адзінапачатак, стылістычная фігура ў вершаскладанні — паўтарэнне аднолькавых гукаспалучэнняў, слоў ці выразаў у пачатку вершаваных радкоў або суседніх строфаў (адпаведна выдзяляюць гукавую, лексічную і сінтаксічную анафару). Павышае эмацыянальнасць паэт. выказвання, узвышае яго тон, кампазіцыйна арганізуе, яднае асобныя радкі і часткі тэксту. Прыклад лексічнай анафары:
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ашкле́ць, ‑ее; зак.
Тое, што і ашклянець. Нерухомае возера-старыца нібы застыла, ашклела, люстра яго з незвычайнай яскравасцю адбівала такія ж нерухомыя хмары і дубы.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спаўзці́ся, ‑зецца; ‑зёмся, ‑зяцеся, ‑зуцца; пр. споўзся, спаўзлася, ‑лося; зак.
Паўзучы, сабрацца разам, у адно месца; наблізіцца адзін да другога. Рэдкія хмары спаўзліся.. над палеткамі.Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Паўзучы, наткнуцца, натрапіць на каго, што‑н. Напаўзці на перашкоду. Напаўзці на калючы дрот.
2.(1і2ас.неўжыв.). Прыпаўзці, запаўзці куды‑н. у вялікай колькасці. Напаўзло мурашак у торбу з абедам.
3. Насунуцца, пакрываючы, засланяючы сабою (пра хмары, туман, цемру і пад.). На змярканні з-за лесу папаўзлі шызыя, змрочныя хмары.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незразуме́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць незразумелага. Незразумеласць тэксту. □ [Тварыцкі] доўга глядзеў на абрысы хмары над лесам. «А чаму Седаса біць трэба было?» Тут усё патанула ў цемень незразумеласці.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
cover up
1) прыкрыва́ць, пакрыва́ць
а) абклада́ць (пра хма́ры)
б) прысыпа́ць, засыпа́ць
в) абху́тваць, заху́тваць
2) хава́ць, адмаўля́цца сказа́ць або́ паказа́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
*Маладзе́ць, молодзе́ць ’рабіцца туманным, зацягвацца (пра неба)’, молодзіцца ’зацягвацца лёгкімі хмарамі, мутнець’ (ТС). Укр.помолоди́тися ’пакрыцца тонкімі, белымі хмаркамі’, моло́дить ся ’збірацца на дождж’, мо́лоди, мо́лоді ’невялікія хмаркі на небе’, рус.моложи́ть, замолодить, замолодеть, молоде́ть ’пакрывацца хмарамі, рабіцца хмурным (аб небе)’, замолодь ’дажджавыя хмары’; польск.pomłodziny ’хмары’, młodzi śę ’хмурнее (неба)’ — усе да прасл.mold‑. Назіраецца атаясамліванне паняццяў, звязаных з хмурным, дажджлівым надвор’ем, хмарамі і з працэсамі скісання малака, браджэннем піва, квасу, цеста (рус.замолаживать ’пачынаць брадзіць (аб квасе)’, ’адчуваць ап’яненне’, наўг.молодо́вина ’сыракваша’, укр.молоди́на ’салодкая смятана’, польск.młodzie ’дрожджы’, н.-луж.rozmłoźeńe ’заквашванне’, ’квашанае цеста’, rozmłoda ’закваска’ (Гарачава, Этимология–84, 43–44), славац.mladinka ’бражка, маладое піва’; славен.mladíti ’пакінуць вылёжвацца, даспяваць’, серб.-харв.мла́дити те̑сто ’яшчэ раз перамешваць цеста’, якія Бязлай (2, 187) аб’ядноўвае ў прасл.moldъ ’дробны, мяккі’, роднаснымі да якога з’яўляюцца лац.mollis, ст.-інд.mṛdúṣ ’мяккі, дробны’, ст.-грэч.ἀμαλδύνω ’размякчаю’, ст.-ірл.meldach, арм.mełk ’мяккі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хма́ра, ‑ы, ж.
1. Вялікае, звычайна цёмнае воблака, якое прыносіць дождж, град, снег. Нізка звіслі над зямлёю Хмары снегавыя.Колас.— А вунь і хмара. — Усе пападымаліся на ногі, сталі глядзець у той бок, куды паказаў пальцам Пятро: сапраўды, з-за лесу ўставала чорная хмара.Капыловіч.Навісла хмара, грымнуў гром, і буйнымі кроплямі забарабаніў у вокны дождж.Чарнышэвіч.//чаго. Клуб лёгкіх часцінак (пылу, дыму і пад.). Кажуць, пасля вызвалення тут было голае месца, адны каміны стаялі ды вецер ганяў над пажарышчам хмары попелу.Шамякін.//каго-чаго. Пра вельмі вялікую колькасць, мноства каго‑, чаго‑н. Хмара камароў. Хмара варон. □ Іх [цягнікі] на кожным паўстанку, Бы ўраджайнае лета, Спатыкалі дзяўчаты І хмары касцоў.Танк.[Валодзя:] — На Мінск налягаюць хмары самалётаў, дамы ў агні, здаецца, нават брук гарыць.Васілеўская.
2.перан. Выкарыстоўваецца ў некаторых выразах для абазначэння змрочнага стану, заклапочанасці, смутку, тугі. Зноў адчыняліся дзверы, і паказваўся твар, заліты светам радасці ці, наадварот, зацягнуты цёмнай хмарай нездавальнення.Васілевіч.Цяжка жылося зараз Надзі.. На яе жыццё апала цяжкая чорная хмара.Машара.
•••
Хмара хмараю — а) незлічона многа, вялікая колькасць, многа-многа; б) пра панурага, сумнага чалавека.
Хмары навіслі (згусціліся, сабраліся)надкім-чым — каму‑н. або чаму‑н. пагражае небяспека, бяда, няшчасце і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)