3) ры́на f., вадасьцёк -у m., вадасьцёкавая труба́
4) до́ўгая ўпа́дзіна, катлаві́на f.
5) упа́дзіна
the trough between two waves — упа́дзіна паміж дзьвюх хва́ляў
6) Geol. му́льда f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
жо́лаб, ‑а; мн. жалабы, ‑оў; м.
1. Прадаўгаватае паглыбленне, выдзеўбанае ў чым‑н., а таксама прыстасаванне падобнай формы з дошак, ліставога жалеза і пад. для сцёку вадкасцей або перасыпання чаго‑н. Па жолабе наліўся залаты чыгун.Карпаў.// Прадаўгаватае паглыбленне ў грунце, па якім сцякае што‑н. Унь там рачулка срэбрам літым Бяжыць па жолабе размытым.Колас.
2.Карыта, у якое закладваецца корм жывёле. Капейка зноў пачаў хваліць — і кабылу.., і жолаб, у якім Міхась абмешваў вотру[б’ем] сечку.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бартаві́на, ‑ы, ж.
Разм.
1. Верхні край бока лодкі, баркі. Падплыўшы да карыта,.. [Даніла] перакульвае яго ў лодку, высморгвае разам з травою тычку, і зазіхацела дарагая капронавая сетка, загрукацелі аб бартавіну важкія грузілы, а следам платва, пузатая і разамлелая, густа аплёўшы сець, пачала паўзці ў лодку.Карамазаў.
2. Адвароты па грудной частцы пінжака, халата і інш. На шырокіх бартавінах халата Фаіны Усцінаўны ляжаў белы каўнерык.Савіцкі.— Валь[с]а для цёткі Акіліны! — крыкнуў увішны шафёр з пучком белых кветак на бартавіне сіняга пінжака.Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбі́ты, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад разбіць.
2.узнач.прым. Расколаны на кускі або з адбітым краем. Разбітыя дзверы заставілі шафаю.Чорны.Праз два разбітыя акны і адкрытым насцеж дзверы гуляў вецер.Лынькоў.//перан. Разбураны, загублены. Разбітае жыццё. Разбітыя мары. □ Надзеі! Цяжка жыць з разбітымі надзеямі...Галавач.
3.узнач.прым. Пашкоджаны ўдарам. Трымаючыся за разбітую шчаку і распухлы нос, бокам высунуўся Слімак.Лынькоў.
4.узнач.прым. Які пацярпеў паражэнне, пераможаны. У гэты час рэшткі разбітых часцей ворага сапраўды каціліся назад па шляху, што ляжаў кіламетраў за тры ад вёскі.Якімовіч.
5.узнач.прым. Знясілены, змучаны. Часам ноччу змораная, фізічна разбітая, .. [Таццяна] незаўважна засынала каля калыскі.Шамякін.Была трэцяя гадзіна ночы, калі Мікалай, стомлены і разбіты, дабраўся на кватэру.Дамашэвіч.
6.узнач.прым. Сапсаваны, пашкоджаны яздой, носкай і пад. [Іван] у сваіх картовых штанах, старых, разбітых чаравіках выглядае няўклюдным і вахлакаватым.Кудравец.Тут жа, выштурханая на бераг мноствам бурных прыбояў, парахнее, петрае на сонцы разбітая лодка.Брыль.І вось .. [Данік] імчыць па разбітай лясной дарозе...Краўчанка.// Надтрэснуты, расстроены (пра голас, музычны інструмент). — Каго Вам трэба? — голас быў жаласлівы, разбіты.Бядуля.
•••
Разбітае (старое) карытагл.карыта.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кры́нка ’гладыш’ (Мат. Маг., Ян., Мат. Гом.). Рус.кринка ’тс’, ст.-рус.крина ’мерка збожжа’, балг.крина ’тс’, серб.-харв.крина ’тс’, славен.krínja ’чан’, в.-луж.krina ’карыта’. Астатнія славянскія паралелі маюць памяншальную суфіксацыю. Развадоўскі (Wybór, 2, 174–175) аддзяляў слова са значэннем ’крыніца’ ад слова са значэннем ’пасудзіна’. Першае ён выводзіў са ст.-грэч.κρήνη ’крыніца’, другое — з невядомай нам таксама грэчаскай формы. Калі браць пад увагу значэнне ’драўлянае начынне’, то не выключана сувязь з лац.scrinium ’скрынка’ (Бернекер, 1, 617). Прыняць генетычную сувязь паміж славянскімі і лацінскай лексемамі нельга. Хутчэй тут старое лексічнае пранікненне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bucket
[ˈbʌkɪt]1.
n.
1) вядро́n.
2)
а) чарпа́к -а́m. (землячарпа́лкі ці збо́жжавага элева́тара)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Бадзя́га1 ’вадзяная расліна, бадзяга’ (Касп., Бяльк.), бадзя́жны (Нас.). Рус.бадя́га, бодя́га, укр.бадя́га ’рачная губка, Spongilla’. Да *bosti, *bodati ’калоць’ (гл. пад бада́ць). Першапачаткова ’калючая, пякучая расліна’ (параўн. уласцівасць бадзягі выклікаць на целе апёкі).
Бадзя́га2 ’расліна Cirsium oleraceum Scop., бадзяк агародны’ (Кіс.). Утварэнне суфіксам ‑яга ад *bod‑ ’калоць’ (гл. бада́ць), такое ж самае, што і бадзя́га ’губка, бадзяга’. Параўн. іншыя назвы бадзяку, чартапалоху і асоту: бадзяк, бадак, будзяк і г. д.
Бадзя́га3 ’выдаўбаная калода для вадапою’ (Гарэц.), ’карыта з выдаўбанага пня ля калодзежа’ (Др.-Падб.). Відаць, вытворнае (суф. ‑яга) ад *баддзя (параўн. бадзе́йка, гл.). Адносна семантыкі параўн. укр.дыял.бадя́ ’драўлянае вядро ля калодзежа; калодзежны журавель’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разбі́ты
1. разби́тый;
2. раско́лотый, расщеплённый;
3. разби́тый; пора́ненный;
4. разби́тый, сокрушённый;
5. разби́тый, расплани́рованный;
6. разби́тый;
7. разби́тый, разъе́зженный;
8. разворошённый;
9. разбро́санный;
10. разби́тый, изно́шенный;
11. разби́тый;
12. разби́тый;
13.разг. разби́тый, разме́нянный;
14. разби́тый;
15. разби́тый, опрове́ргнутый;
1-15 см. разбі́ць;
◊ заста́цца ля разбі́тага кары́та — оказа́ться у разби́того коры́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Нажалопкацца ’наглытацца’ (гродз., Цых.), нажолупицца ’наглытацца не жаваўшы’ (ТС), нажлопацца ’напіцца гарэлкі, нахлябтацца’ (Сл. ПЗБ), рус.прыбалт.нажелубиться ’наесціся’, польск.nażłopać się ’нахлябтацца’. Экспрэсіўныя словы, у аснове якіх ляжыць каранёвы элемент *žlop‑ (параўн. польск.zlopać ’прагна піць’), які чаргуецца са *žlok‑ (параўн. жлокаць ’хлябтаць’, нажлокацца ’нахлябтацца’ (Нас.), што могуць узыходзіць да лопаць ’жэрці’, локаць ’хлябтаць’ з узмацненнем пры дапамозе пачатковага ж- (гл. жлокаць)). Звяртае на сябе ўвагу значнае падабенства ў семантыцы і фанетыцы літ.iluöbti ’жэрці, глытаць вялікімі кавалкамі’ да славянскіх форм, таксама як і паралелізм žluobti: iluöbas ’кармушка (для каровы)’ і адпаведных славянскіх форм і назоўніка жолаб (żłób) ’драўлянае карыта; кармушка’, што, улічыўшы кампактны арэал распаўсюджання экспрэсных слоў, магло б сведчыць аб запазычанні ці хутчэй аб агульным паходжанні названых слоў.