гарызо́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Уяўная мяжа неба і зямной ці воднай паверхні, а таксама прастора неба над гэтай мяжой.
Ні воблачка на гарызонце.
2. Уся бачная вакол назіральніка прастора, далягляд.
З самалёта адкрыўся шырокі г.
3. перан. Круг ведаў, інтарэсаў, ідэй.
Студэнт з шырокім гарызонтам.
Г. паэта.
4. перан. Круг дзеянняў, магчымасцей.
Перад моладдзю адкрыты шырокія гарызонты.
5. Узровень вады ў рацэ ці вадаёме (спец.).
Г. вады ў рацэ.
6. Пласт адкладанняў горных парод, які вылучаецца па якой-н. прыкмеце (спец.).
Г. вапняку.
◊
Знікнуць з гарызонту — перастаць з’яўляцца дзе-н., у якой-н. кампаніі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мерыдыя́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Уяўная лінія, якая праходзіць праз полюсы зямнога шара і перасякае экватар.
Геаграфічны м.
○
Нябесны мерыдыян — вялікі круг нябеснай сферы, які праходзіць праз зеніт і полюсы свету.
|| прым. мерыдыя́нны, -ая, -ае і мерыдыяна́льны, -ая, -ае.
Мерыдыянная плоскасць.
Мерыдыянальная лінія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Кружэ́лка ’сланечнік’ (Мат. Маг.). Да круг 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бу́хта I ж. (залив) бу́хта
бу́хта II ж. (круг сложенного витком каната) бу́хта
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
эклі́птыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
У астраноміі — вялікі круг нябеснай сферы, па якім адбываецца бачны гадавы рух Сонца.
[Ад грэч. ékleipsis — зацьменне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тро́пік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна зямному экватару на адлегласці 23°26’ на поўнач або на поўдзень ад яго.
Т.
Казярога.
Т.
Рака.
2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.
|| прым. трапі́чны, -ая, -ае.
Трапічная спёка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Wéndeplatz
m -es, -plätze ме́сца паваро́ту, паваро́тны круг
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ку́глік ’гаршчок’ (Мат. Гом.). Да круглік. Параўн. круг (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чляні́ць, чляню, членіш, членіць; незак., каго-што.
Дзяліць, падзяляць на асобныя часткі; расчляняць. Дыяметр членіць круг на дзве роўныя часткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
preserver
[prɪˈzɜ:rvər]
n.
1) ахо́ўнік -а m., ахо́ўніца f.
2) выратава́льны круг
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)