бурдзю́к, ‑а, м.
Мяшок са скуры жывёлы для захоўвання і перавозкі віна і іншых вадкасцей. [Зульфія:] — Яму [Мухтэру] дужа некалі. Ён шые новы бурдзюк. Васілёнак.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўвае́нны, ‑ая, ‑ае.
Часткова, амаль ваенны. [Сёмка] любіў апранацца акуратна, дбайна і заўсёды, як некалі ягоны бацька, адказны партыйны работнік, насіў паўваенную форму. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́ўкач, неўкача ’калісьці, даўным-даўно’ (Сл. Брэс.), неўкоч, неўкоча ’калісьці; калі-небудзь; у хуткім часе’ (ТС), ’калісьці, даўным-даўно’ (лунін., Жыв. сл.), нёкоч ’некалі, калісьці, даўней’ (пін., Нар. лекс.). Відаць, можа быць збліжала са славен. nekoč ’аднойчы, некалі, калісьці’, што з не (адмоўе) і ko ’калі’ (< къ, гл. к), с — узмацняльная партыкула, адпавядае бел. ч(чы), параўн. гэтачы, колечы і інш. (Карскі 2-3, 71; ESSJ SG, 2, 305–306). Спецыфічная беларуска-славенская паралель можа служыць падставай для рэканструкцыі праславянскага дыялектызма (*ne‑kb‑čb?). Сярод беларускіх слоў больш ранняй формай трэба лічыць форму без устаўнога ў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разбура́льнік, ‑а, м.
Той, хто разбурае, разбурыў што‑н. Вось прывыклі мы з вучнёўскай пары, што манголы некалі былі адно заваёўнікі ды разбуральнікі. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sometime
[ˈsʌmtaɪm]
1.
adv.
1) не́калі, калі́-ко́лечы, калі́-не́будзь
Come over sometime — Захо́дзь калі́-не́будзь
2) не́калі, не́дзе
it happened sometime last March — Гэ́та зда́рылася не́дзе ле́тась у сакавіку́
2.
adj.
ко́лішні, былы́
a sometime pupil of the school — ко́лішні ву́чань гэ́тае шко́лы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
парамне́зія
(ад гр. para = каля, пры + mnesis = успамін)
мед. парушэнне памяці, пры якім падзеі, што адбываюцца ў дадзены момант, здаюцца ўжо некалі перажытымі (параўн. амнезія).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пажалаба́ціцца, ‑ціцца; зак.
Зрабіцца жалабаватым. Некалі ў хаце была паслана падлога — проста на зямлю. Цяпер шырокія дошкі пажалабаціліся, абгнілі з краёў, іх патачыў шашаль. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
-сь — часціца, звычайна са значэннем нявызначанасці, у складзе займеннікаў і прыслоўяў тыпу хтось, колісь, параўн. прыйшоў хтось, ўзяў штось, дай пашоў кудысь (Пятк. 2), якія далей могуць быць пашыраны часціцамі ‑ці (калісьці, чамусьці), ‑кі (хтоські, штоські, Мат. Маг.), ‑ка (у неякагосціка, Федар. 1) і інш. Укр. ‑сь, польск. ‑ś, чэш. ‑si (kdysi ’некалі’), славац. ‑si, в.-луж. ‑s, н.-луж. ‑sy (gdysy ’некалі, часамі’). З прасл. *si, кароткай формы Д. скл. зваротнага займенніка *sebe (гл. сябе), гл. ESSJ SG, 2, 607; ESJSt, 13, 814; ЕСУМ, 5, 492. У беларускай мове Карскі (2–3, 90, 97) дапускае змяшэнне са зваротнай часціцай -ся (гл.) пад уплывам польскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
afford [əˈfɔ:d] v. магчы́, мець магчы́масць/мажлі́васць; дазво́ліць сабе́ (набыць);
I can’t afford it. Гэта мне не па кішэні;
I can’t afford the time. Мне некалі; У мяне няма часу; Няма калі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
камбіна́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да камбіната, належыць яму. Камбінацкая сталовая. □ Увесь камбінацкі рух цяпер ішоў праз браму, якая выходзіла на некалі пустэльную Балотную вуліцу. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)