Ка́пля ’кропля, часцінка вадкасці’ (ТСБМ, Сержп. Ск., Сцяшк., Яруш.; КЭС, лаг.; шчуч., Сл. паўн.-зах.). Укр., рус. капля, ст.-рус. каплꙗ польск. уст. дыял. kapia ’тс’, ’капеж’, чэш. kápě, славац. kaplina, славен. káplja, серб.-харв. ка̏пља, балг. капля, ст.-слав. каплꙗ. Прасл. kapja < kapati ’капаць’ (Трубачоў, 9, 147).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
драбі́нка 1,
гл. драбінкі.
драбі́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Маленькі кавалачак, часцінка чаго‑н. Качан працягнуў дзяўчыне падарунак — з маленькіх шкляных драбінак пацеркі, якія купіў у раймагу. Ваданосаў. З-пад ног сухі пясок цячэ Янтарнымі драбінкамі. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
shred1 [ʃred] n.
1. шмато́к, кава́лачак; абрэ́зак;
tear smth. to shreds infml ірва́ць, драць што-н. на шматкі́; раскрытыкава́ць мо́цна
2. часці́нка, мізэ́рная ко́лькасць
♦
not a shred of truth ні кро́плі пра́ўды
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
нейтро́н
(англ. neutron, ад лац. neuter = ні той, ні іншы)
электрычна нейтральная элементарная часцінка, якая разам з пратонам уваходзіць у склад атамнага ядра.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ро́та ’вайсковае падраздзяленне ў складзе батальёна’ (ТСБМ), ст.-бел. рота ’рота, атрад войска’ (1516 г.) — са ст.-польск. rota ’атрад войска’, якое з ст.-в.-ням. rote, rotte ’натоўп, рота’; апошняе — з ст.-франц. rote < народналац. rupta (cohors) ’частка, часцінка кагорты’, ’усхваляванае, разбітае войска’ < дзеепрым. ruptus < rumpere ’разрываць, парушаць, прыпыняць’. Трэба адрозніваць ад ст.-слав. рота ’прысяга’ (гл. ESJSt, 13, 777).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
партыкуля́цыя
(ад лац. particula = часцінка)
адасабленне ў межах расліннай асобіны асобных структур, частак, якія марфалагічна выразна вылучаюцца і здольныя да самастойнага існавання і развіцця.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
і́скра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Маленькая часцінка распаленага або палаючага рэчыва.
Стралялі іскрамі дровы.
2. Яркі зіхатлівы водбліск, бліскучая кропка.
Іскры снегу.
3. перан., чаго. Пачатак, пробліск, праяўленне якога-н. пачуцця, думкі, таленту.
Іскры надзеі.
○
Электрычная іскра — род імгненнага электрычнага разраду.
◊
Аж іскры з вачэй пасыпаліся (разм.) — пра замарачэнне ад болю ў выніку моцнага ўдару па галаве.
|| памянш. і́скарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
|| прым. і́скравы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
kruszyna
ж.
1. крошка, крыха; часцінка; каліва;
2. малышка, малютка, малышок;
3. бат. крушына (Frangula Mill.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
мюо́н
[ад гр. mu = назва літары μ + (мез)он]
фіз. няўстойлівая дадатна або адмоўна зараджаная элементарная часцінка, маса якой большая за масу электрона прыблізна ў 207 разоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
смяці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Часцінка смецця; маленькая частачка чаго‑н. — Пастараемся, пан афіцэр, усё здзьмухнем, да пылінкі, да смяцінкі! — завіхаўся ля яго спрытны паліцай. Лынькоў. — Як.. [Кулінка]: дужа захварэла ці так сабе, з працы? — цікавілася Тамара, дастаючы тонкім пальцам з куточка вока нейкую смяцінку. Ермаловіч. Ніводнай ён [Міхеіч] мясцінкі Мятлой не абміне, Ніводнае смяцінкі Тут не пакіне. Не! Агняцвет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)