разно́с, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разносіць — разнесці (у 1–6 знач.).
2. Разм. Строгая вымова, рэзкая крытыка. Пасля хору хвалебных рэцэнзій раптам узнялася хваля крытыкі і разносаў. «Маладосць».
3. Спец. Перавышэнне дазволенай разлікам колькасці абаротаў вярчальных частак машыны, якое вядзе да разбурэння гэтых частак. Прадухіленне разносу.
4. Спец. Шырокая і неглыбокая горная вырабатка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распі́ска, ‑і, ДМ распісцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. распісваць — распісаць (у 1, 3 знач.).
2. Р мн. ‑сак. Дакумент з подпісам, які пацвярджае атрыманне чаго‑н. Забралі [фуражыры] і ў нас каня, з ходу: — Часова, баця, на пару дзён. Мы прывядзём яго назад. Вось табе наша гарантыя — распіска. Дубоўка.
•••
Аддаць пад распіску гл. аддаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увахо́д, ‑а і ‑у, М ‑дзе, м.
1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. уваходзіць — увайсці (у 1 знач.).
2. ‑а. Месца, праз якое ўваходзяць куды‑н. Ля падножжа гары ззяў уваход у пячору. Шыцік. Кожная палата мела свой уваход і выхад. Якімовіч. На шпітальным двары было цёмна, гарэла некалькі ліхтароў толькі над уваходам у будынак. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уе́зд, ‑а і ‑у, М ‑дзе, м.
1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. уехаць (у 1 знач.).
2. ‑а. Месца, праз якое ўязджаюць куды‑н. «А можна ж бліжэй праехаць, — падумаў Каваль, узрадаваны здагадкай. — Напрасткі! Распачаць катлаван і пракласці трасу. Там — уезд, тут — выезд». Савіцкі. Пры ўездзе ў вёску на высокай маляўнічай арцы віселі лозунгі. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умацава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. умацаваць і умацавацца.
2. Абарончае збудаванне; месца, дзе ўзведзены такія збудаванні. На світанні, пакінуўшы траншэі на ўзлеску, пяхота ўслед за танкамі рванулася цераз поле на варожыя ўмацаванні. «Звязда». Частка пасада, якая была побач з дзядзінцам, .. акружалася другой лініяй умацаванняў і называлася акольным горадам, або астрогам. Штыхаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
учы́нак, ‑нку, м.
Дзеянне, учыненае кім‑н., тое, што здзейснена кім‑н. Думкі Насці былі накіраваны да таго, каб зменшыць сваю віну і як-небудзь апраўдаць свой учынак. Мележ. Ніяк не верылася, што.. [Клінцэвіч] рашыўся на такі смелы ўчынак, як забойства мацёрага правакатара. Машара. [У вачах дзеда Талаша] часамі блукаў і затоены агеньчык гатовы разгарэцца .. пажарам рашучых учынкаў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чака́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. чаканіць.
2. Р мн. ‑нак. Рэльефны, па-мастацку выкананы адбітак на паверхні металічных вырабаў. Рубель шыбуе мой Да новай вышыні, Чаканкай залатой Па ўсёй зямлі звініць. Непачаловіч. // Мастацкі выраб з такім адбіткам. Падарыць чаканку.
3. У тэхніцы — апрацаваная паверхня металу, загладжаная шчыліна і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шука́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шукаць.
2. звычайна мн. (шука́нні, ‑яў). Імкненне, прага да чаго‑н. новага, старанні знайсці новыя шляхі ў навуцы, мастацтве, культуры і пад. Творчыя шуканні. □ Момант свядомага прыняцця ідэй марксізма-ленінізма быў для Змітрака Бядулі далёка наперадзе, гэтаму часу папярэднічаў доўгі перыяд цяжкіх сумненняў і пакутлівых шуканняў. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экіпіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. экіпіраваць і экіпіравацца.
2. Усё неабходнае для таго, каб экіпіраваць каго‑, што‑н.; амуніцыя. Пажарнікі ў бліскучых медных касках — яны ззяюць на сонцы, як залатыя, — і ў поўнай экіпіроўцы — з сякерамі за брызентавымі паясамі, з доўгімі баграмі ў руках. Навуменка. // Разм. Адзенне, абутак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́піска ж
1. (дзеянне) Heráusschreiben n -s, Áusschreiben n; Entlássung f -, -en (з бальніцы);
2. (тавараў, кніг і г. д) (schríftliche) Bestéllung, Bezúg m -(e)s;
вы́піска газе́т Abonníerung von Zéitungen;
3. (вытрымка з чаго-н) Áuszug m -(e)s, -züge, Exzérpt n -(e)s, -e;
4. (з дамавой кнігі) Ábmeldung f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)