а-ыя залозы — залозы, у якіх пры ўтварэнні сакрэту2 адбываецца частковае парушэнне цэласнасці клетак, напр.малочныя, потавыя залозы (параўн.гелакрынавы, мерыкрынавы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
экзакры́нны
(ад экза- + гр. krino = аддзяляю)
знешнесакраторны;
э-ыя залозы — залозы, якія выдзяляюць прадукты сваёй дзейнасці на паверхню цела або ў яго пустоты (слінныя, потавыя, сальныя, малочныя і іншыя залозы); параўн.эндакрынны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВІРЫЛІ́ЗМ
(ад лац. virilis мужчынскі),
маскулінізм, вірыльны сіндром, з’яўленне ў арганізме жанчыны другасных мужчынскіх палавых прыкмет. Жанчына набывае мужчынскі целасклад, тып аваласення (гл.Гірсутызм), атрафіруюцца малочныя залозы, зніжаецца тэмбр голасу, павялічваецца клітар. Вірылізм можа ўзнікнуць у любым узросце, абумоўліваецца найчасцей залішняй колькасцю андрагенаў. У большасці выпадкаў узнікае ў выніку захворванняў залоз унутр. сакрэцыі (яечнікі, наднырачнікі).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
мало́чны Mílch-, mílchig;
мало́чныя праду́кты Molkeréiwaren pl;
мало́чная гаспада́рка Molkeréi f -, -en, Mílchwirtschaft f -, -en;
мало́чная жывёла Mílchvieh n -(e)s;
мало́чная прамысло́васць Molkeréiindustrie f -;
мало́чны заво́д Mílchhof m -(e)s, -höfe, Molkeréi f -, -en;
мало́чнага ко́леру mílchfarben, mílchfarbig;
мало́чнае шкло Mílchglas n -es, máttes Glas;
мало́чны зубанат. Mílchzahn m -(e)s, -zähne;
◊
мало́чныя рэ́кі з кісе́льнымі берага́мі (у казцы) Schlaráffenland n -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Малочніца1 ’малачай-сонцагляд, Euphorbia helioscopia L.’ (віц., Кіс.). Да малако (гл.). Параўн. таксама малочнік4. Мена роду магла адбыцца пад уплывам лац. назвы Euphorbia (ж. р.).
Малочніца2 ’мастыт’ (навагр., Нар. сл.), ’захворванне слізістай абалонкі рота ў немаўлят’ (ТСБМ), рус.сіб., каўказск. молочница ’мастыт’, арханг. ’малочныя зубы ў дзяцей’, польск.mlecznica ’ліхаманка стрававальных шляхоў’. Да малако (гл.), малочны. Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 111 і ламаві́ца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БРЫ́НЗА
(рум. brînzǎ),
расольны сыр з авечага малака або сумесі авечага з казіным. На Беларусі брынза — нарыхтаваны ў запас тварог. У пост, калі малочныя прадукты не спажываліся, добра адціснуты тварог або сыр перамешвалі з соллю (у халодную пару года без солі), складалі ў дзежкі, залівалі або закладалі сметанковым маслам, захоўвалі ў халодным месцы. Была найб. пашырана ў Цэнтр. і Усх. Палессі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
моло́чный мало́чны;
моло́чное хозя́йство мало́чная гаспада́рка;
моло́чная торго́вля мало́чны га́ндаль;
моло́чное стекло́спец. мало́чнае шкло;
моло́чный братуст. мало́чны брат;
моло́чная сестра́уст. мало́чная сястра́;
моло́чная кислота́хим. мало́чная кіслата́;
моло́чная ку́хня мало́чная ку́хня;
моло́чная спе́лостьс.-х. мало́чная спе́ласць;
моло́чная фе́рма мало́чная фе́рма;
моло́чное произво́дство мало́чная вытво́рчасць;
моло́чные же́лезыанат.мало́чныя зало́зы;
моло́чные зу́быанат.мало́чныя зу́бы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сырапо́сны: сырапосная нядзеля ’апошні тыдзень перад Вялікім пастом’ (Ян.). Параўн. укр.сиропу́ст ’тс’, сиропу́сний ’належны да гэтага перыяду’, рус.сыропу́ст ’запусты’, стараж.-рус.сыропустъ ’калі дазваляецца есці сыр і іншыя малочныя прадукты’, сыропустьныи ’звязаны з запустамі’, серб.сиропусна ’маслянічны тыдзень’, макед.сиропасна ’тс’. Запазычана са ст.-слав.сыропоустьнъ, што ўтворана ад сыръ і поустити ’дазволіць, дапусціць’, і калькуе грэч.ό τυροφάγος ’сырная’; паводле Німчука (Давньорус., 61), народнай назвай было стараж.-рус.масльнаꙗ недѣлꙗ. Збліжана да пост, посны, гл. таксама сырніца2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВАЎКАВЫ́СКІ МАЛОЧНАКАНСЕ́РВАВЫ КАМБІНА́Т ДЗІЦЯ́ЧЫХ ПРАДУ́КТАЎ, «Беллакт». Створаны ў 1970 у г. Ваўкавыск Гродзенскай вобл. У 1986—90 рэканструяваны. З 1991 арэнднае, потым нар. прадпрыемства «Беллакт». Гал. цэхі з высокай ступенню механізацыі і аўтаматызацыі вытв-сці: кансервавы, заменніку неразведзенага малака, натуральнамалочны. Асн. прадукцыя (1995): сухія малочныя прадукты дзіцячага, дыетычнага і спецыялізаванага харчавання, масла сметанковае, сухое неразведзенае і абястлушчанае малако, натуральнамалочная і нятлустая прадукцыя, сыры, марожанае, маянэз, безалкагольныя напіткі.