нафтавае радовішча ў Кувейце, адно з буйнейшых у свеце. Уваходзіць ў Персідскага заліва нафтагазаносны басейн. Адкрыта ў 1938, распрацоўваецца з 1939. Пачатковыя прамысл. запасы нафты 10,7 млрд.т. Паклады на глыб. 1,1—1,3 км. Шчыльн. нафты 868 кг/м³. Свідравіны фантануюць. Нафтаправоды да гарадоў Міна-эль-Ахмады і Эль-Кувейт.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
хаце́нне, ‑я, н.
Жаданне. [Шэмет:] Смешны ты, Мацвей. Па-рознаму можна хацець. Калі я хачу, то я, не адкладваючы надоўга, пачынаю гэта рабіць. А тваё хаценне і астанецца хаценнем, бо ты не робіш тое, што ты хочаш.Лобан.// Страсная пачуццёвая цяга. У яго нутры забурліла хаценне, але хмурная міна Зосі атручвала яго сэрца, і ён моцна злаваў.Гартны.На ўсякае хаценне ёсць цярпенне.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
skruszony
skruszon|y
1. пакорны;
~y grzesznik — пакаянны грэшнік;
~a minka — пакорная міна;
2. скрышаны, раздроблены
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
знутры́, прысл.
1. З унутранай часткі, з сярэдзіны чаго‑н. Знутры раздаюцца галасы.// З унутранага боку; унутры чаго‑н. Дзверы лёгка адчыняюцца .. Я зачыняю іх, закладваю знутры на завалу.Асіпенка.[Борух з жонкай] жылі .. у маленькай хатцы, знутры і знадворку аблепленай глінай.Бядуля.
2.узнач.прыназ.зР. Ужываецца пры абазначэнні прадмета, з унутранага боку якога распаўсюджваецца дзеянне. — Паравоз узарваны знутры топкі, значыць міна была падкінута ў топку.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адубе́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які адубеў, акалеў; змёрзлы. Уначы ад марозу лопаліся бярвенні ў сценах, а неяк раніцай Сяргейка знайшоў у сенцах двух адубелых вераб’ёў.Хомчанка.// Які стаў нягнуткі ад холаду; скарчанелы. Здавалася, што адубелыя рукі не вытрымаюць, міна паляціць уніз.Новікаў.
2. Цвёрды, каляны ад вады, холаду. Галіна адварочвалася, пазірала ў самы куток машыны, дзе, уваткнуты між рамай і брызентам, калыхаўся адубелы ад вады зялёны плашч-накідка.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Míne
I
f -, -n рудні́к, капа́льня
II
f -, -n вайск.мі́на
tréibende ~ — дрэйфу́ючая мі́на
~n wérfen* — ста́віць мі́ны; перан. падко́пваць пад каго́-н., пад што-н.
~n súchen [räumen] — марск. тра́ліць
Ánlegen von ~n — міні́раванне; пастано́ўка мін
III
f -, -n (ало́ўкавы) графі́т; стрджань (да шарыкавых аўтаручак)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
torpedo
[tɔrˈpi:doʊ]1.
n., pl. -does
1) тарпэ́да f.
2) падво́дная мі́на
3) сыгна́льная пэта́рда
2.
v.t.
1) узрыва́ць тарпэ́дай
2) зрыва́ць
to torpedo a peace conference — сарва́ць мі́рную канфэрэ́нцыю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мена ’абмен’ (ТСБМ), укр.мі́на, рус.ме́на, ст.-польск.miana, польск.zmiana, в.-луж.měna, чэш.měna, славац.mena, славен.męna, серб.-харв.мијѐна, макед.мена, балг.мя́на, мена́, ст.-слав.мѣна. Прасл.měna. Роднаснымі да яе з’яўляюцца літ.maĩnas, ãtmainas ’тс’, atmaina ’перамена’, лат.maîna, maĩņa ’тс’, гоц.ge‑mains, лац.commūnis ’агульны’, ірл.móin, máin ’каштоўнасць’, ст.-інд.máyatē ’мяняе’, — і.-е.*moi‑nā (Бернекер, 2, 48; Фасмер, 2, 598; Махэк₂, 359; Скок, 2, 421; Аткупшчыкоў, Из истории, 148; Мартынаў, Лекс. взаим., 164). Сюды ж мяня́ць (гл.). Бязлай (2, 177) мяркуе, што прасл.mena ўзнікла з дзеяслова měniti ’мяняць’.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АМАНІМІ́Я
(ад грэч. homōnymia аднайменнасць),
гукавое супадзенне адзінак (марфем, слоў, словазлучэнняў), якія адрозніваюцца паміж сабой значэннем. Усе амонімы-словы падзяляюцца на тыпы: лексічныя (маюць поўнае гукавое супадзенне ва ўсіх формах і адносяцца да адной часціны мовы, напр., «нота» — ‘дыпламатычны дакумент’ і «нота» — ‘муз. знак’), фанетычныя — амафоны, марфалагічныя — амаформы. Адрозніваюць поўную і частковую аманімію.
Поўныя лексічныя амонімы супадаюць ва ўсіх граматычных формах («заранка» — ‘зорка’ і «заранка» — ‘птушка’), пры частковай аманіміі адно са слоў цалкам (ва ўсіх формах) супадае па гучанні з часткай формаў інш. слова ці з адной яго формай («вечарам» — прыслоўе і «вечарам» — назоўнік мужч. роду адз. л. творнага склону). Да частковай адносяць прыставачную аманімію («дапісаць» — ‘поўнасцю скончыць пісаць’ і «дапісаць» — ‘запоўніць старонку’), супадзенне формаў аднаго з трыванняў розных дзеясловаў («прамакаць» ад «прамакнуць» і ад «прамокнуць») і г.д. Амонімы ўзнікаюць у мове ў выніку страты сэнсавай сувязі паміж асобнымі значэннямі (у т. л. пераноснымі) мнагазначных слоў («каса» — ‘прылада працы’, «каса» — ‘заплеценыя валасы’, «каса» — ‘вузкая пясчаная паласа’), у выніку дзеяння фанет. законаў мовы (аглушэння зычных на канцы слова: «мох» — ‘расліна’ і «мог» — ад дзеяслова «магчы»), гукавога супадзення розных слоў («міна» — ‘выраз твару’ і «міна» — ‘снарад з выбуховым рэчывам’) і інш. Ад амонімаў трэба адрозніваць амографы.