1. (сынпана, маладыпан) уст. Júnker m -s, -; júnger Herr;
2.разм. (беларучка) árbeitsscheuer Mensch, Árbeitsscheue (sub) m -n, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
мы́за1, ‑ы, ж.
Сядзіба з сельскагаспадарчымі будынкамі; хутар (пераважна ў Прыбалтыцы). [Дзяўчына:] — Я ніхто, я тутэйшая, з мызы пана Смілгаса. Вунь пад самым лесам яна.Сабаленка.
[Эст. môis.]
мы́за2,
гл. мыса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
новапрыбы́ўшы, ‑ая, ‑ае.
Які толькі што, нядаўна прыбыў. /узнач.наз.новапрыбы́ўшы, ‑ага, м.; новапрыбы́ўшая, ‑ай, ж.Так крок за крокам.. [Сцяпан] праслед[а]ваў пана паручыка Ельскага, .. фарм[ір]аваў групы з новапрыбыўшых.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкме́тна,
1.Прысл.да прыкметны (у 1 знач.).
2.безас.узнач.вык. Можна бачыць, відаць. Было прыкметна, што пані Ядвіга хацела яшчэ нешта дадаць да характарыстыкі «пана доктара».Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ке́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Хваравіта пакашліваць; перхаць 2. Люта збіў батрак тады пана Зыгмунта, аж.. ніяк не мог дацягнуць рукой да абвіслых вусоў і ўсё керхаў, керхаў...Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Сыцець. [Іван:] — Мяса ідзе на птушкаферму, а куры ад гэтага, знаеш, як сычаюць?Кулакоўскі.І ёсць жа прыказка такая: «Кляні ты пана — пан сычае!»Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Надзі́клі ’на ветры’: У нас у хаце заўсёды холадна, бо стайиц’. Пана надзʼиклʼи (слонім., Сцяшк. Сл.). Няясна, хутчэй за ўсё адаптаванае запазычанне з балтыйскіх моў; адзін з магчымых этымонаў — літ.dykra ’пустое месца, пустка’, адаптацыя адбывалася шляхам замены зычных і зліцця прыназоўніка на са словам у выніку частага ўжывання спалучэння з ім.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сярэ́бшчына ’абрад адорвання маладых’: на сярэбшчыну гукаюць, як едуць па нявесту (Мат. Гом.), ст.-бел.сере́бщина, сере́бщизна ’грашовы падатак серабром’ (Ст.-бел. лексікон, Сташайтэне, Абстр. лекс.). Параўн. укр.сере́бщина ’падаткі на вайсковыя патрэбы, падатак на зямлю’. Да серабро́ (гл.), сумніўна атаясамленне з укр.сербщи́на ’работа на пана, паншчына’, гл. ЕСУМ, 5, 216.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пралётка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
Лёгкі адкрыты двухмесны экіпаж. На лёгкай пралётцы аканом ціхенька правёз пана графа па лясных дарогах.Лобан.Хуткай рыссю насустрач хлопцам кацілася пралётка.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)