аруэлі́зм

(англ. orwellizm, ад D. Orwell = прозвішча англійскага пісьменніка, аўтара рамана-утопіі «1984»)

маніпуляцыя фактамі або іх скажэнне, падача праўды ў ілжывым святле ў мэтах прапаганды (тэрмін выкарыстоўваецца ў адносінах да грамадства, якое цалкам кантралюецца ўладамі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

бабі́зм

(ад перс. Bāb = псеўданім Саід Алі Мухамеда, іранскага рэлігійнага дзеяча (1819—1850) < ар. bāb = вароты (да пазнання боскай праўды)]

грамадска-рэлігійны рух у Персіі ў 19 ст., накіраваны супраць мусульманскага фанатызму, панавання законаў, заснаваных на Каране і Шарыяце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

оруэлі́зм о́руэлізм

(англ. orwellizm, ад D. Orwell = прозвішча англ. пісьменніка, аўтара рамана-утопіі «1984»)

маніпуліраванне фактамі або іх перайначванне, скажэнне праўды, падача яе ў ілжывым святле ў мэтах прапаганды, тэрмін выкарыстоўваецца ў адносінах да грамадства, якое поўнасцю кантралюецца ўладамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

blind​3 [blaɪnd] v.

1. асляпля́ць; сляпі́ць во́чы;

He was blinded in the explosion. Ён аслеп падчас выбуху.

2. (to) асляпля́ць, ура́жваць, мо́цна здзіўля́ць;

blind smb. to the truth зрабі́ць каго́-н. сляпы́м да пра́ўды

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

suggestion [səˈdʒestʃən] n.

1. прапано́ва, пара́да;

make a suggestion рабі́ць, уно́сіць прапано́ву;

at/on smb.’s suggestion па чыёй-н. прапано́ве

2. намёк;

a suggestion of truth до́ля пра́ўды

3. psychol. унушэ́нне;

hypnotic suggestion гіпно́з

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

без, прыназ. з Р.

1. Указвае на адсутнасць у прадмеце, з’яве, паняцці часовай або пастаяннай прыкметы.

Крэсла без ножкі.

Праца без прымусу.

Без праўды веку не пражывеш (прыказка).

2. Паказвае, што дзеянне адбываецца без удзелу каго-н., чаго-н.

Працаваць без памочніка.

3. Пры словах, што абазначаюць меру, час, колькасць, паказвае, колькі не хапае да поўнай меры.

Без 20 сантыметраў 3 метры.

Без чвэрці гадзіна.

4. З некаторымі назоўнікамі ўтварае прыслоўныя спалучэнні, якія выражаюць спосаб дзеяння.

Працаваць без адпачынку.

Бегчы без аглядкі.

◊

Не без гэтага (разм.) — і гэта бывае.

Не без таго (разм.) — бывае і так.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пра́ўда, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Тое, што адпавядае рэчаіснасці; ісціна.

Гаварыць праўду.

П. вочы коле (прыказка). Што п., то п. (сапраўды, на самай справе; разм.).

2. Парадак, заснаваны на справядлівасці, сумленнасці.

Шукаць праўды.

Стаяць за праўду.

3. Тое, што і правата (разм.).

Ваша п. (вы правы).

4. у знач. вык. і пабочн. сл. Сапраўды, на самай справе.

І п., дождж ідзе.

Я, п., забыла пра сход.

5. злуч. уступальны. Хоць і (разм.).

Сенакос добры, п. крыху далекавата ад вёскі.

◊

Па праўдзе кажучы, пабочн. сл. (разм.) — ужыв. пры падкрэсліванні правільнасці, праўдзівасці сказанага, таго, што сцвярджаецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

со́нца, -а, н.

1. (у тэрміналагічным значэнні С вялікае). Цэнтральнае нябеснае цела Сонечнай сістэмы, якое з’яўляецца гіганцкім вогненным шарам, што вылучае святло і цяпло.

Вярчэнне Зямлі вакол Сонца.

2. Святло, цяпло, якое вылучаецца гэтым свяцілам.

Травы нельга сушыць на сонцы.

У пакой не даходзіць с.

3. перан., чаго. Тое, што з’яўляецца крыніцай жыцця, шчасця каго-, чаго-н.

С. свабоды.

С. праўды.

◊

Да сонца — да ўсходу сонца, вельмі рана падняцца.

Месца пад сонцам — права на існаванне.

Па сонцы — арыентуючыся на сонца, вызначаючы час па месцазнаходжанні сонца.

|| ласк. со́нейка, -а, н. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. со́нечны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цень, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Месца, заслоненае чым-н. ад сонца.

Пад дрэвамі быў ц.

2. Невыразныя абрысы фігуры, сілуэт.

У акне прамільгнуў нечы ц.

3. перан., чаго. Адлюстраванне ўнутранага стану чалавека (смутку, трывогі, болю і пад.).

Па твары прамільгнуў ц. страху.

4. перан., чаго. Здань, дух.

Цені мінулага.

Цені продкаў.

5. перан., чаго. Нязначная, вельмі малая колькасць, доля.

І ценю праўды тут няма.

6. Пра каго-н. вельмі аслабленага, худога.

Не чалавек, а ц.

◊

Кідаць цень на каго-што (разм.) — выклікаць падазрэнне да каго-н.

Як цень (разм.) — неадчэпна (хадзіць за кім-н.).

|| прым. ценявы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крупи́нка ж.

1. крупі́нка, -кі ж.; (частица) драбо́к, -бка́ м.;

крупи́нка со́ли драбо́к со́лі;

2. перен. крупі́нка, -кі ж.; ка́ліва, -ва ср.;

◊

ни крупи́нки пра́вды ні крупі́нкі (ні ка́ліва) пра́ўды.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)