◎ Па́гаддзя ’пачакаўшы’ (Нас., Шат.), пагаддзя ’потым’ (Сцяшк. Сл.). Рус.погодя ’тс’. Першапачаткова дзеепрыслоўе ад дзеяслова погодити (ст.-рус.), якое потым адвербалізавалася (Шуба, Прыслоўе, 178).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паку́ль.
1.прысл. На працягу некаторага часу.
Пастой п. тут.
П. нічога не вядома.
2.злуч. На працягу таго часу як.
П. дзяўчына вучыцца, трэба ёй дапамагаць.
3.злуч. Да той пары як.
Не пайду, п. не скончу работы.
◊
Пакуль што (разм.) — пакуль (у 1 знач.), незалежна ад таго, што можа здарыцца потым.
Пакуль што мы тут усім задаволены.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дале́й, прысл.
1.
Выш. ст. да прыслоўя далёка. Бачыць вока далёка, а розум яшчэ д. (прыказка).
2. Наперадзе, на пэўнай адлегласці.
Д., за жытам, пачынаецца бярэзнік.
3. Затым, потым, у далейшым.
Д. усё будзе добра.
4. Працягваючы пачатае.
Чытаць д.
◊
І гэтак далей (скарочана і г.д.) — ужыв. ў канцы пералічэння як указанне на тое, што пералічэнне можа быць працягнута.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазаўчо́ра, прысл.
Два дні назад. Пазаўчора была адліга, потым ціскануў марозік, потым усё прыцерушыла сняжком.М. Стральцоў.Пазаўчора талака была — прывезлі з лесу зруб і ўсе матэрыялы да яго.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
náchher
advпо́тым, пасля́ таго́, неўзаба́ве, пазне́й
zwei Táge ~ — два дні (таму́) наза́д
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
аглабі́на, ‑ы, ж.
Біла, якім мацуюцца лёсткі ў драбінах. Шэя трошкі падбег, узяўшыся за лейцы, потым ёмка ўскочыў на кончык восі і прысеў перш на аглабіне, потым перамясціўся ў перадок.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасля́.
1.прысл. Праз некаторы час, потым.
Гэта можна зрабіць п.
2.прыназ. з Р. Па заканчэнні, здзяйсненні чаго-н., адыходзе каго-н.
Сустрэнемся п. работы.
П.
Новага года.
Як мне не крыўдзіцца на яго п. такіх слоў.
Спадчына п. бацькоў.
◊
Пасля таго як (злуч. падпарадкавальны) — ужыв. ў даданых сказах часу.
Пасля таго як дзеці пад’елі, выхавальніцы павялі іх у батанічны сад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)