дэйтэратакі́я

(ад гр. deuteros = другі + tokos = роды)

прыватны выпадак партэнагенезу, пры якім нашчадкі атрымліваюцца абодвух полаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

По́лаг1 ’пасцель парадзіхі’, ’палок’ (Бяльк.), ’роды’ (Сл. ПЗБ), półah ’хвароба жанчыны ў час нараджэння дзіцяці’ (Варл.). Укр. поло́ги, по́лаг, зло́гироды’, польск. połógроды; час пасля родаў’. Прасл. *pologъ ад *po‑lěgati, гл. лягаць, ляжаць з чаргаваннем у корані, параўн. выраз логма ляжаць ’ляжаць, не маючы сіл падняцца’ (Нар. сл.), по́лог ’палатно над ложкам або калыскай’ (ТС), гл.

По́лаг2 ’завеса над ложкам, шырма’, (Бяльк., Сл. ПЗБ), ’вялікая посцілка, якой апіналі дзіця ў калысцы’ (светлаг., SOr, 39, 356), ’посцілка насіць траву’ (Жд. 3), ’рэдкае палатно’ (Ян.). Укр., рус. по́лог ’полаг’. Прасл. *po‑logъ < *logъ (гл. лог, логава). Відаць, першапачаткова ’месца ляжання, пасцель’, потым ’посцілка’ > ’кавалак тканіны’ > ’заслона’. Значэнне ’рэдкае палатно’, відаць, пад уплывам пологі́ ’слаба спрадзены’ (Уладз.), параўн. антанімічную пару кру́та і полога́ пре́жа (тамсама) і рус. дан. по́лог ’грубая мешкавіна’, што суадносяць з рус. пологий ’плоскі, пакаты’ (Фасмер, 3, 313); гл. палогі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

панэндэ́мікі

(ад пан- + эндэмікі)

віды (роды, сямействы і інш.) раслін і жывёл, якія жывуць на ўсім зямным шары.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

confinement

[kənˈfaɪnmənt]

n.

1) абмежава́ньне n.

2) зьняво́леньне n.; а́рышт -у m.

3) ро́ды pl. only

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

lying-in

[ˈlaɪɪŋ]

1.

n.

ро́ды pl. only.

2.

adj.

радзі́льны

a lying-in hospital — радзі́льны дом

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

miot, ~u

м.

1. кідок; удар;

2. прыплод;

3. роды (у жывёл)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ро́дніца ’архегоний’ (Байк. і Некр.) — беларускі навуковы тэрмін для жаночага ограна размнажэння ў мохавідных, папарацевідных і голанасенных раслін — архегонія. За аснову была ўзята калька з другой часткі слова: ст.-грэч. γονή ’нараджэнне; роды; паходжанне’, ’плод, патомства; род’, ’тое, што нараджае’. Узорам утварэння пры гэтым было польск. rodnia ’архегоній’, ’пакаленне’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

палеаэндэ́мікі

(ад палеа- + эндэмікі)

эндэмічныя віды (роды, сямействы і інш.), арэал якіх у мінулым быў значна большы, чым тэрыторыя сучаснага іх існавання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эклампсі́я

(гр. eklampsis = успышка)

1) захворванне, якое ўскладняе працяканне цяжарнасці, роды і суправаджаецца сутаргавымі прыступамі, непрытомнасцю і інш.;

2) уст. тое, што і спазмафілія.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ро́дства, ро́дство ’радня, сваякі’ (брасл., Сл. ПЗБ; ЛА, 3; ТС), рус. родство́ ’роднасць’, ’блізкасць, падабенства’, дыял. (вяц., сіб.) ро́дство ’тс’, в.-луж. ródstwo ’сваяцтва, роднасць па крыві’; славен. soródstvo ’радня’, rôjstvo ’нараджэнне’, ’роды’, ’паходжанне’, серб. ро̏ђаштво і харв. rođaštvo ’роднасць, роднаснасць’, сро̀дство ’радня’, ’падабенства’, макед. родство ’роднасць, блізкасць’, балг. ро́дство ’тс’. Да прасл. *ordьstvo, у якім адцягнены суф. ‑ьstv‑o называе дзеянне, блізкае да паняцця стану (Вступ, 150).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)