Прымусіць упасці; абярнуць. Паваліў вецер плот. □ Накінуліся жа[ў]неры на дзеда Талаша і пачалі яго валтузіць, стараючыся паваліць старога.Колас.Вецер шалёна налятаў на дрэвы, нібы намагаючы паваліць іх з разгону.Лынькоў.//безас. Прымусіць нахіліцца, нахіліць. Пры віражы самалёта пасажыраў паваліла набок.//Разм. Высечы, спілаваць (пра лес, дрэвы і пад.). [Буднік:] — Дзялянка вялікая, хаця б да вясны ўправіліся паваліць.Ермаловіч.
павалі́ць2, ‑валіць; зак.
Пайсці натоўпам, патокам. Адчыніліся дзверы, і ўслед за гарманістам у клуб з прыпеўкамі, гоманам і смехам паваліла моладзь.Дуброўскі.Нарэшце скончылася першая змена, і рабочы люд паваліў з цэхаў у прахадную.Сабаленка.// Пачаць часта хадзіць куды‑н., наведваць каго‑н. з якой‑н. мэтай — пра многіх. Да Настасі Палікарпаўны павалілі заказчыцы ажно з другога канца горада.Шахавец.// Пачаць ісці густой масай (пра снег, дым і пад.). На хату з пячуркі паваліла густая пара.Галавач.Паваліў мяккі ціхі снег, і чарнату вечара як бы хто прафастрыгаваў белымі ніткамі.Сабаленка.
павалі́ць3, ‑валю, ‑валіш, ‑валіць; зак., што.
1. Зваліць усё, многае (шэрсць, воўну). Паваліць усю воўну.
2. і без дап.Валіць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Валіна ’павал, буралом у лесе’ (Яшк.); ’руіны’ (Грыг.). Да валіць1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́лішны ’кастрыраваны’ (Грыг.). Да валашыць, збліжанага з валіць (параўн. рус.коновал, валяць ’кастрыраваць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вурга́ніць ’валіць адно на другое без парадку, рабіць абы-як’ (Нас.). Відаць, немагчыма разглядаць асобна ад варганіць ’тс’; узыходзіць да незафіксаванага *вурга́ць, вургану́ць ’кідаць, штурхаць’, што адпавядае балг.въ́ргам ’перакульваць, валіць’, чэш.vrhati, славац.vrhať ’кідаць’ і інш.; адносна семантыкі параўн. таксама балг.арг.върго́лю ’рабіць, працаваць’.
2.перан. Зрабіць правал (у 4 знач.). Рэкша пачынаў быў ужо баяцца, што праваліць справу, не справіцца з заданнем.Няхай.Шамоту пачалі крытыкаваць усё часцей і часцей, а на наступных выбарах яго правалілі.Дуброўскі.// Раскрыць, даць магчымасць выявіць (падпольную арганізацыю). Напароліся .. [падпольшчыкі] на правакатара, ледзь не праваліў усіх.Машара.// Атрымаць нездавальняючую ацэнку на экзамене. [Валя:] — Смех смехам, а вось я алгебру заўтра магу праваліць.Васілевіч.
правалі́ць2, ‑валю, ‑валіш, ‑валіць; зак.
Разм. Прайсці, перамясціцца масай, у вялікай колькасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)