пратарго́л

[ад прат(эіны) + лац. arg(entum) = срэбра + -ол]

лекавы прэпарат у выглядзе вадкасці або мазі, які ўжываецца пры хваробах вачэй, скуры і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

argentine

[ˈɑ:rdʒəntaɪn]

1.

adj.

1) срэ́бны

2) серабры́сты

2.

n.

1) срэ́бра n.

2) серабры́сты мэта́л або́ рэ́чыва

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Пла́ціна ’высакародны метал шаравата-белага колеру’ (ТСБМ). З рус. платина ’тс’, якое праз ням. platina ці непасрэдна з ісп. platina ’кепскае срэбра’, вытворнага ад ісп. plaki срэбра’ (Фасмер, 3, 275), — апошняе адпавядае прасл. *platu: у гой час сярэбраны посуд уваходзіў у манетарную сістэму (Мартынаў, вусн. паведамл.).

Плаці́на 1 ’гідратэхнічнае збудаванне на рэках і вадаёмах для падняцця ўзроўню вады’ (ТСБМ; Сл. ПЗБ). Да плот (гл.) і суф. ‑ін‑а. Найбольш імаверна, што слова прыйшло з рус. моўнай тэрыторыі. Параўн. рус. паўн. плоти́на́ ’пярэспа’, разан., варонеж. ’гаць’, омск. ’ніжнія бярвёны плыта’, арх. ’фундамент дома з бярвенняў і інш. пабудоў’.

Плаці́на 2 ’невялікі кавалак палатна, анучы’ (Шат.), плаці́нка ’абрэзак матэрыі’ (ТС). Да плат, палатно (гл.).

Плаціна́ ’агароджа з жэрдак’ (слуц., ДАБМ, камент., 811), ’доўгая і тонкая жардзіна для плота’ (Варл.), плаці́на ’жэрдка ў плоце’ (астрав., Сл. ПЗБ), плаця́нка ’накрытая паветка, сцены якой з паркану’ (Варл.). Да плот (гл.). Сюды ж пла́ціна ’жэрдка (з плоту)’ (гом., Мат. Гом.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

silver

[ˈsɪlvər]

1.

n.

1) срэ́бра, серабро́ n.

2) срэ́бныя манэ́ты

3) стало́вае срэ́бра (нажы́, відэ́льцы, лы́жкі)

2.

adj.

1) срэ́бны, сярэ́браны; серабро́ны, пасярэ́браны

silver ore — срэ́бная руда́

silver spoon — срэ́бная лы́жка

2) серабры́сты, сівы́

silver or silvery hair — сівы́я валасы́

3) чы́сты, зво́нкі, як срэ́бра

3.

v.t.

серабры́ць (пакрыва́ць срэ́брам або́ срэ́бнай амальга́май)

4.

v.i.

серабры́цца, сіве́ць (пра валасы́)

•

- a silver tongue

- be born with a silver spoon in one’s mouth

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Та́лер 1 ’старажытная нямецкая манета’ (ТСБМ), ’манета ў 90 кап. серабром, што ўжываецца ў Літве’ (Нас.), ’манета’ (Касп., Бяльк.), та́лер, та́ляр ’тс’ (Сл. ПЗБ), та́ляр ’тс’ (Кольб.): try talàry (Федар. 6). Ст.-бел. талеръ, таляръ ’сярэбраная манета; вагавая адзінка для вырабаў са срэбра, што адпавядае масе талера’ (Ст.-бел. лексікон) згадваецца ў пісьмовых дакументах з 1555 г. і запазычана са ст.-польск. taler, talar ’тс’ (Булыка, Запазыч., 316), куды трапіла з ням. Táler ’старажытная нямецкая срэбная манета’, вынік скарачэння першаснага Joachimstaler ’тс’ ад Joachimstal — горада ў Чэхіі, дзе здабывалі срэбра і ўпершыню вырабілі гэту манету (ЕСУМ, 5, 510; Голуб-Ліер, 484; Брукнер, 564).

Та́лер 2 ’вялікая, ёмістая талерка’ (капыл., Жыв. сл.). Ст.-бел. талеръ, тарелъ (Ст.-бел. лексікон), талеръ, таліръ, тарель ’талерка’ (фіксуецца з 1506 г., Булыка, Лекс. запазыч., 102) запазычанне са ст.-польск. talerz ’тс’, якое трапіла ў польскую са ст.-в.-ням. talier, што з іт. tagliere ’дошка для рэзання мяса’. Параўн. пазнейшае запазычанне та́леж (іван., Жыв. сл.; Сл. Брэс.). Магчыма, другаснае ўтварэнне ад талерка (гл.), успрынятага як памяншальнае па тыпу буталь і бутэлька, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

mercury

[ˈmɜ:rkjəri]

1.

n., pl. -ries

1) рту́ць -і f., жыво́е срэ́бра

2) рту́тны слупо́к у тэрмо́мэтры або́ баро́мэтры

2.

adj.

рту́тны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пацьмяне́ць сов.

1. поме́ркнуть;

зо́ркі ~не́лі — звёзды поме́ркли;

2. потускне́ть;

срэ́бра ~не́ла — серебро́ потускне́ло;

3. перен. поме́ркнуть, потускне́ть;

сла́ва не ~не́ла — сла́ва не поме́ркла (не потускне́ла)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

значэ́нне, ‑я, н.

1. Сэнс, змест. Прамое і пераноснае значэнне. □ Да вушэй ігракоў даляталі толькі словы, але не значэнне іх: звон срэбра .. глушыў іх. Колас. Зараз усё наваколле перад .. поглядам [Білі] набыло новае значэнне. Гамолка.

2. Важнасць, значнасць. Гістарычнае значэнне. Прадпрыемства агульнасаюзнага значэння. □ Тыя здарэнні, што наспяваюць у гушчы рыжскіх рабочых, маюць агромністае, усерасійскае значэнне. Гартны. // Грамадская роля, прызначэнне. Выхаваўчае значэнне мастацкай літаратуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sterling

[ˈstɜ:rlɪŋ]

1.

n.

1) стэ́рлінг -а m. (брыта́нскія гро́шы)

2) чы́стае срэ́бра

2.

adj.

1) чы́сты (мэта́л, манэ́та)

2) арыгіна́льны; даскана́лы, надзе́йны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

тра́ўлены I тех.

1. прич. тра́вленный; см. траві́ць I;

2. прил. тра́вленый;

~нае срэ́бра — тра́вленое серебро́;

т. ўзор — тра́вленый узо́р

тра́ўлены II мор. тра́вленный; см. траві́ць IV

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)