перасвары́цца, ‑сваруся, ‑сварышся, ‑сварыцца; зак.
Пасварыцца паміж сабой, з усімі, многімі. Перасварыліся суседзі. □ Падняўся вэрхал. І мы не заўважылі, як перасварыліся. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапарцыяна́льнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прапарцыянальнага (у 1 знач.); суразмернасць.
2. Спец. Залежнасць паміж велічынямі, якія прапарцыянальна змяняюцца. Прамая прапарцыянальнасць. Адваротная прапарцыянальнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэкрэа́цыя, ‑і, ж.
Уст. Перапынак паміж урокамі ў школе. Пачалася вялікая рэкрэацыя. Гімназісты, карыстаючыся трыццаццю хвілінамі перапынку, сыпанулі на сонечны двор. Караткевіч.
[Ад лац. recreatio — адпачынак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́фікс, ‑а, м.
Частка слова, якая стаіць паміж коранем і канчаткам і надае слову асобны сэнс у параўнанні з іншымі аднакарэннымі словамі.
[Ад лац. suffixus — прымацаваны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
транскантынента́льны, ‑ая, ‑ае.
Які праходзіць цераз увесь кантынент, перасякае яго. Транскантынентальная чыгунка. // Які адносіцца да сувязей паміж кантынентамі. Транскантынентальны рэйс. Транскантынентальная ракета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ультрафіяле́тавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да электрамагнітнага выпрамянення, што размяшчаецца ў спектры паміж фіялетавымі і рэнтгенаўскімі прамяпямі. Ультрафіялетавая спектраскапія. Ультрафіялетавая радыяцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фрыкцыён, ‑а, м.
Спец. Муфта для валаў, якая перадае вярчальны рух пры дапамозе сіл трэння паміж дэталямі, што прыціскаюцца адна да адной.
[Ад лац. frictio — трэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́спуга ’разора паміж градкамі’, ро́спурга, ро́спруга, роспру́га ’глыбокая баразна паміж градамі’ (Сл. Брэс., Шатал., Сл. ПЗБ, ЛА, 2). Утворана з прыстаўкі раз‑/рос‑ (< прасл. *orz‑) са значэннем ’рух у розныя бакі, раз’яднанне’ і ⁺пуга, якое можна генетычна супаставіць з лат. paũgurs ’узгорак’, ’бугор’, — разам ’разараная зямля ў два бакі з разорай’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абаро́нкі, обаронкі ’перавясла з кручаных дубцоў, якім змацоўваюцца зубы бараны паміж драўлянымі прутамі’ (Дзімітр.). Гл. барана.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́зварат ’прамежак паміж плотам і полем’ (Янк. I); ’выган, выпас’ (калінк., Мат. Гом.). Гл. вызварат, узварот.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)