сема́нтыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. У мовазнаўстве: значэнне, сэнс (моўнай адзінкі).

С. слова.

С. сказа.

С. граматычных форм.

2. Тое, што і семасіялогія.

|| прым. семанты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зна́чыць², -чу, -чыш, -чыць; незак., што.

Мець які-н. сэнс, важнасць, каштоўнасць, выражаць што-н.

Яго абяцанні мала значаць.

Нічога не значыць.

Адчуваю сябе цудоўна — вось што значыць добра адпачыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

асэнсава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак., што.

Усвядоміць, зразумець сэнс, значэнне чаго-н.

А. гістарычныя падзеі.

|| незак. асэнсо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. асэнсава́нне, -я, н. і асэнсо́ўванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

rbedeutung

f -, -en першапачатко́вае значэ́нне, першапачатко́вы сэнс

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

зразуме́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́ты; зак., каго-што.

Уясніць значэнне чаго-н., сэнс чыіх-н. слоў, учынкаў.

З. тлумачэнне настаўніка.

З. ісціну.

З. сутнасць справы.

З. сваю памылку.

З. адзін аднаго.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зубры́ць, зубру́, зу́брыш, зу́брыць; незак., што (разм.).

Завучваць механічна, не ўнікаючы ў сэнс.

З. верш.

|| зак. вы́зубрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны і зазубры́ць, -зубру́, -зу́брыш, -зу́брыць; -зу́браны.

|| наз. зубрэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

заду́ма, -ы, мн. -ы, -ду́м, ж.

1. Тое, што задумана, намечана, намеры.

Стратэгічная з.

Здзяйсненне задумы.

2. Закладзены ў творы сэнс, ідэя.

Творчая з. аўтара.

3. Задуменнасць, заклапочанасць.

Сядзець у задуме.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ця́міць, -млю, -міш, -міць; незак., што, у чым і без дап. (разм.).

Разумець сэнс чаго-н.; разбірацца ў чым-н., кеміць.

У гэтым пытанні ён цяміць.

|| зак. сця́міць, -млю, -міш, -міць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

значэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Сэнс, тое, што дадзены прадмет (слова, знак, жэст) абазначае.

Прамое і пераноснае з. слова.

2. Важнасць, значнасць, роля.

Гістарычнае з.

Гэтай сустрэчы надаецца вялікае з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

эзо́паўскі, ‑ая, ‑ае.

Багаты алегорыямі, намёкамі з мэтай скрыць прамы сэнс выказвання. Эзопаўскі стыль. Эзопаўская мова.

[Ад імя старажытнагрэчаскага байкапісца Эзопа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)