justice [ˈdʒʌstɪs] n.

1. справядлі́васць

2. правасу́ддзе, юсты́цыя;

bring smb. to justice адда́ць каго́-н. пад суд

3. BrE суддзя́ (ужываецца перад прозвішчам)

♦

do smb./smth. justice ацані́ць нале́жным чы́нам;

To do her justice, she is really very beautiful. Трэба прызнаць, яна сапраўды вельмі прыгожая.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

прызна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. каго-што, у кім-чым і каго-што. Пазнаць па знешніх прыметах.

П. у сустрэчным старога знаёмага.

Яяе ледзь прызнала: так яна пастарэла.

2. што. Дапусціць рэальнасць, наяўнасць чаго-н., згадзіцца лічыць законным што-н.

П. чые-н. правы.

П. свае памылкі.

3. каго-што кім-чым або за каго-што. Палічыць, зрабіць якое-н. заключэнне пра каго-, што-н.

П. сваім важаком (за важака). Урач прызнаў яго здаровым.

П. факты правільнымі.

4. каго-што. Ацаніць каго-, што-н. па заслугах.

Яго творчасць спачатку не прызналі.

|| незак. прызнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; -нава́й.

|| наз. прызна́нне, -я, н. (да 2—4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зірну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

1. Кінуць позірк; глянуць, паглядзець. Старыя зірнулі адзін на аднаго, паківалі галовамі. Новікаў. Куды ні зірнеш — усюды іскрыстая бель, аж слепіць вочы. Машара. // Заглянуць куды‑н. Зірнуць за вугал. □ Бондар падышоў да акна, зірнуў на двор. Навуменка. // Глянуць, каб даведацца пра што‑н. [Сашка] яшчэ не ведаў, што гэта за шум такі на вуліцы, і выбег зірнуць. Чорны.

2. перан. Аднесціся да каго‑, чаго‑н. якім‑н. чынам, ацаніць як-небудзь. Другая падзея прымусіла.. [Максіма] яшчэ больш сур’ёзна зірнуць на самога сябе. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кры́тыка, ‑і, ДМ ‑тыпы, ж.

1. Абмеркаванне, разбор каго‑, чаго‑н. з мэтай ацаніць вартасць, выявіць і выправіць недахопы. Крытыка і самакрытыка. Разгортваць крытыку. Крытыка недахопаў. □ Крытыка — незаменны сродак у выхаваны кадраў. «Звязда».

2. Даследаванне, навуковая праверка правільнасці, дакладнасць чаго‑н. Крытыка гістарычных крыніц.

3. Літаратурны жанр, задачай якога з’яўляецца аналіз, тлумачэнне або ацэнка твораў літаратуры, навукі, мастацтва. Тэатральная крытыка. Музычная крытыка. □ Крытыка і літаратуразнаўства — гэта тая галіна літаратурнага жыцця, у якой абагульняецца самае перадавое, самае каштоўнае ў мастацкай творчасці. «Беларусь».

4. зб. Крытыкі.

•••

Аглабельная крытыка — грубая, неабгрунтаваная крытыка; крытыканства.

Навесці крытыку гл. навесці.

Не вытрымліваць (ніякай) крытыкі гл. вытрымліваць.

[Ад грэч. kritikē — майстэрства разбіраць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

spy​2 [spaɪ] v.

1. (on) шпіёніць; сачы́ць, высо́чваць, цікава́ць;

spy into other people’s affairs праніка́ць у чые́-н. спра́вы

2. lit. or fml заўважа́ць, прыкмяча́ць;

I spy someone coming up the garden path. Я бачу, што нехта ідзе сюды па садовай сцежцы.

spy out [ˌspaɪˈaʊt] phr. v. :

♦ spy out the land ацані́ць абста́віны, разве́даць сітуа́цыю

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

спеў, спеву, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. спяваць, а таксама гукі гэтага дзеяння; спяванне. Час далёкі, час маленства Нечакана ажыве. Чую — спеў жалейкі з лесу Перапёлкаю плыве. А. Александровіч. Цябе вітаюць спевам ціхім каласы, пераліваюцца — віюцца галасы. Дубоўка. Цёплы вецер Заносіць спеў мірных гудкоў, Звон далёкіх апошніх трамваяў. А. Астапенка.

2. Песня. Свой спеў салавейка У галлі адшчабеча. Купала. З-пад пяра Алеся Гурло з яўляецца аптымістычны спеў «Не тужы». Хведаровіч. Танцаваць зноў пайду, Новы спеў засяду, Бо, як вішня, жыццё Зацвіло, зацвіло! Бядуля. // Песня рэлігійнага зместу.

3. Выкананне песень, арый і пад. як мастацтва. [Сашы] даўно ўжо захацелася пагутарыць з чалавекам, які разбіраецца ў спевах і мог бы па-сапраўднаму ацаніць яго голас. Рунец. Савецкае мастацтва харавога спеву займае пачэснае месца ў эстэтычным выхаванні працоўных. Шырма.

4. толькі мн. (спе́вы, ‑аў). Вучэбны прадмет. Апрача беларускай мовы і літаратуры, я выкаадала спевы. Мядзёлка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; незак., каго-што.

1. Нахіляць, нагінаць. Я падняўся ад сырой пліты, але нехта хінуў маю галаву долу, і я не бачыў сцежкі. Пташнікаў.

2. перан. Выклікаць прыхільнасць да сябе, схіляць на свой бок. Але «чужак» быў бескарыслівы — вось што хінула да яго людзей, вось што дазваляла належным чынам ацаніць і яго талент, і яго памкненні. М. Стральцоў. // Накіроўваць на што‑н. (думку, справу і пад.). — Адным словам, усё ў вас там ціха і гладка, — не зусім ясна для мяне было, куды хінуў сакратар. Кухараў.

3. Прыхіляць, гарнуць да сябе. Малога на рукі бярэ, Хіне да грудзей яго горача, Каб матчыным сэрцам сагрэць... Калачынскі. Алег пачаў хінуць Людмілу да сябе, але яна заставілася рукамі. Ермаловіч. І .. [Чыжык] хінуў Зосю да сябе, бо ў ёй як бы было сабрана ўсё хараство зямлі. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

measure​2 [ˈmeʒə] v.

1. вымяра́ць;

an instrument for measuring electrical current інструме́нт для вымярэ́ння электры́чнага то́ку

2. ацэ́ньваць;

What criteria can we use to measure the progress in this field? Якімі крытэрыямі мы можам ацаніць прагрэс у гэтай галіне?

3. мець паме́ры, велічыню́;

The room measures 16 by 12 feet. Пакой мае памеры 16 на 12 футаў.

measure out [ˌmeʒərˈaʊt] phr. v. адмяра́ць (ад большай колькасці);

Measure out 50 grams of sugar. Адмерай(це) 50 грамаў цукру.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ГЕАЛАГІ́ЧНЫЯ ПО́МНІКІ ПРЫРО́ДЫ,

ахоўныя геал. аб’екты, якія маюць навук., навук.-асв. ці гіст.-мемар. значэнне. Да іх адносяцца прыродныя і штучныя унікальныя агаленні горных парод, адметныя гляцыядыслакацыі, валуны, валунна-галечныя кангламераты, пячоры, скалы, выхады мінералаў і інш.

Вылучаюць тыпы геалагічных помнікаў прыроды: стратыграфічныя, палеанталагічныя, тэктанічныя, гідрагеалагічныя, горна-гіст. і інш. Вывучэнне геалагічных помнікаў прыроды дазваляе ўдакладніць стратыграфію, вызначыць літалагічныя асаблівасці парод, знайсці выкапнёвыя рэшткі фауны і флоры, выявіць этапы развіцця жывёльнага і расліннага свету ў геал. мінулым, ацаніць перспектывы азначанай тэр. на некат. карысныя выкапні; многія з іх абвешчаны зонамі рэкрэацыі і масавага турызму.

На Беларусі 102 геалагічныя помнікі прыроды: 18 агаленняў, 2 выхады кангламератаў, 82 валуны ці іх зборы. У ліку геал. агаленняў: Роскае геалагічнае агаленне, Новы Крупец, азёрныя, азёрна-балотныя і тарфяныя адклады александрыйскага міжледавікоўя ў яры Калодзежны Роў, муравінскага міжледавікоўя Збарова, Дарашэвічы, Мурава, Самастрэльнікі, Цімошкавічы, Заслаўе, Лоеўскае геалагічнае агаленне, агаленні часу паазерскага зледзянення Камарышкі і Студзянец, тарфянік Сінюха і інш. З валуноў і кангламератаў найб. вядомыя «Асілак», Вялікі Камень, Камень Багушэвіча, Камень-волат, Камень філарэтаў, Расколаты камень, валунна-галечны кангламерат у Калодзежным Рове на паўд. ускраіне г. Гродна і інш.

Літ.:

Ляўкоў Э.А., Карабанаў А.К. Праблемы вылучэння геалагічных і геамарфалагічных помнікаў прыроды ў Беларусі // Літасфера. 1995. № 3.

А.К.Карабанаў.

т. 5, с. 118

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

досто́инство ср.

1. го́днасць, -ці ж.;

чу́вство со́бственного досто́инства пачуццё ўла́снай го́днасці;

ни́же моего́ досто́инства ніжэ́й маёй го́днасці;

2. (положительное качество) до́брая я́касць; (ценность) ва́ртасць, -ці ж.; (заслуга) заслу́га, -гі ж.;

э́тот план име́ет то досто́инство, что он прост гэ́ты план ма́е ту́ю до́брую я́касць (ва́ртасць), што ён про́сты;

оцени́ть по досто́инству ацані́ць па заслу́гах;

3. (стоимость) ва́ртасць, -ці ж.;

облига́ция досто́инством сто рубле́й абліга́цыя ва́ртасцю сто рублёў (у сто рублёў).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)