хор, -у, мн. хары́ і (з ліч. 2, 3, 4) хо́ры, харо́ў, м.
1. Група спевакоў, якія разам выконваюць вакальныя творы.
Х. хлопчыкаў.
2. Музычная п’еса, прызначаная для выканання пеўчым калектывам.
3. перан. Адначасовае гучанне мноства галасоў, гукаў.
Х. дзіцячых галасоў.
Птушыны х.
4. перан. Мноства аднолькавых выказванняў, меркаванняў.
Х. пахвал.
5. у знач. прысл. хо́рам. Усе разам, у некалькі галасоў, дружна.
Спяваць хорам.
Прапанову падхапілі хорам.
|| прым. харавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).
Х. гурток.
Харавыя песні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шту́ка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, штук, ж.
1. чаго. Цэлы, некрануты, непачаты яшчэ прадмет, выраб (звычайна пра рулон тканіны).
Ш. сукна, палатна.
2. Асобны прадмет з шэрага аднародных.
Некалькі штук яблыкаў.
3. Наогул пра рэч, прадмет, якую-н. з’яву ці чалавека (разм., жарт. або неадабр.).
Набыты вопыт — гэта добрая ш.
Адразу відаць, што ён за ш.
4. перан. Незвычайны ўчынак, выхадка, выдумка (разм.).
Кінь свае каварныя штукі!
Вось дык ш.!
|| памянш. шту́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
павадзі́ць, ‑ваджу, ‑водзіш, ‑водзіць; зак.
1. каго. Вадзіць на працягу нейкага часу. Павадзіць каня. Павадзіць гасцей па горадзе. □ [Дзядуля:] — Такую рыбу трэба павадзіць, стаміць як след, а тады ўжо цягнуць... Ляўданскі.
2. чым. Зрабіць некалькі рухаў чым‑н. па якой‑н. паверхні. Павадзіць указкай па карце. Павадзіць пальцам па старонцы кнігі. □ Поп моўчкі прысеў каля мяне, павадзіў пальцамі па бровах і закурыў. Чорны. // Зрабіць некалькі рухаў у розных напрамках. Распытаўся доктар, што і як, патрымаўся за ручку ў малога, запалку запаліў, павадзіў перад вачыма. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак., што.
1. Павесіць у розных месцах (некалькі, шмат прадметаў). На сценах развесіў [агітатар] плакаты аб рабоце жывёлаводаў. Шчарбатаў. Убілі ў зямлю некалькі калоў, развесілі на іх вопратку. Лупсякоў.
2. Расцягнуўшы, расправіўшы, павесіць. Развесіць коўдру. □ Намыліць кашулю не было чым, і .. [Люба] доўга церла яе рукамі. Развесіла сушыць на біле ложка вобмацкам — агню не было. Чорны.
3. Шырока, у розныя бакі раскінуць (голле). Утульней развесілі голле Яліны ў нізінах сырых. Колас.
•••
Развесіць (распусціць) вушы (іран.) — слухаць даверліва, з цікаўнасцю.
Развесіць губы (іран.) — быць безуважным, пасіўнічаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асалаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць расслабленым, санлівым у выніку зморанасці або ап’янення; атупець. Калачык разы тры зацягнуўся дымам, асалавеў, пасядзеў некалькі хвілін, абапёршыся на стол, тады падсунуўся да Алеся, зашаптаў ціхенька, сочачы вачамі за Арынай. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэкламава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; незак., што і без дап.
Выразна чытаць на памяць мастацкія творы. Дэкламаваць вершы. □ Некалькі хвілін Сцяпан Сямёнавіч уважліва прыглядаўся да вучняў, потым падышоў да акна і ціха, але надзвычай выразна пачаў дэкламаваць. Шыловіч.
[Ад лац. declamare.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кантраба́ндны, ‑ая, ‑ае.
Які з’яўляецца кантрабандай. Кантрабандны тавар. // перан. Тайны, забаронены. У часе ж вайны з немцамі пан Зыгмусь некалькі разоў перавозіў кантрабандным парадкам цара Мікалая, каб за граніцай ён мог пабачыцца і пагутарыць з Вільгельмам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабра́згаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Бразгаць некаторы час, бразнуць некалькі разоў. [Кулікоўскі], пабразгаўшы яшчэ хвіліны дзве дзвярыма, пабег уніз да гаспадыні. Галавач. Цурынскі яшчэ раз пабразгаў клямкаю, але за парканам, апроч сабачага брэху, ніякага руху не пачуў. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падво́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Запрэжаны воз, калёсы. Грузавая падвода. Прыехаць на падводзе. □ Падводамі прывозілі з горада тавар. Каваль. Яшчэ здалёку было відаць, што сёння ёсць завознікі: некалькі падвод стаяла на грэблі каля млына. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памача́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што ў што.
Апусціць, акунуць некалькі разоў у што‑н. вадкае або сыпучае. [Кандрат] памачаў свой кавалак у малако і даў сучцы. Тая стала есці, прыціснуўшы вушы па круглай, як гарбуз, галаве. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)