Гіст.Воін прывілеяванай рэгулярнай пяхоты ў султанскай Турцыі. //перан. Пра чалавека, які праяўляе залішнюю жорсткасць пры абароне інтарэсаў прывілеяваных колаў якога‑н. класа, якой‑н. касты і пад.
[Ад тур. yeniceri — новае войска.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́цязь, ‑я, м.
У Старажытнай Русі — храбры воін, герой. Тут ляжыць ён — рускі віцязь, Над Дняпром ля самай кручы.Зарыцкі.Ляжыць ён, як віцязь, У стоптаным жыце. Маці спаткаеце — Не кажыце.Сурначоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́РДЖУНА,
герой стараж.-індыйскага эпасу «Махабхарата», ідэальны воін, у якога сіла і мужнасць спалучаліся з высакароднасцю і велікадушнасцю. Некалькі гадоў выгнання Арджуна праводзіць на небе і дапамагае багам у бітве з нябеснымі дэманамі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пехаці́нец, ‑нца, м.
Воін пяхоты. Танкі ішлі наперадзе, услед за імі — пехацінцы.Мележ.Уздоўж ручая, маскіруючыся ў алешніку, адступалі пехацінцы; яны ішлі па адным, па два, уподбег, прыгнуўшыся, хоць ніхто не страляў.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мечано́сец, ‑носца, м.
Гіст.
1. Член нямецкага рыцарскага ордэна, заснаванага ў 1202 г. для захопу Прыбалтыкі, гербам якога быў меч і крыж.
2. Сярэдневяковы воін, узброены мячом. // Слуга рыцара, які насіў за ім меч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́йска (БРС, КТС, Нас., Бяльк., Шат., Мал., Сцяшк.). Рус.во́йска, укр.ві́йсько, ст.-рус.воиско, ст.-слав.воиска, польск.wojsko, чэш., славац.vojsko, в.-луж.wójsko, балг.войска, макед.војска, серб.-харв.во́јска, славен.vójska. Прасл.vojьsko. Гл. воін (Фасмер, 1, 335). У словаўтваральных адносінах гэта nom. kol. ад vojь ’воін’ (Махэк₂, 698). Інакш Шанскі (1, В, 143) і Скок (3, 612), якія разглядаюць яго як субстантывіраваны прыметнік з суф. ‑ьsk ад vojь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
багаты́р
(ст.-цюрк. bahatur)
1) казачны асілак, волат;
2) перан. вялікай сілы і адвагі чалавек, воін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
прывы́клы, ‑ая, ‑ае.
Які прывык да чаго‑н., мае прывычку да чаго‑н. Праўда, назваць гэта «зацішшам» мог толькі хіба такі цярплівы, прывыклы да бою воін, як Шчарбацюк.Мележ.Прывыклае да цішыні вуха ўлавіла частае тупанне мноства ног.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ваяво́да (БРС). Ст.-рус., ст.-слав.воевода, рус.воево́да, укр.воєво́да, польск.wojewoda, чэш.vévoda, серб.во̏јвода і г. д. Слав.*vojevoda (да *voi‑; гл. вайна́, во́ін і *vod‑ ’вадзіць’). Падрабязней гл. Фасмер, 1, 332.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бае́цм
1. (воін) Kríeger m -s, -, Kämpfer m -s, -, Soldát m -en, -en (радавы);
2. (разнік, той, хтозабіваескаціну) Schlächter m -s -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)