ацані́ць, ацаню́, ацэ́ніш, ацэ́ніць; ацэ́нены; зак.
1. каго-што. Вызначыць цану каго-, чаго-н.
А. каня.
А. хату.
2. што. Устанавіць узровень, ступень падрыхтаванасці.
А. веды школьнікаў.
3. перан., каго-што. Выказаць думку, меркаванне аб значэнні або каштоўнасці каго-, чаго-н.
Правільна а. учынак палявода.
|| незак. ацэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ацэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.; прым. ацэ́начны, -ая, -ае (паводле 1 знач.).
Ацэначная камісія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ацані́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ацаню́ |
ацэ́нім |
| 2-я ас. |
ацэ́ніш |
ацэ́ніце |
| 3-я ас. |
ацэ́ніць |
ацэ́няць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ацані́ў |
ацані́лі |
| ж. |
ацані́ла |
| н. |
ацані́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ацані́ |
ацані́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
ацані́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ацані́ць сов.
1. оцени́ть;
а. рэч — оцени́ть вещь;
2. перен. оцени́ть, расцени́ть;
а. учы́нак — оцени́ть (расцени́ть) посту́пок;
а. стано́вішча — оцени́ть положе́ние;
а. як след — оцени́ть по досто́инству
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ацані́ць, ацаню, ацэніш, ацаніць; зак., каго-што.
1. Назначыць цану чаму‑н.; вызначыць вартасць чаго‑н. [Несцяровіч краўцу:] — Ацэнім тваю хату і за яе табе будаўніцтва сплаціць. Чорны.
2. перан. Даць ацэнку каму‑, чаму‑н., выказаць сваю думку пра што‑н., вызначыць ролю, характар каго‑, чаго‑н. — Смутак, напрыклад, можа мець апраўданне, што для таго ён, каб пасля яго больш ацаніць радасць. Чорны. Арон хутка ацаніў становішча. Мурашка. // Прызнаць станоўчыя якасці, каштоўнасць і пад. каго‑, чаго‑н. Не! Ніхто, толькі яна [пані] сама сябе можа ацаніць. Бядуля. Свет не бачыў падобнай мастацкай рукі: хай ацэняць цудоўны кілім мастакі... Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
оцени́ть сов., прям., перен. ацані́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераацані́ць, -цаню́, -цэ́ніш, -цэ́ніць; -цэ́нены; зак., каго-што.
1. Ацаніць нанава.
П. тавары.
2. Ацаніць занадта высока.
П. свае здольнасці.
|| незак. пераацэ́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пераацэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
П. каштоўнасцей (таксама перан.: карэнны перагляд сваіх поглядаў, думак, ацэнак).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ацэ́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да ацаніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ацэ́нены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад ацаніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)