двухдо́мны, -ая, -ае (спец.).
1. Такі, у якога мужчынскія і жаночыя кветкі знаходзяцца на розных асобінах (пра расліны).
Каноплі, крапіва — двухдомныя расліны.
2. у знач. наз. двухдо́мныя, -ых. Клас раслін, у якіх мужчынскія і жаночыя кветкі знаходзяцца на розных асобінах.
Сямейства двухдомных.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
драпе́жны, -ая, -ае.
1. Які корміцца жывёламі (пра звяроў, птушак і пад.).
Д. звер.
Драпежныя рыбы.
2. перан. Прагны, поўны імкнення авалодаць кім-, чым-н., захапіць што-н., а таксама такі, што выражае такое імкненне.
Драпежная натура.
Д. погляд.
|| наз. драпе́жнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вар’я́цкі, -ая, -ае.
1. Уласцівы вар’яту; такі, як у вар’ята.
В. смех.
Вар’яцкія вочы.
2. Прызначаны для вар’ята (разм.).
В. дом.
3. Крайне безразважлівы, дзікі.
Вар’яцкія ідэі, планы.
4. перан. Які характарызуецца крайняй ступенню праяўлення (па сіле, велічыні, напружанасці; разм.).
Вар’яцкая сіла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разу́мны, -ая, -ае.
1. Такі, якому дадзены розум; надзелены розумам.
Разумная істота.
2. Кемлівы, разважлівы, надзелены жыццёвай мудрасцю.
Р. чалавек.
3. Які сведчыць аб розуме, разважлівасці.
Разумная думка.
Разумнае слова.
4. Які адпавядае абставінам; мэтазгодны.
Разумная арганізацыя працы.
|| наз. разу́мнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слі́зкі, -ая, -ае.
1. Гладкі, такі, на якім цяжка ўтрымацца, устаяць або які цяжка ўтрымаць.
С. паркет.
С. грыб.
2. перан. Ненадзейны, небяспечны, які мае ў сабе нейкую няпэўнасць, двухсэнсавасць.
Слізкую дарогу ты выбраў у жыццё.
Слізкая тэма.
3. Пакрыты сліззю.
Слізкія лісточкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэ́нар
(іт. tenore)
1) высокі мужчынскі голас (напр. лірычны т., драматычны т.), а таксама спявак, які мае такі голас;
2) духавы музычны інструмент, які ўваходзіць у склад духавога аркестра.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Е́рша ’нерат без унутранай гарлавой адтуліны, нібы доўгі конус’ (Дэмб.), ершоўка ’такі ж нерат меншага памеру для лоўлі яршоў’ (Дэмб.). Рус. ёрша, ершовка ’тс’. Кантамінацыя верша (гл.) і ёрш (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Не́тка ’бядняк’ (Нас., Касп.). Да нет (гл.), параўн.: ён у нашым сяле такі нетка, што не з чым у прут [-млын] паехаць (там жа) і рус. нетка ’пра што-небудзь адсутнае*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́хтачка ’адзнака’: у Тамарінага мальца дайжа рохтачкі ўсе твае (Юрч. СНЛ). Узыходзіць да ры́хт, ры́хты ’такі ж, падобны’, ры́хтык, ры́хцік ’якраз, дакладна’ < польск. rychtyk, rychtyg < ням. richtig ’правільны’, ’сапраўдны’, ’адпаведны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
недасяга́льны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога нельга дасягнуць, нельга ажыццявіць. Недасягальная вышыня. Недасягальная мэта. □ Маскоўскае неба станавілася недасягальным для варожай авіяцыі. Дзенісевіч. // перан. Такі, з якім нельга зраўняцца. [Дзяўчына] здавалася недасягальнай, усё ў ёй выглядала адменным, непараўнальна лепшым, чым у іншых. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)