трагі́чны
1. лит., театр. траги́ческий;
2. (ужасный, потрясающий; очень трудный) траги́ческий, траги́чный;
т. вы́падак — траги́ческий (траги́чный) слу́чай;
~нае стано́вішча — траги́ческое (траги́чное) положе́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Во́лміна, волмішча ’прытэрасная частка поймы, некалі і зарослыя старыя рэчышчы, якія акружаны вярбой, вольхай і парэчкамі’ (Жучк.); ’катлавіна, мокрая ўпадзіна з травой’ (Яшк.). Ст.-рус. волмина ўпамінаецца адзін раз у грамаце Варлаама Хутынскаму манастыру (1192 г.); значэнне не зусім яснае. Прыблізна — нейкае ўгоддзе на востраве на р. Волхаў. Бясспрэчна, гэтыя тэрміны звязаны з гідронімам Волма (Кіпарскі, ВЯ, 1956, № 5, 133), які з’яўляецца роднасным ст.-інд. ūrmìs ’хваля’, авест. varəmi‑ ж. р. ’тс’, ст.-в.-ням. walm ’жар’, ст.-англ. wielm ’кіпенне, хваля, цячэнне’; параўн. ст.-польск. welm ’fluctus’ (Фасмер, 1, 339; Развадоўскі, PS, 6, 48 і наст.). Старую этымалогію Міклашыча, паводле якой ст.-рус. волмина супастаўляецца з лац. ulmus ’від вязу, ільма’ (г. зн. яно абазначала нейкае дрэва, падобнае да вязу), адкуль слав. *vъlm‑, падтрымліваюць Ляпуноў і Філін (Філін, Труды Отдела др.-рус. лит., 14, 1958, 590 і наст.). Апошні адносіць сюды рус. наўг. волмяг ’зараснікі вербняку’ і назву грыба ’Agaricus torminosus’ волмяжник, волмяк. Параўн. валмо.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перекрёстный прям., перен. перакрыжава́ны; крыжава́ны;
перекрёстный допро́с юр. перакрыжава́ны до́пыт;
перекрёстный ого́нь воен. перакрыжава́ны аго́нь;
перекрёстная ри́фма лит. перакрыжава́ная ры́фма;
перекрёстное опыле́ние бот. перакрыжава́нае апыле́нне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
напе́рсница
1. уст., лит. напе́рсніца, -цы ж.; (любимица) улюбёнка, -кі ж., любі́міца, -цы ж.;
2. (любовница) уст. палюбо́ўніца, -цы ж.; каха́нка, -кі ж.; (наложница) нало́жніца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
гіпербалі́чны I
1. лит. гиперболи́ческий;
г. стыль — гиперболи́ческий стиль;
2. (крайне преувеличенный) гиперболи́чный, гиперболи́ческий;
~ная ацэ́нка — гиперболи́чная (гиперболи́ческая) оце́нка
гіпербалі́чны II мат. гиперболи́ческий;
~нае сячэ́нне — гиперболи́ческое сече́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
эцю́д м., в разн. знач. этю́д;
э. да карці́ны — жив. этю́д к карти́не;
э. для скры́пкі — муз. этю́д для скри́пки;
крыты́чны э. — лит. крити́ческий этю́д;
ша́хматны э. — ша́хматный этю́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
натура́льный в разн. знач. натура́льны;
натура́льная шко́ла лит., ист. натура́льная шко́ла;
натура́льное хозя́йство эк. натура́льная гаспада́рка;
натура́льная за́работная пла́та эк. натура́льная зарабо́тная пла́та;
натура́льный ряд чи́сел мат. натура́льны рад лі́каў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
этю́д в разн. знач. эцю́д, -да м.;
этю́д к карти́не жив. эцю́д да карці́ны;
этю́д для фле́йты муз. эцю́д для фле́йты;
крити́ческий этю́д лит. крыты́чны эцю́д;
ша́хматный этю́д ша́хматны эцю́д;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
рэ́чавы
1. вещево́й;
р. мяшо́к — вещево́й мешо́к;
~вае забеспячэ́нне — вещево́е дово́льствие;
2. ве́щный;
~вая мета́фара — лит. ве́щная мета́фора;
3. веще́ственный;
○ р. до́каз — юр. веще́ственное доказа́тельство;
~вае пра́ва — юр. ве́щное пра́во
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
перакрыжава́ны
1. прич. перекрещённый, скрещённый;
2. прич., перен. скрещённый;
3. прил. перекрёстный;
п. до́пыт — перекрёстный допро́с;
○ п. аго́нь — воен. перекрёстный ого́нь;
~ная ры́фма — лит. перекрёстная ри́фма;
~нае апыле́нне — бот. перекрёстное опыле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)