Раба́к 1 ’гліст’ (
Раба́к 2 ’андарак
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раба́к 1 ’гліст’ (
Раба́к 2 ’андарак
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
lead
I1) ве́сьці, прыво́дзіць
2) даво́дзіць
3) право́дзіць (час, жыцьцё)
4) быць напе́радзе, быць на пе́ршым ме́сцы
5) кірава́ць, кама́ндаваць кім-чым; стая́ць на чале́ чаго́
6) накіро́ўваць, схіля́ць
7) хадзі́ць (у гу́льні ў ка́рты)
1) ве́сьці, даво́дзіць
2) быць на пе́ршым ме́сцы
3.1) кіраўні́цтва
2) першынство́
3) гало́ўная ро́ля, гало́ўны выкана́ўца (у п’е́се)
4)
а) усту́пны пара́граф
б) перадавы́ арты́кул
4.вяду́чы; гало́ўны, кіру́ючы
•
- lead off
II.сьвіне́ц -ца́
сьвінцо́вы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ады́стар ’сапраўдны’ (адыстар бацька) (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рапе́й, рапе́нь ’лопух’, ’лісце лопуху, Lappa tomentosa’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сі́каць, сі́кацца ‘мачыцца’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таць 1 рэдкае ’злодзей’: таць начны (
Таць 2 ’раставаць’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пе́рвый
полови́на пе́рвого палова першай (на першую);
пе́рвый среди́ ра́вных пе́ршы сяро́д ро́ўных;
◊
пе́рвым де́лом, пе́рвым до́лгом пе́ршым чы́нам (перш
пе́рвое вре́мя спача́тку, пе́ршыя часы́, на пе́ршым ча́се;
Пе́рвая мирова́я война́ 1914—1918
с пе́рвого взгля́да
пе́рвый встре́чный пе́ршы сустрэ́чны;
по пе́рвое число́ як ма́е быць;
не пе́рвой мо́лодости
пе́рвая ла́сточка пе́ршая ла́стаўка;
пе́рвая по́мощь пе́ршая дапамо́га;
в пе́рвую го́лову, в пе́рвую о́чередь у пе́ршую чаргу́;
пе́рвый попа́вшийся пе́ршы-ле́пшы, пе́ршы, хто тра́піцца;
пе́рвый блин ко́мом пе́ршы блін саба́ку;
при пе́рвой возмо́жности пры пе́ршай магчы́масці;
пе́рвый сорт пе́ршы гату́нак (сорт);
пе́рвые шаги́ пе́ршыя кро́кі;
пе́рвой ма́рки пе́ршай ма́ркі;
из пе́рвых рук
на пе́рвый взгляд на пе́ршы по́гляд;
в пе́рвую мину́ту у пе́ршую хвілі́ну;
в пе́рвых ряда́х у пе́ршых шэ́рагах;
не пе́рвой све́жести не пе́ршай све́жасці;
игра́ть пе́рвую скри́пку ігра́ць пе́ршую скры́пку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
бог
1. (Бог)
2.
◊ артыле́рыя — б. вайны́ — артилле́рия — бог войны́;
бо́гам прашу́ — ра́ди бо́га;
б. дасць — бог даст;
дзя́куй бо́гу — сла́ва бо́гу;
напрамі́лы бог — христо́м бо́гом, ра́ди бо́га;
Б. Ба́цька — Б. Оте́ц; бо́жья во́ля;
браць на бо́га — брать на бо́га;
б.
б. ве́дае — бог зна́ет;
б. ве́дае, ці... — ма́ло наде́жды, что...; бог весть;
адда́ць бо́гу душу́ — отда́ть бо́гу ду́шу;
аднаму́ бо́гу вядо́ма — одному́ бо́гу изве́стно;
хвала́ бо́гу — сла́ва бо́гу;
як у бо́га
дай бог но́гі — дай бог но́ги;
б. ро́зуму не даў — бог ума́ лиши́л;
памага́й б. — бог в по́мощь;
пабо́йся (пабо́йцеся) бо́га — побо́йся (побо́йтесь) бо́га;
не давядзі́ б. — не приведи́ госпо́дь;
забі́ мяне́ б. — убе́й меня́ бог;
аднаму́ бо́гу (ала́ху, чо́рту і пад.) вядо́ма — одному́ бо́гу (алла́ху, чёрту и т.п.) изве́стно;
няма́ чаго́ бо́гу грашы́ць — грех жа́ловаться;
як б. дасць — как бог даст;
узя́ць бо́га
бо́гу душо́ю не вінава́т (ві́нен) — как пе́ред бо́гом чист;
не гняві́ бо́га — не гневи́ бо́га;
што бо́га гняві́ць; няма́ чаго́ бо́га гняві́ць — что бо́га гневи́ть; не́чего бо́га гневи́ть;
б. ты мой! — бог ты мой!;
пакры́ўджаны бо́гам — бо́гом оби́женный;
бог адвярну́ўся — (ад каго)
на бо́га спадзява́йся, а сам не здава́йся —
як трыво́га, дык да бо́га —
заста́ў ду́рня бо́гу малі́цца, дык ён і лоб разаб’е́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
даро́га, ‑і,
1. Прыстасаваная для язды і хадзьбы паласа зямлі, якая злучае асобныя пункты мясцовасці.
2. Працягласць шляху, адлегласць, якую патрэбна прайсці, праехаць і пад.
3. Месца для праходу, праезду.
4. Падарожжа, паход, паездка.
5. Напрамак руху.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укла́сці 1, укладу, укладзеш, укладзе; укладзём, укладзяце, укладуць;
1. Пакласці спаць.
2. Пакрыць, услаць чым‑н. паверхню чаго‑н.
3. Палажыць у пэўным парадку, размясціць, скласці якім‑н. чынам.
4. Укладваючы, складваючы, пабудаваць, зрабіць што‑н.
5. Палажыць, змясціць унутр.
6. Аддаць на захаванне, выкарыстанне (грашовыя сродкі, капітал).
7.
8.
укла́сці 2, укладу, укладзеш, укладзе; укладзём, укладзяце, укладуць;
Стварыць, напісаць што‑н., падабраўшы і аб’яднаўшы якія‑н. матэрыялы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)