сарацы́ны, ‑аў; адз. сарацын, ‑а, м.; сарацынка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. сарацынкі, ‑нак; ж.

1. У антычных гісторыкаў — качавое племя заходняй і паўднёвай Еўропы.

2. У эпоху сярэдневякоўя — арабы і наогул усе мусульмане.

[Араб.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скалясі́ць, ‑ляшу, ‑лясіш, ‑лясіць; зак., што.

Разм. Аб’ездзіць, абхадзіць. [Марцін:] — Мой сын — партызан, усе лясы скалясіў. Карпюк. Трэба было шукаць нейкай рады, і Жылуновіч скалясіў у пошуках працы Беларусь, Украіну, Літву і Латвію. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слязлі́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць слязлівага (у 1, 2 знач.). Усе тыя пісьмы .. [Алёша Касцянок] знішчыў. Потым напісаў гэта, як яму здавалася, мужнае, без дзявочай слязлівасці і сентыментальнасці, без дзіцячай наіўнасці, зусім па-даросламу напісанае пісьмо. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узыхо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

1. Незак. да узысці.

2. Весці свой пачатак, паходжанне ад чаго‑н. Сучасны беларускі алфавіт агульнага паходжання з рускім і ўкраінскім. Усе яны ўзыходзяць да стараславянскай азбукі — «кірыліцы». Юргелевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

anyone

[ˈeniwʌn]

pron.

1) не́хта, хто-не́будзь, хто-ко́лечы; ніхто́

Did anyone come? — Ці хто-не́будзь прыйшо́ў?

2) уся́кі, ко́жны; усе́

Anyone may come — Ко́жны мо́жа прыйсьці́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

áusverkaufen

vt распрадава́ць; тэатр.

das Haus ist áusverkauft — усе́ біле́ты прада́дзены

vor áusverkauftem Haus spíelen — выступа́ць з аншла́гам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

над (нада), прыназ. з Т.

1. Ужыв. пры абазначэнні размяшчэння, знаходжання каго-, чаго-н. зверху, паверх каго- ці чаго-н.; у непасрэднай блізкасці да таго, што названа залежным словам.

Туман над возерам.

Нада мной.

Вёска над Прыпяццю.

2. Ужыв. для абазначэння накіраванасці дзеяння на што-н., засяроджанасці на чым-н.

Працаваць над творам.

Сядзець над задачай.

3. У спалучэнні з займеннікам «усе» паказвае на вышэйшае праяўленне ўласцівасцей дадзенага прадмета.

Мароз над усімі маразамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

перахадзі́ць, -хаджу́, -хо́дзіш, -хо́дзіць; -хо́джаны; зак.

1. што. Перабыць якую-н. пару, ходзячы ў чым-н. ці як-н.

П. зіму ў асеннім паліто.

2. чым. У гульнях: пайсці іначай, перамяніць ход.

П. пешкай.

3. што. Перанесці на нагах (хваробу; разм.).

П. грып.

4. што і без дап. Абысці ўсё або многа чаго-н.

Колькі я перахадзіў за год!

Усе дарогі ў наваколлі перахадзіў.

|| незак. перахо́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

працэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Сотая доля ліку, які прымаецца за цэлае (абазначаецца знакам %).

2. Колькасць, якая вымяраецца ў сотых долях чаго-н., прынятага за адзінку.

Выканаць план на 105 працэнтаў.

3. Даход, які атрымліваецца на кожныя 100 грашовых адзінак, што знаходзяцца ў банку, ашчадкасе.

Выплачваюцца працэнты.

4. Узнагарода, якая вылічваецца ў залежнасці ад даходу.

Працаваць на працэнтах.

◊

На (усе) сто працэнтаў (разм., адабр.) — поўнасцю.

|| прым. працэ́нтны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

растрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; растро́с, -рэ́сла і -расла́, -рэ́сла і -расло́; -расі́; -рэ́сены; зак.

1. што. Трасучы, раскідаць, рассыпаць.

Р. сена.

2. што, перан. Страціць, згубіць (разм.).

Пакуль ехаў, растрос усе свае веды.

3. што. Разбурыць, прымусіць распасціся.

Р. воз.

4. каго-што. Натаміць, намучыць пры трасучай яздзе (разм.).

За дарогу яго растрэсла (безас.).

|| незак. растраса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і растрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. растраса́нне, -я, н. і растрэ́сванне,-я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)