ГЕРАСТРА́Т

(Hērostratos, г. Эфес, Малая Азія, цяпер Турцыя),

грэк, які спаліў у 356 да н.э. храм Артэміды Эфескай (прылічаны грэкамі да аднаго з 7 дзівосаў свету), каб абяссмерціць сваё імя. Паводле падання, храм згарэў у ноч нараджэння Аляксандра Македонскага. Герастрат быў забіты. Па рашэнні жыхароў іанійскіх гарадоў імя Герастрата было аддадзена вечнаму забыццю; стала сімвалам ганебна набытай славы.

т. 5, с. 171

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГАЛЬВАНАПЛА́СТЫКА

(ад гальвана... + пластыка),

спосаб атрымання дакладных метал. копій вырабаў электралітычным асаджэннем. Выкарыстоўваецца для вырабу гальванастэрэатыпаў, хваляводаў, барэльефаў, штампаў грампласцінак і інш.

Робіцца нанясеннем на метал. або неметал. матрыцы слою металу (медзі, нікелю, жалеза), які затым аддзяляюць. Каб метал. слой не счапляўся з матрыцай, перад электролізам наносяць плёнку серабра або нікелю на метал. матрыцу ці дробналускаваты графіт на неметалічную.

т. 4, с. 475

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

медальён

(фр. médaillon)

ювелірны выраб у форме авальнага ці круглага футлярчыка з ланцужком, каб насіць на шыі; служыць для захавання фотаздымка або якога-н. талісмана.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

самастрахо́ўшчык, ‑а, м.

Разм. Той, хто праяўляе празмерную асцярожнасць у чым‑н., каб застрахаваць сваю асобу ад адказнасці за непажаданы вынік. [Гарлахвацкі:] Каб я быў такі самастрахоўшчык, як іншыя, дык мог бы прапанаваць вам [Чарнавусу] падаць заяву аб уходзе. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

swerve

[swɜ:rv]

1.

v.i.

рэ́зка абміна́ць

The car swerved to avoid a dog — Аўтамашы́на рэ́зка зьвярну́ла, каб абміну́ць саба́ку

2.

n.

адхіле́ньне ўбо́к, абміна́ньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

паадта́йваць, ‑ае; зак.

Тое, што і паадтаваць. [Аліна:] — Так напалім [печы], каб усе вокны паадтайвалі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брэцёр, ‑а, м.

Уст. Чалавек, які шукае поваду, каб змагацца на дуэлі; дуэлянт, забіяка.

[Фр. bretteur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

забальзамі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Апрацаваць бальзамам, каб засцерагчы ад гніення. Забальзаміраваць труп.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заржа́віць, ‑ржаўлю, ‑ржавіш, ‑ржавіць; зак., што.

Дапусціць, каб што‑н. зрабілася ржавым. Заржавіць сякеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; незак.

1. Вымаўляць словы каманды, аддаваць каму-н. каманду.

2. кім-чым. Быць камандзірам.

К. палком.

К. парадам.

3. перан., кім-чым, над кім-чым і без дап. Загадваць, аддаваць распараджэнні (разм.).

Ніхто не любіць, каб ім камандавалі.

|| зак. скама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй (да 1 і 3 знач.) і закама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; -даваны (да 1 знач.).

|| наз. кама́ндаванне, -я, н. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)