аналізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак., што.
Рабіць аналіз чаго‑н. Аналізаваць змест урока. Аналізаваць хімічнае рэчыва. □ [Лабановіч:] — Я пачынаю аналізаваць самога сябе і вынікалі застаюся незадаволены. Колас. [Калатухін:] Як юрыст, вы павінны ўмець аналізаваць факты. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арганіза́тарскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да арганізатара. Арганізатарскі талент. Арганізатарскія здольнасці. // Накіраваны на арганізацыю чаго‑н. Арганізатарская дзейнасць. □ Мы павінны паставіць справу так, каб праверка выканання арганічна спалучалася з жывой арганізатарскай работай. Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́йкасць, ‑і, ж.
Уласцівасць стойкага. Камуністычная партыя і Савецкі ўрад, Радзіма-маці высока ацанілі мужнасць і стойкасць абаронцаў Брэсцкай цытадэлі. «Помнікі». [Лёня:] — Мы загартоўваем волю і павінны на сапраўдных справах даказваць стойкасць, вынослівасць і смеласць. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
альтэрна́нс
(фр. altemance, ад лац. altemare = чаргаваць)
правіла чаргавання рыфмаў у класічным французскім і ўсходнеславянскім вершаскладанні: сумежныя мужчынскія і жаночыя канчаткі павінны быць звязаны рыфмай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
праклы́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Прайсці клыпаючы, кульгаючы. [Шафёр:] — Я разлічыў, што яны павінны праклыпаць, пакуль я даеду, але адно.. гусяня, мабыць з перабітымі нагамі, перавальваецца з боку на бок і якраз меціць пад колы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нейтра́льны, -ая, -ае.
1. Які захоўвае нейтралітэт у адносінах да дзяржаў, што ваююць.
Нейтральная краіна.
2. перан. Які не становіцца на чый-н. бок (у палітычнай барацьбе, спрэчках і пад.).
Заняць нейтральную пазіцыю.
3. Які не дае ні шчолачнай, ні кіслай рэакцыі (спец.).
Н. раствор.
4. Які не нясе ні адмоўнага, ні дадатнага зараду (спец.).
Нейтрон з’яўляецца нейтральнай, незараджанай часціцай.
○
Нейтральная зона (паласа), нейтральныя воды — такія, на якіх, згодна з пагадненнем, не павінны весціся ваенныя дзеянні, размяшчацца ваенныя сілы.
|| наз. нейтра́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АРХА́Т,
у будыйскай міфалогіі хінаяны чалавек, які дасягнуў найвышэйшага ўзроўню духоўнага развіцця, т.зв. нірваны. У міфалогіі махаяны стан архата лічыцца не канчатковай мяжой у развіцці асобы, і таму архаты павінны працягваць шлях удасканалення як бадхісатвы (той, хто вырашыў стаць будай).
т. 1, с. 519
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАНАЛІТЭ́Т
(франц. banalité),
у сярэдневяковай Зах. Еўропе манапольнае права сеньёра на маёмасць грамадскай значнасці (млын, печ, вінаградны прэс), за карыстанне якой сяляне павінны былі яму дадаткова плаціць. Баналітэты шырока ўжываліся феадаламі (у т. л. простымі рыцарамі) з канца 10—11 ст.
т. 2, с. 272
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
банкно́ты
(англ. banknotes, ад bank = банк + note = запіс)
папяровыя грашовыя знакі, якія выпускаюцца банкам і павінны забяспечвацца золатам і іншымі каштоўнымі металамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
паназіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., за кім-чым і без дап.
Пазіраць некаторы час. Паназіраць за хворай. □ Данік і Анатоль, косячы траву, павінны паназіраць за вартай, разведаць подступы. Шамякін. Павел пастаяў, паназіраў — усё ішло сваім парадкам. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)