трагі́чны

1. лит., театр. траги́ческий;

2. (ужасный, потрясающий; очень трудный) траги́ческий, траги́чный;

т. вы́падак — траги́ческий (траги́чный) слу́чай;

~нае стано́вішча — траги́ческое (траги́чное) положе́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Во́лміна, волмішча ’прытэрасная частка поймы, некалі і зарослыя старыя рэчышчы, якія акружаны вярбой, вольхай і парэчкамі’ (Жучк.); ’катлавіна, мокрая ўпадзіна з травой’ (Яшк.). Ст.-рус. волмина ўпамінаецца адзін раз у грамаце Варлаама Хутынскаму манастыру (1192 г.); значэнне не зусім яснае. Прыблізна — нейкае ўгоддзе на востраве на р. Волхаў. Бясспрэчна, гэтыя тэрміны звязаны з гідронімам Волма (Кіпарскі, ВЯ, 1956, № 5, 133), які з’яўляецца роднасным ст.-інд. ūrmìs ’хваля’, авест. varəmi‑ ж. р. ’тс’, ст.-в.-ням. walm ’жар’, ст.-англ. wielm ’кіпенне, хваля, цячэнне’; параўн. ст.-польск. welm ’fluctus’ (Фасмер, 1, 339; Развадоўскі, PS, 6, 48 і наст.). Старую этымалогію Міклашыча, паводле якой ст.-рус. волмина супастаўляецца з лац. ulmus ’від вязу, ільма’ (г. зн. яно абазначала нейкае дрэва, падобнае да вязу), адкуль слав. *vъlm‑, падтрымліваюць Ляпуноў і Філін (Філін, Труды Отдела др.-рус. лит., 14, 1958, 590 і наст.). Апошні адносіць сюды рус. наўг. волмяг ’зараснікі вербняку’ і назву грыба ’Agaricus torminosus’ волмяжник, волмяк. Параўн. валмо.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перекрёстный прям., перен. перакрыжава́ны; крыжава́ны;

перекрёстный допро́с юр. перакрыжава́ны до́пыт;

перекрёстный ого́нь воен. перакрыжава́ны аго́нь;

перекрёстная ри́фма лит. перакрыжава́ная ры́фма;

перекрёстное опыле́ние бот. перакрыжава́нае апыле́нне;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

напе́рсница

1. уст., лит. напе́рсніца, -цы ж.; (любимица) улюбёнка, -кі ж., любі́міца, -цы ж.;

2. (любовница) уст. палюбо́ўніца, -цы ж.; каха́нка, -кі ж.; (наложница) нало́жніца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

гіпербалі́чны I

1. лит. гиперболи́ческий;

г. стыль — гиперболи́ческий стиль;

2. (крайне преувеличенный) гиперболи́чный, гиперболи́ческий;

~ная ацэ́нка — гиперболи́чная (гиперболи́ческая) оце́нка

гіпербалі́чны II мат. гиперболи́ческий;

~нае сячэ́нне — гиперболи́ческое сече́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

эцю́д м., в разн. знач. этю́д;

э. да карці́ныжив. этю́д к карти́не;

э. для скры́пкімуз. этю́д для скри́пки;

крыты́чны э.лит. крити́ческий этю́д;

ша́хматны э. — ша́хматный этю́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

натура́льный в разн. знач. натура́льны;

натура́льная шко́ла лит., ист. натура́льная шко́ла;

натура́льное хозя́йство эк. натура́льная гаспада́рка;

натура́льная за́работная пла́та эк. натура́льная зарабо́тная пла́та;

натура́льный ряд чи́сел мат. натура́льны рад лі́каў;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

этю́д в разн. знач. эцю́д, -да м.;

этю́д к карти́не жив. эцю́д да карці́ны;

этю́д для фле́йты муз. эцю́д для фле́йты;

крити́ческий этю́д лит. крыты́чны эцю́д;

ша́хматный этю́д ша́хматны эцю́д;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

рэ́чавы

1. вещево́й;

р. мяшо́к — вещево́й мешо́к;

~вае забеспячэ́нне — вещево́е дово́льствие;

2. ве́щный;

~вая мета́фаралит. ве́щная мета́фора;

3. веще́ственный;

р. до́казюр. веще́ственное доказа́тельство;

~вае пра́ваюр. ве́щное пра́во

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

перакрыжава́ны

1. прич. перекрещённый, скрещённый;

2. прич., перен. скрещённый;

3. прил. перекрёстный;

п. до́пыт — перекрёстный допро́с;

п. аго́ньвоен. перекрёстный ого́нь;

~ная ры́фмалит. перекрёстная ри́фма;

~нае апыле́ннебот. перекрёстное опыле́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)