслін або моцны настой на спірце, кіслотах і пад., ужыв. ў медыцыне, касметыцы.
Рамонкавы э.
2. перан. Пра тое, што бадзёрыць, дае тонус жыццю.
Узбадзёрыцца эліксірам.
◊
Эліксір жыцця — чарадзейны напітак, які імкнуліся атрымаць алхімікі для таго, каб захаваць маладосць.
|| прым. эліксі́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
blast2 [blɑ:st] v.
1. узрыва́ць, падрыва́ць
2. мо́цна і рэ́зка гуча́ць (пра музыку, радыё і да т.п.)
3. infml публі́чна крытыкава́ць, рабі́ць разно́с;
blast one’s reputation руйнава́ць сваю́ рэпута́цыю;
The play was blasted by all the critics. П’есу раскрытыкавалі ўшчэнт усе крытыкі.
blast off [ˌblɑ:stˈɒf] phr. v. узлята́ць, адрыва́цца ад зямлі́, стартава́ць (пра касмічны карабель)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
brew2 [bru:] v.
1. вары́ць пі́ва
2. зава́рваць; насто́йвацца (пра чай або каву);
freshly brewed tea свежапрыгатава́ны чай
3. (up) набліжа́цца (пра што-н. непрыемнае);
A storm/trouble is brewing. Набліжаецца навальніца/бяда.
brew up [ˌbru:ˈʌp] phr. v. BrE, infml прыгатава́ць чай або́ ка́ву;
Whose turn is to brew up? Чыя чарга гатаваць чай/каву?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
root2 [ru:t] v.
1. пуска́ць карані́, укараня́цца (пра расліны)
2. рыць зямлю́(пра жывёл)
3. (about/around/through) капа́цца, шука́ць;
root through a bag капа́цца у су́мцы;
I managed to root out a copy of the magazine. Мне ўдалося адшукаць экзэмпляр часопіса.
4. (to) прыко́ўваць (перан.);
Fear rooted him to the ground. Страх прыкаваў яго на месцы.
5. : ro ot for smb. infml заахво́чваць; адабра́ць, хвалі́ць, падтры́мліваць каго́-н.
root out [ˌru:tˈaʊt] phr. v. выкараня́ць, вынішча́ць (перан.)
root up [ˌru:tˈʌp] phr. v. выкарчо́ўваць, выко́пваць (пра расліны)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Капу́н ’вельмі марудлівы чалавек’ (Пан. дыс.; міёр., З нар. сл.: ТСБМ), капунь — пра варушэнне, капанне (мсцісл., Нар. лекс.), да капа́цца, капашы́цца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карачава́ты ’моцна скрыўлены, пакрыўлены, крывы, пакручаны (пра дрэва)’ (Нар. лекс.) (гл. карачкі і карачун у значэнні ’крывое дрэва’, гл. таксама карачу наваты).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)