мута́нтны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мутанта, які ўтварыўся ў выніку мутацыі. Мутантныя клеткі. Мутантныя гатункі пшаніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БО́РЛАЎГ

(Borlaug) Норман Эрнест (н. 25.3.1914, Крэска, штат Аява, ЗША),

амерыканскі генетык і раслінавод. Скончыў ун-т у Мінесоце (1937). Чл. Нац. АН ЗША, замежны чл. УАСГНІЛ (1972). Праф. земляробства Тэхаскага ун-та з 1984. У сярэдзіне 1960-х г. — 1979 дырэктар Праграмы па даследаваннях і вытв-сці пшаніцы пры Міжнар. цэнтры па паляпшэнні сартоў кукурузы і пшаніцы (Мексіка). Вывеў сорт «карлікавай» пшаніцы, устойлівай у розных кліматычных умовах да захворванняў і з вял. ураджайнасцю, што дало магчымасць паменшыць харч. праблемы ў краінах Азіі, Паўд. Амерыкі і Афрыкі. Нобелеўская прэмія міру 1970.

т. 3, с. 217

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

со́ртны, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і гатунковы.

2. Які належыць да высокага або каштоўнага сорту. Сортнае насенне пшаніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трыціка́ле ‘збожжавая культура — гібрыд пшаніцы і жыта’ (ТСБМ). Штучнае ўтварэнне з лац. triti(cum) ‘пшаніца’ + (se)cale ‘жыта’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бу́шаль, ‑я, м.

Мера ёмістасці сыпкіх цел у Англіі, ЗША і ў некаторых іншых краінах (каля 36 л). Бушаль пшаніцы.

[Англ. bushel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бана́тка гатунак пшаніцы’ (БРС). Рус. бана́тка, укр. бана́тка. Ад назвы румынскай вобласці Банат, дзе вырошчваюць гэты гатунак. Параўн. рум. grîu de Banát ’пшаніца банатка’. Да семантыкі параўн. і назву іншых гатункаў: арнау́тка. Параўн. назвы, якія прыводзіць Макавецкі, Sł. botan., 380–381, для пшаніцы ва ўкр. мове: арнаутка, кубанка, татарка, сандомірка, угорка, банатка, донка, полтавка і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

семяры́к, -мерыка́, мн. -мерыкі́, -мерыко́ў м.

1. Старая руская мера (ліку, вагі, аб’ёму і пад.) або прадмет, якія змяшчаюць у сабе сем якіх-н. адзінак, складаецца з сямі частак.

С. пшаніцы.

2. Сем коней у адной запрэжцы.

|| прым. семяры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

куба́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм.

1. Сорт пшаніцы.

2. Шапка са смушкавым аколышкам і плоскім верхам.

[Ад назвы ракі Кубані на Паўночным Каўказе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павыжына́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Зжынаючы, выжаць усё або частку чаго‑н. Павыжынаць асот з пшаніцы. Павыжынаць праходы для жняяркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

меляно́пус

(н.-лац. melanopus)

разнавіднасць цвёрдай пшаніцы з белым зернем.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)