По́быт1 ’быт’ (ТСБМ). Укр.по́бут, по́бит ’тс’, рус.по́быт ’звычка’. Ад *po‑ і *bytъ. Развіццё семантыкі: ’быццё, знаходжанне’ > ’агульны ўклад і умовы існавання, быцця’. Паводле Булахава (Развіццё, 43), запазычана з украінскай. Да быт, быць (гл.).
По́быт2 ’знаходжанне’ (ТСБМ). Ст.-укр.побытъ ’быццё’, польск., в.-луж., чэш., славац.pobyt ’знаходжанне’. Ад po‑ і *bytъ, якое ад *byti (ЭССЯ, 3, 155). Да быт, быць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
custom
[ˈkʌstəm]1.
n.
1) звы́чкаf., на́вык -у m.
custom to rise early — звы́чка ра́на ўстава́ць
2) звы́чай -ю m.
3) кліенту́ра f.
4) мы́та n. (на і́мпарт)
2.
adj.
1) зро́блены на замо́ву
custom clothes — во́пратка, шы́тая на замо́ву
2) які́ ро́біць на замо́ву
custom tailor — краве́ц, які́ шы́е на замо́ву
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
завядзёнкаж.разм.
1. Brauch m -(e)s, Bräuche, Sítte f -, -n; Hérkommen n -s, - (традыцыя);
2. (звычка) Gewóhnheit f -, -en, Gepflógenheit f -, -en;
гэ́та ў яго́ ў завядзёнцы er hat die Gewóhnheit
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Gewóhnheit
f -, -en прывы́чка, звы́чка; звы́чай
aus ~ — па прывы́чцы
zur ~ wérden — стаць прывы́чкай [звы́чкай]
von séiner ~ ábgehen* — адмо́віцца ад сваёй прывы́чкі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
1. Паабрываць, ачысціць, скубучы. [Кавалёў:] — Кажу — бяры! Хто там мне яго [цецерука] абскубе ды выпатрашыць.Чарнышэвіч.[Гукам:] — Колькі разоў я прасіў цябе: не чапай лісця. Дурная звычка! Гэтак ты за лета ўвесь каштан абскубеш.Шамякін.// Скубучы падраўноўваць, рабіць больш роўным, гладкім (пра сена, салому і пад.). Абскубці стог.
2. Пасашчыпваць, паз’ядаць траву (пра коней, авечак, птушак і пад.). Гусі і качкі абскублі.. [траву] так нізка і гладка, бы хто ножкамі штодзень рэгаў тут маладую атаву.Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Consuetudo est altera natura (Cicero)
Звычка ‒ другая натура.
Привычка ‒ вторая натура.
бел. Сабака, калі звыкне па вокнах лазіць, пакуль здохне ‒ не перастане. Ад прывычкі, як ад хваробы, цяжка пазбавіцца. Гарбатага магіла спраміць. Да чаго бык прывык, па тым і рыкае. Ніхто нікому ў гусце не ўказчык: адзін любіць гарбуз, другі ‒ свіны храпічык.
рус. Привычка ‒ вторая натура. Привычка не рукавичка, не повесишь на спичку. В чём смолоду привычка, под старость неволя. Привыкнет собака за возом бежать, побежит и за санями. Трясёт козёл бороду, так привык смолоду.
фр. L’habitude est une seconde nature (Привычка ‒ вторая натура).
англ. Habit is second nature (Привычка ‒ вторая натура).
нем. Gewohnheit ist andere Natur (Привычка ‒ вторая натура).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
usage
[ˈju:sɪdʒ]
n.
1) карыста́ньне, абыхо́джаньне n.
The car has had rough usage — З машы́най абыхо́дзіліся нядба́ла
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
но́раў, ‑раву, м.
1. Характар, сукупнасць псіхічных якасцей. Круты нораў. Вясёлы нораў. □ Нораву.. [Кірыла] быў неспакойнага.Лупсякоў.[Маўра] не стала пярэчыць [мужу]. Не магла. Гэта было не ў яе нораве.М. Ткачоў./уперан.ужыв.На што вада, але і тая Не ўсюды роўны нораў мае. Спакойна ў ямах і заторах, Але капае дол у горах.Колас.Калгасныя коні .. былі розныя — і па выгляду, і па звычках, і па нораву.Ракітны.
2.звычайнамн. (но́равы, ‑аў). Звычай, уклад жыцця, звычка. Учора ў клубе Барыс праслухаў лекцыю аб норавах капіталістычнага грамадства.Жычка.
•••
З норавам — упарты, наравісты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ганарлі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Перакананы ў сваёй вартасці, годнасці; горды. А я ганарлівы, што ў палкіх гадах Імкненні свае не запэцкаў.Лявонны.[Галіна], ганарлівая і прыгожая, пазірала на людзей і ішла, высока ўзняўшы сцяг.Галавач.
2. Ганарысты, фанабэрысты. Іван — малады яшчэ хлопец, рослы, статны, з прыгожым тварам. Па натуры .. добры, не ганарлівы, бо з людзьмі размаўляе ахвотна і ветліва.Кулакоўскі.// Які выражае гонар (у 2 знач.), поўны гонару. Ганарлівая ўсмешка. Ганарлівая самаўпэўненасць. □ — Жахліва, жахліва! — паўтараў.. [Вейс] і схіляў галаву. Куды падзелася ганарлівая звычка пазіраць на ўсіх з высока ўзнятай галавой?Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
habit
I[ˈhæbɪt]
n.
1) звы́чка, прывы́чка f., звы́чай -ю m.
the habit of smoking — звы́чка куры́ць
2) Biol. спо́саб ро́сту й разьвіцьця́ жывёліны ці расьлі́ны
a plant of trailing habit — сьце́лістая расьлі́на
II[ˈhæbɪt]1.
n.
а) мана́ская ра́са
to take the habit — пастры́гчыся ў мана́хі, мана́шкі
б) амазо́нка (да́мскі гарніту́р для язды́ на ко́нях)
в) Archaic адзе́ньне n., убо́р -у m.
2.
v.t.
апрана́ць, адзява́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)