◎ Паспо́раваць ’прыспешваць’ (навагр., Сл. ПЗБ). Утворана пры дапамозе прыстаўкі па‑ (< прасл. po‑) ад прыметніка sporъ > ц.-слав. споръ ’багаты, пышны’, рус. спорый, укр. спбрий ’хуткі’, бел. спорны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шыка́рны
(фр. chicard)
1) раскошны, багаты, пышны (напр. ш-ае ўбранне);
2) вельмі прыгожы, цудоўны (напр. ш. букет).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
бу́йный
1. (бурный) бу́рны; (порывистый) пары́вісты; (сокрушительный) гвалто́ўны;
бу́йный ве́тер пары́вісты (гвалто́ўны) ве́цер;
2. (о растительности) вялі́кі, пы́шны, буйны́;
бу́йные хлеба́ вялі́кая (буйна́я) збажына́;
бу́йный рост трав пы́шны (буйны́) рост траў;
3. (своенравный) буя́ны; (сумасшедший) шалёны, звар’яце́лы;
бу́йный хара́ктер буя́ны (шалёны) хара́ктар.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
wspaniały
1. пышны, вялікапышны, раскошны;
2. цудоўны; надзвычайны; вельмі добры
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Надыха́нка ’хлеб з цеста, замешанага грэцкай мукой на аржаной рошчыне’ (мядз., Нар. сл.). Відаць, да дыхаць ’падыходзіць, уздымацца (пра хлеб)’, семантычная паралель — пышка, пышны ад пыхаць (гл. Фасме, 3, 422).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пухна́ч ’тоўсты, пульхны чалавек’, ’мякіннік, хто харчуецца пушным хлебам’ (Нас.), пухнацік ’пра поўнага, пухлага, пушыстага’ (слонім., Роднае слова, 2001, 5, 89). Да пухнуць ’таўсцець, надувацца’, магчыма, ад пу́хны ’пышны’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мындра 1 ’бруква’ (маг., Мікуц.). Няясна.
◎ Мы́ндра 2 ’модніца’ (пруж., Сл. Брэс.); з укр. миндра ’тс’, якое з малд. мындру, рум. miridru ’пышны, прыгожы’ < ст.-слав. мѫдръ ’мудры’ (ЕСУМ, 3, 402).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Відочны 1 ’вядомы ў аколіцы чалавек’ (Шат.). З польск. widoczny ’бачны, які можна бачыць, дасягнуць (вокам)’.
Відочны 2 ’наяўны, відавочны’ (КТС, Сцяшк., Яруш.; КЭС, лаг.). Запазычана з польск. widoczny ’відны, ясны, пышны, прыгожы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пу́льхлы ’мяккі, пушысты’ (Нас., Бяльк.), часцей пу́льхны ’пухкі, рыхлы’ (ТСБМ, Гарэц., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. pulchny ’тс’ < puchlny, першапачаткова пра хлеб, цеста ад puchły ’пышны, надуты’ (Банькоўскі, 2, 963, 965), гл. пухнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пухо́ны ’пухлы, пышны (пра хлеб, булкі, аладкі)’ (Шат.; бяроз., Сл. ПЗБ), пуха́ны ’тс’: пуханы хлеп у дзірачках (віл., Сл. ПЗБ). Дзеепрыметнік ад пу́хаць або прыметнік ад пух ’мякіна, высеўкі’ (< *pux‑ъnъ), параўн. пушо́ны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)