брыга́да

(фр. brigade, ад іт. brigata = таварыства)

1) вайсковае злучэнне з некалькіх батальёнаў (дывізіёнаў) або палкоў;

2) тактычнае злучэнне некалькіх аднатыпных ваенных караблёў пад камандаваннем аднаго флагмана 2;

3) група работнікаў, якая сумесна выконвае вытворчае заданне (напр. будаўнічая б., паляводчая б).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

брыга́да

(фр. brigade, ад іт. brigata = таварыства)

1) вайсковае злучэнне з некалькіх батальёнаў (дывізіёнаў) або палкоў;

2) тактычнае злучэнне з некалькіх аднатыпных ваенных караблёў;

3) асабовы склад, які абслугоўвае поезд;

4) група работнікаў, якая сумесна выконвае вытворчае заданне (напр. б. слесараў, будаўнічая б.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

злучэ́нне ср.

1. в разн. знач. соедине́ние; сра́щивание;

з. канцо́ў про́вада —, соедине́ние (сра́щивание) концо́в про́вода;

з. сіл — соедине́ние сил;

з. даро́г — соедине́ние доро́г;

та́нкавае вайско́вае з. — та́нковое вое́нное соедине́ние;

хімі́чнае з. — хими́ческое соедине́ние;

2. грам. сочине́ние;

з. і падпара́дкаванне ска́заў — сочине́ние и подчине́ние предложе́ний

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пара́дак, -дку, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Наладжаная сістэма размяшчэння чаго-н., належны стан чаго-н.

У пакоі поўны п.

Навесці п. дзе-н. Усё ў парадку (усё так, як належыць). Для парадку (для падтрымання парадку, для захавання прынятых правіл, фармальнасцей). Сваім парадкам (як заўсёды, як звычайна).

2. Паслядоўны ход чаго-н.

Расказаць усё па парадку. П. дня (пералік пытанняў, якія неабходна абмеркаваць на пасяджэнні). У рабочым парадку (у ходзе работы).

3. Спосаб, метад, рэжым чаго-н.

П. аплаты працы.

П. галасавання.

Завесці новыя парадкі.

4. Вайсковае пастраенне.

Баявы п.

Рухацца паходным парадкам.

5. Разнавіднасць, тып чаго-н.

Пытанні агульнага парадку.

6. У матэматыцы: лікавая характарыстыка той або іншай велічыні.

Крывая другога парадку.

○

Парадак слоў — у граматыцы: размяшчэнне членаў сказа адпаведна сінтаксічным нормам або камунікатыўным задачам маўлення.

|| памянш. пара́дачак, -чку, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брыга́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Вайсковае злучэнне, якое складаецца з некалькіх палкоў, батальёнаў або батарэй, а ў флоце — з некалькіх аднатыпных ваенных суднаў. Танкавая брыгада. Брыгада тарпедных катэраў. Партызанская брыгада.

2. Група работнікаў, якая выконвае пэўнае вытворчае (або спецыяльнае) заданне на заводзе, у калгасе, ва ўстанове і пад. Паляводчая брыгада. Трактарная брыгада. Будаўнічая брыгада. Брыгада камуністычнай працы. Рэйдавая брыгада. // Разм. Месца, дзе размяшчаецца і працуе гэты калектыў. Праўленне і канцылярыя, і наогул увесь калгасны цэнтр быў у першай брыгадзе. Васілевіч. У чацвёртую брыгаду, у вёску Зарэчча, пабег з праўлення пасланец. Бялевіч.

•••

Комплексная брыгада — вытворчая брыгада, у склад якой ўваходзяць людзі розных спецыяльнасцей.

[Фр. brigade.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́рпус

(лац. corpus = цела)

1) тулава чалавека або жывёлы;

2) аснова прыбора, апарата, механізма (напр. к. гадзінніка);

3) асобны будынак на агульнай пляцоўцы (напр. галоўны к.);

4) вайсковае злучэнне з некалькіх дывізій;

5) сукупнасць асоб адной спецыяльнасці, аднаго службовага становішча (напр. дыпламатычны к.);

6) друкарскі шрыфт, кегель якога роўны 10 пунктам (3,76 мм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фармірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

1. Выпрацоўваць у каго‑н. адпаведныя рысы характару, светапогляд і пад. Фарміраваць характар. □ Час фарміруе людзей, але, хочаш ці не хочаш, людзі адказваюць за час. Карпаў. Не прафесія, якая б рамантычная яна ні была, фарміруе паэтычны талент. «Полымя».

2. Арганізоўваць, ствараць (калектыў, установу і пад.). Фарміраваць у рад. Фарміраваць кабінет. // Арганізоўваць вайсковае падраздзяленне, камплектуючы людзьмі і матэрыяльнай часткай. У кашарах узнік адпраўны пункт. Тут выдавалі зброю, фарміравалі атрады, прызначаліся камандзіры. Мікуліч. [Уладзік Каржакевіч:] — Паны конніцу фарміруюць, добра плацяць. Крапіва.

3. Састаўляць (поезд), счэпліваючы ў адпаведным парадку вагоны. Варта было паглядзець на .. [Віталя] ў тыя хвіліны, калі ён фарміраваў ці расфарміроўваў таварныя саставы, што бесперапынна прыбывалі на вузел. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

invalid

I [ˈɪnvələd]

1.

n.

1) хво́ры -ага m.

2) кале́ка -і m., інвалі́д -а m.

2.

adj.

1) слабы́ й хво́ры, нездаро́вы, непрацаздо́льны

2) інвалі́дны

3.

v.t.

1) кале́чыць, рабі́ць кале́кам

2) прызнава́ць нязда́тным, непрыго́дным да вайско́вае слу́жбы

4.

v.i.

кале́чыцца, станаві́цца інвалі́дам

II [ɪnˈvælɪd]

adj.

нява́жны, які́ ня ма́е зако́ннае сі́лы (біле́т, дакумэ́нт)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

злучэ́нне н.

1. (дзеянне) Veréinigen n -s; Zusámmenfügen n -s, Zusámmenschließen n -s;

2. тэх. Kúpplung f -, -en, Verbíndung f -, -en;

3. хім. Verbíndung f;

4. эл. Scháltung f -, -en;

паслядо́ўнае злучэ́нне Réihenschaltung f -, Séri¦enschaltung f -;

5. матэм. Kombinatión f -, -en;

6. вайск. Verbánd m -(e)s, -bände;

вайско́вае злучэ́нне Trúppenverband m;

7. грам. Béiordnung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кама́нда

(фр. commande)

1) кароткі вусны загад камандзіра;

2) узначальванне якой-н. воінскай часці (напр. прыняць каманду над ротай);

3) невялікае вайсковае падраздзяленне, атрад спецыяльнага прызначэння (напр. каравульная к., к. падрыўнікоў);

4) экіпаж судна;

5) спартыўны калектыў (напр. баскетбольная к.);

6) спецыяльны двайковы код (прадпісанне, указанне, інструкцыя), які запісаны на машыннай мове дадзенай ЭВМ і вызначае яе дзеянні пры пэўнай аперацыі ў вылічальным працэсе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)