«ГУ́ТАРКА КУЗЬМЫ́ З АПАНА́САМ»,

ананімны вершаваны твор бел. л-ры 19 ст. Упершыню апубл. І.Насовічам у «Записках имп. Рус. геогр. о-ва по отд. этнографии» (т. 5. СПб., 1873). Сюжэтную аснову «Гутаркі...» складае спрэчка паміж сялянамі пра тое, што прынесла бел. вёсцы скасаванне паншчыны. Ёсць у творы і быт. замалёўкі.

Публ.:

Гарэцкі М. Хрэстаматыя беларускае літаратуры. XI век — 1905 год. Вільня, 1922.

т. 5, с. 549

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

памфле́т

(англ. pamphlet)

мастацка-публіцыстычны твор сатырычнага характару, накіраваны супраць якой-н. асобы, палітычнай з’явы, грамадскага ладу.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

прамі́ж предлог с род., реже с твор., прост. проме́ж, проме́жду;

праве́зці п. двух дубо́ў (двума́ дуба́мі) — провезти́ проме́ж (проме́жду) двух дубо́в (двумя́ дуба́ми);

знахо́дзіцца п. нас — находи́ться проме́ж нас

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па-над предлог с твор. вдоль над, над, по-над;

шуме́ў па-над Нёманам бор — шуме́л по-над Нёманом бор;

ме́сяц плыве́ па-над ле́сам — ме́сяц плывёт над ле́сом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

execute

[ˈeksɪkju:t]

v.t.

1) выко́нваць (зага́д)

2) право́дзіць у жыцьцё, рабі́ць дзе́йным (зако́н)

3) кара́ць сьме́рцю

4) рабі́ць паво́дле пля́ну ці ўзо́ру

5) выко́нваць (гімнасты́чны ну́мар), гра́ць (музы́чны твор)

6) афармля́ць (дакумэ́нт, умо́ву, кантра́кт)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

генія́льны

(лац. genialis = прыемны, мілы)

1) выключна адораны, таленавіты (напр. г. кампазітар);

2) уласцівы генію, творча дасканалы (напр. г-ая думка, г. твор).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ка́ча

(іт. сассіа = літар. паляванне, пагоня)

паэтычны і музычны твор, які ўзнік у Італіі ў 14 ст. і звязаны з адлюстраваннем сцэн палявання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

плагія́т

(лац. plagiatus = выкрадзены)

прысваенне аўтарства на чужы твор літаратуры, навукі, мастацтва або выкарыстанне ў сваёй працы чужога твора без спасылкі на аўтара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

вся мест. уся́ (род., дат., пред. усёй, вин. усю́, твор. усёй, усёю); мн., см. все;

во всю мочь на ўсю моц (сі́лу);

всё и вся ўсё і ўся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БЯРЫ́НДА Памва

(? — 23.7.1632),

дзеяч усх.-слав. культуры, лексікограф, друкар, гравёр, пісьменнік. Звесткі пра нацыянальнасць, месца вучобы і адукацыю не выяўлены. З прадмоў і пасляслоўяў, надрукаваных Бярындай у кнігах, відаць, што ён валодаў бел., стараслав., укр., грэч., лац., яўр. і інш. мовамі. Некаторы час займаўся выдавецкай справай у Львове, потым архітыпограф слав. друкарні пры Кіева-Пячэрскай лаўры. Аўтар сілабічных вершаў. Найб. ранні твор — «Да нараджэння Хрыстова» (1616). У Кіеве выдаў «Анфалагіён» (1619), «Гутаркі Іаана Златавуста на 14 пасланняў ап. Паўла» (1623) і інш. Асн. твор — бел.-ўкр. і царкоўнаслав. «Лексіконь славенороскій н нмень тлькованіе» (1627, 2-е выд. 1653, Куцейна, пад рэд. І.Турцэвіча) — самы вялікі (каля 7000 слоў) на Беларусі слоўнік 17 ст. Асновай для «Лексікона...» паслужыў першы бел. друкаваны слоўнік Л.Зізанія «Лексіс» (1596). «Лексіконъ...» перавыдадзены з выдання 1627 факсімільным спосабам (Кіеў, 1961).

Літ.:

Булахов М.Г. Восточнославянские языковеды. Т. 1. Мн., 1976.

М.Р.Суднік.

т. 3, с. 413

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)