сядло́, -а́, мн. сёдлы і (з ліч. 2, 3, 4) сядлы́, сёдлаў, н.
1. Сядзенне для конніка, якое ўмацоўваецца на спіне жывёлы.
Новае с.
2. Скураное сядзенне веласіпеда, матацыкла.
3. Назва розных дэталей для апоры, насадкі чаго-н.
Сядло клапана.
4.Паніжэнне між дзвюма вышынямі ў горным хрыбце.
С.
Эльбруса.
◊
Выбіць з сядла — вывесці з раўнавагі, пазбавіць спакою.
|| памянш.сядзе́льца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 1 знач.).
|| прым.седлавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гіпакапні́я
(ад гіпа- + гр. kapnos = дым)
змяншэнне колькасці і паніжэнне парцыяльнага ціску двухвокіслу вугляроду ў артэрыяльнай крыві (параўн.гіперкапнія).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГО́РНЫ ПРАХО́Д,
скразное глыбокае паніжэнне ў горным хрыбце, радзей паміж блізка размешчанымі хрыбтамі. Шырыня звычайна некалькі кіламетраў, часам некалькі соцень метраў. Часта мае важнае трансп. ці стратэгічнае значэнне (напр., Кілікійскія Вароты ў гарах Таўр у Турцыі, Джунгарскія Вароты паміж хрыбтамі Джунгарскі Алатау і Барлык у Казахстане). Гл. таксама Перавал.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
dobrobyt, ~u
м. дабрабыт; дастатак;
wzrost (spadek) ~u ludności — павышэнне (паніжэнне) дабрабыту насельніцтва
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дэ-
(лац. de = з, ад)
прыстаўка, якая абазначае аддзяленне, выдаленне, адмену, спыненне чаго-н. або адваротнае дзеянне ці паніжэнне, спад.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прэсбіяку́зіс
(ад гр. presbys = стары + akusis = слых)
паніжэнне слыху ў пажылым узросце ў выніку ўзроставых змен у тканках органа слыху.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Erníedrigung
f -, -en
1) прыніжэ́нне
2) муз.паніжэ́нне
3) матэм. змяншэ́нне (ступені ўраўнення)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дэграда́цыя
(лац. degradatio = паніжэнне)
паступовае пагаршэнне, страта ранейшых добрых якасцей; заняпад (напр. д. глебы, д. культуры).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ГІПАТАНІ́Я
(ад гіпа... + грэч. tonos напружанне),
паніжэнне тонусу тканак арганізма і артэрыяльнага ціску крыві. Можа развівацца пасля вострых і хранічных інфекц. хвароб, вітаміннай недастатковасці, прафес. шкоднасцей, парушэнняў дзейнасці эндакрыннай і нерв. сістэм, страўнікава-кішачнага тракту. Прыкметы: хуткая стамляльнасць, слабасць, задышка, галавакружэнне. Лячэнне: правільны рэжым працы, адпачынку і харчавання, вітаміны, фізкультура, гармоны, курортатэрапія.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАЛІ́НА МГГ,
паніжэнне ледавіковай паверхні ва Усх. Антарктыдзе, паміж плато Савецкім і зал. Прудс. Даўж. каля 1000 км, шыр. амаль 600 км. Паступова павышаецца ад м. Садружнасці да Полюса адноснай недаступнасці да выш. 2500—2800 м. На Пн частка даліны ўтворана Ламберта ледавіком. Названа ў гонар Міжнар.геафіз. года (МГГ, 1957—58).