step​1 [step] n.

1. крок;

direct/turn one’s steps накіро́ўвацца (куды-н.);

make a false step спатыка́цца;

step by step крок за кро́кам, паступо́ва;

step for step нага́ ў нагу́;

within a step of there адзі́н крок адту́ль;

It’s a long step to the river. Да рэчкі яшчэ далёка.

2. пахо́дка, хада́;

a light step лёгкая хада́;

watch your step! infml будзь асцяро́жным!;

We must hasten our steps. Мы павінны ісці крыху хутчэй.

3. прысту́пка, падно́жка (экіпажа), перакла́дзіна (драбіны);

a flight of steps ле́свічны марш

4. ход, рух напе́рад;

the first steps towards peace пе́ршыя кро́кі да мі́ру;

What’s the next step? Што будзем рабіць далей?

5. ме́ра, дзе́янне, крок, за́хады;

take steps рабі́ць за́хады

6. па, такт (у танцы)

♦

in step/out of step у нагу́/не ў нагу́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

выда́нне​I н

1. (дзеянне) Heráusgabe f -, -n; Veröffentlichung f -, -en;

выда́нне зако́на der Erláss [die Verábschiedung] éines Gesétzes;

2. (твор друку) Áusgabe f -, -n;

спецыя́льнае выда́нне Sónderausgabe f;

перыяды́чнае выда́нне Zéitschrift f ; Periódika pl;

падпісно́е выда́нне Subskriptiónsausgabe f;

3. (выпуск кнігі) Áuflage f -, -n, Editión f ;

но́вае выда́нне Néuauflage f;

год выда́ння Erschéinungsjahr n -(e)s, -e (кнігі); Jáhrgang m -(e)s , -gänge (часопіса)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

трэніро́ўка ж

1. (дзеянне) Training [´trɛ:- i ´tre:-] n -s, Trainíeren n -s, Übung f -, -en;

аўтаге́нная трэніро́ўка autogénes Training;

дасягну́ць чаго-н трэніро́ўкай étwas durch Training erréichen;

2. спарт (заняткі) Training erlángen;

2. спарт (заняткі) Training n -s, -s;

трэніро́ўка па пла́ванні Schwímmtraining n;

на трэніро́ўцы beim Training;

на трэніро́ўку zum Training;

3. (натрэніраванасць) Trainíertheit f -; (спартыўны стан) Konditión f -, Fítness f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

паваро́т м

1. (дзеянне) Dréhung f -, -en, Wéndung f -, -en; Umdréhung f -, -en (кола, ключа);

2. (ракі, вуліцы і г. д.) Krümmung f -, -en, Bíegung f -, -en; Kúrve [-və] f -, -n (дарогі);

3. перан Wénde f -, -n, Wéndung f -, -en;

круты́ паваро́т Úmschwung m -s, -schwünge;

паваро́т напра́ва Réchtsruck m -(e)s;

◊ лягчэ́й на паваро́тах! разм (папярэджанне) sáchte in der Kúrve!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

закла́д м

1. (дзеянне) Versétzen n -s, Versátz m -(e)s, -e, Verpfändung f -, -en; Bürgschaft f -, -en;

прыня́ць у закла́д in Záhlung néhmen*;

2. (рэч) Pfand n -(e)s, Pfänder;

у закла́д als Pfand, zum Pfand;

адда́ць у закла́д in Versátz gében*, versétzen vt, verpfänden vt;

узя́ць пад закла́д gégen Pfand léihen*;

◊ бі́цца аб закла́д wétten vi, éine Wétte éingehen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

зняць, зніму́, зні́меш, зні́ме; зняў, зняла́, -ло́; знімі́; зня́ты; зак.

1. каго-што. Дастаць, узяць, прыняць тое, што знаходзіцца зверху, на паверхні ці дзе-н. замацаванае.

З. паліто з вешалкі.

З. каструлю з агню.

З. вяршкі з малака.

З. ураджай (сабраць).

2. Пра апранутае адзенне: раздзяваючыся ці раздзяваючы каго-н., вызваліцца ад чаго-н.

З. шапку.

З. боты.

3. каго-што. Выдаліць, прымусіць пакінуць месца, пост.

З. ахову (адмяніць). З. варожага вартавога (забіць, звязаць).

4. што. Зрэзаць, ссячы.

З. галаву шабляй.

5. каго-што. Пазбавіць чаго-н., вызваліць ад чаго-н.

З. з работы.

З. з забеспячэння.

З. з уліку.

6. што. Спыніць дзеянне чаго-н., адмяніць, адмовіцца ад чаго-н.

З. сваю прапанову.

З. забарону.

З. судзімасць.

7. што. Выключыць, устараніць.

З. што-н. з абарачэння.

З. з продажу.

8. што. Устараніць, пераадолеўшы, вырашыўшы.

З. спрэчнае пытанне.

9. што. Дакладна аднавіць, скапіраваць, пераносячы на што-н.

З. мерку нагі.

З. копію з дакумента.

З. план мясцовасці.

10. каго-што. Адлюстраваць на фота- ці кінаплёнцы.

З. кінафільм.

11. што. Атрымаць шляхам апытання (спец.).

З. паказанні з каго-н.

12. што. Узяць у наймы.

З. пакой.

|| незак. зніма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і здыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. зня́цце, -я, н. (да 1 знач.; спец.) і зды́мка, -і, ДМ -мцы, ж. (да 9 і 10 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не, часц. адмоўная.

1. Служыць для выражэння адмоўя пры розных членах сказа.

Не заўважаць.

Жыць не аднаму.

2. Служыць адмоўным адказам на станоўчае пытанне.

Ты згодзен? — Не, не згодзен.

3. Мае значэнне няпоўнага сказа пры адмоўных адказах на пытанні; тое, што і няма (у 2 знач.).

У вас ёсць білет? — Не.

4. Ужыв. замест выказніка з адмоўем, а таксама замест словазлучэння або цэлага сказа з адмаўленнем ці проціпастаўленнем.

Трэба вызначыць, каторы партрэт зроблены добра, а каторы не.

5. Надае значэнне няпэўнасці, няпоўнага адмаўлення, непаўнаты дзеяння ці стану.

Тора не гора.

Ці гаварыць гэта, ці не гаварыць.

6. У спалучэнні з часц. «ці» ў пытальных сказах выражае мадальнае значэнне сцвярджэння або няпэўнасці, здагадкі.

Ці не лепш было б табе паехаць працаваць у вёску?

7. У спалучэнні з пытальнымі займеннікамі і прыслоўямі пры асаблівай інтанацыі вымаўлення надае сэнс станоўчага адказу. —

Ці не сустрэў у горадзе знаёмых? — Чаму не?

8. У спалучэнні з дзеясловамі, якія канчаюцца на «-ся», «-цца» і маюць прыстаўку «на-», надае значэнне немагчымасці закончыць дзеянне.

Не налюбуецца мастак роднымі краявідамі.

9. Уваходзіць у склад устойлівых словазлучэнняў: «далёка не»; «не раўнуючы, як»; «амаль не»; «бадай не»; «не раз і не два»; «не вельмі каб» і пад.

10. Уваходзіць у склад словазлучэнняў, якія з’яўляюцца складанымі злучнікамі і злучальнымі словамі: «не то... не то»; «не то што»; «не то... а»; «не толькі, ...але (і)» і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

апера́цыя, ‑і, ж.

1. Механічнае ўздзеянне на тканкі і органы цела (ускрыццё, выдаленне і пад.) з мэтай лячэння. Пластычная аперацыя. □ Адкрылася старая рана, і трэба было зноў рабіць аперацыю — вымаць асколкі. Васілевіч.

2. Сукупнасць баявых дзеянняў, аб’яднаных адной мэтай, адным заданнем. Наступальныя аперацыі. □ Удалая аперацыя супраць атрада немцаў набывала славу — казалі, што партызанская армія вось-вось уварвецца ў горад. Мікуліч.

3. Гандлёвая, фінансавая і пад. здзелка. Часамі здаралася так, што ў касе аперацый было мала, рабіць не было чаго, а аставацца там.. [Марыне] было цяжка. Скрыган.

4. Асобная закончаная частка тэхналагічнага працэсу, якая выконваецца на адным рабочым месцы. Аперацыя па фармоўцы дэталей. Аперацыі на такарным станку. // Асобнае дзеянне сярод многіх іншых, з якіх складаецца работа якой‑н. установы. Аперацыі па страхаванні.

5. Разм. жарт. Дзеянне або шэраг дзеянняў, накіраваных на дасягненне пэўнай мэты. Клопікаў.. высмаркаўся, асцерагаючыся, каб не вельмі былі трубнымі гукі пры гэтай далікатнай аперацыі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раз’е́зд, ‑а і ‑у, М ‑дзе, м.

1. ‑у. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раз’язджаць; паездка. Калгасныя коні былі дзень пры дні ў раз’ездзе і на пільнай рабоце. Чорны. На калгаснай стайні Алесь асядлаў буланага жарабка, якога яму вылучыў Захар Рудак для раз’ездаў па справах. Броўка.

2. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. раз’язджацца — раз’ехацца (у 1 знач.).

3. ‑у. Невялікая конная часць (не болей эскадрона), якая высылаецца для разведкі, аховы або сувязі з другімі часцямі. Міхалка ўзіраўся ўдаль, ці не едзе з маёнтка Глухі Бор раз’езд польскіх жаўнераў. Бядуля. [Рыгор:] — У канцы лістапада нямецкі раз’езд схапіў мяне каля горада Рамадан. Краўчанка.

4. ‑а. Раздваенне аднакалейнага пуці, якое дае магчымасць разысціся двум сустрэчным паяздам, вагонам і пад. // Прыпыначны пункт на месцы такога раздваення. Раз’езд Белы Кут поезд мінуў, не прыпыняючыся і не зніжаючы хуткасці. Васілёнак. Штовечар на раз’ездзе Ціхі Лес спыняецца прыгарадны цягнік, і кожны раз з прыступкаў вагонаў саскокваюць правадніцы. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зліў, зліва і зліву, м.

1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. зліваць — зліць (у 1 знач.).

2. ‑а. Спец. Прыстасаванне для сцёку вады або другой вадкасці. Брудная вада сама вылівалася праз дзірку ў дне карыта і сцякала на двор: пад карытам у падлозе Лапко зрабіў зліў. Колас.

3. ‑а. Месца, дзе зліваюцца рэкі. Гарадзішча старое на зліве рэк, Больш як дзесяць стагоддзяў назад Першы зруб паставіў тут чалавек. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)