Варварскія праўды 2/600

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́РВАРСКІЯ ПРА́ЎДЫ

(лац. Leges barbarorum літар. законы варвараў),

запісы звычаёвага права герм. плямён, складзеныя паміж 5 і 9 ст. Забяспечвалі парадак жыцця ў варварскіх каралеўствах (гл. Варвары). Мелі форму судзебнікаў, тлумачылі пераважна пытанні суда і пакарання. Вядомыя Вестгоцкая (2-я пал. 5 ст.), Салічная (канец 5 ст.), Бургундская (пач. 6 ст.), Рыпуарская (6—7 ст.), Баварская (сярэдзіна 7 ст.), Алеманская (7—8 ст.) варварскія праўды. Паводле свайго характару да іх набліжаюцца візантыйскі Земляробчы закон (мяжа 7—8 ст.) і Руская праўда.

т. 4, с. 7

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Пра́ўда

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. Пра́ўда
Р. Пра́ўды
Д. Пра́ўдзе
В. Пра́ўду
Т. Пра́ўдай
Пра́ўдаю
М. Пра́ўдзе

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пра́ўда

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. пра́ўда
Р. пра́ўды
Д. пра́ўдзе
В. пра́ўду
Т. пра́ўдай
пра́ўдаю
М. пра́ўдзе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аніхто́, аніко́га, М ані аб кім, займ. (разм.).

Зусім ніхто.

Праўды а. не абвергне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дапыта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

Распытваючы, даведацца аб кім-, чым-н.

Д. ў чалавека, хто ён.

Д. праўды.

|| незак. дапы́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

правдоиска́тель уст. праўдашука́льнік, -ка м., шука́льнік пра́ўды;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дашука́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).

1. каго-чаго. Настойліва шукаючы, знайсці.

Не магу д. ключоў.

2. чаго. Даведацца, высветліць.

Д. праўды.

|| незак. дашу́квацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праўдзі́вы, -ая, -ае.

1. Які выражае праўду.

Праўдзівая аповесць.

Праўдзіва (прысл.) расказваць.

2. Які любіць гаварыць праўду, імкнецца да праўды.

П. чалавек.

П. характар.

|| наз. праўдзі́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крупі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. гл. крупіна.

2. Дробная часцінка чаго-н.

К. снегу.

3. перан. Вельмі малая колькасць чаго-н.

Хоць бы к. надзеі.

Ні крупінкі праўды.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)