Захлупіцца ’захлынацца’ (Янк. II). Рус. захлупить ’закрываць’, захлупаться ’заблытацца’, славен. zahlúpniti ’задыхнуцца (парай)’, балг. захлупям, захлупвам ’накрыць, закрыць’. Параўн. славац. zachlipnať ’захлынацца’. Наўрад ці выклікае сумненні сувязь з захлынацца, хлынуць. Не абгрунтоўваецца семантычна сувязь з хлупы ’пахілы’ (гл.). Параўн. славен. hlûp ’пара, смурод’, hlópati ’дыхаць з цяжкасцю’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акры́ць, акрыю, акрыеш, акрые; зак., каго-што.
1. Накрыць; ахінуць. Ніна падышла і, разгарнуўшы скрутак, акрыла плечы Амілі квяцістым шоўкам, пацалавала сяброўку. Алешка.
2. Пакрыць; ахінуць, агарнуць. Густа жыта маладое Поле ўсё акрыла, Лапушное, сакаўное — Проста глянуць міла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pokryć
зак.
1. пакрыць, накрыць;
pokryć dach — пакрыць (накрыць) дах;
2. абабіць, пацягнуць;
pokryć meble — абабіць мэблю;
3. бух. пакрыць;
pokryć niedobór w kasie — пакрыць дэфіцыт у касе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
персо́на
(польск. persona, ад лац. persona)
1) асоба (часцей у іранічным сэнсе) (напр. важная п., уласнай персонай — сам, асабіста);
2) асоба пры разліках абслугоўвання, пераважна за сталом (напр. накрыць стол на шэсць персон).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
cop2 [kɒp] v.
1. атрыма́ць або́ перажы́ць што-н. непрые́мнае
2. заўва́жыць, прыме́ціць
3. infml злаві́ць, заста́ць, накры́ць, засту́каць;
cop smb. at it злаві́ць каго́-н. на ме́сцы злачы́нства
♦
cop it BrE, slang атрыма́ць на ганя́й; тра́піць у непрые́мнае стано́вішча
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
цэментава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго-што.
1. Накрыць (пакрываць), змацаваць (змацоўваць) цэментам. Цэментаваць склеп. Цэментаваць дарожкі. // перан. Згуртаваць (гуртаваць), з’яднаць (яднаць). Жменька членаў партыі цэментавала вакол сябе астатнюю масу, вяла яе да новага жыцця. «ЛіМ».
2. Спец. Падвергнуць (падвяргаць) цэментацыі. Цэментаваць сталь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
персо́на
(лац. persona)
1) іран. асоба (напр. важная п., уласнай персонай — сам, асабіста);
2) асоба пры разліках абслугоўвання, пераважна за сталом (напр. накрыць стол на шэсць персон).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
асмужы́ць, асмужыць; зак.
1. што. Зацягнуць, накрыць смугою, туманам, інеем і пад.
2. каго-што. Абпаліць, апячы сонцам; абветрыць. Колькі я пражыву, не ведаю. А хацелася б шмат пражыць, Навальніцамі ўсіх і ветрамі Вусны ўдосталь свае асмужыць. Бураўкін. Яе [песню] асмужыць сонцам поўдзень, Асвеціць полюса брыльянт. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укры́ть сов.
1. (покрыть) укры́ць, мног. паўкрыва́ць, накры́ць, мног. панакрыва́ць;
2. (спрятать, защитить) схава́ць, мног. пахава́ць; прыкры́ць, мног. папрыкрыва́ць; укры́ць, мног. паўкрыва́ць; см. укрыва́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бля́ха, -і, ДМ бля́се, мн. -і, блях, ж.
1. Тонкае ліставое жалеза або асобны ліст такога жалеза.
Накрыць хату бляхай.
2. Знак у выглядзе металічнай пласцінкі з надпісам або нумарам, які сведчыць аб службовых абавязках таго, хто яго носіць.
Б. на грудзях.
3. Тонкі ліст жалеза з загнутымі краямі, на якім пякуць або смажаць што-н.
|| памянш. бля́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак (да 2 знач.).
|| прым. бляша́ны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)