карчма́, ‑ы́; мн. ко́рчмы (з ліч. 2, 3, 4 карчмы́), ко́рчмаў; ж.
Пітны дом з начлегам у дарэвалюцыйнай Расіі (галоўным чынам на Украіне, у Беларусі і Польшчы). — У хаціне спачатку карчма была, бо непадалёк бальшак праходзіў. І людзі забягалі сюды падсілкавацца на дарогу. Няхай. Дзень у дзень .. спыняліся ў пасадзецкіх корчмах дзесяткі фурманак. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ламба́рд, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Крэдытная ўстанова для выдачы грашовай пазыкі за пэўны працэнт пад заклад рэчаў ці рухомай маёмасці. Залажыць рэчы ў ламбард.
2. Уст. Крэдытная ўстанова ў дарэвалюцыйнай Расіі, якая выдавала грашовую пазыку за пэўны працэнт пад заклад рухомай і нерухомай маёмасці і прымала на хаванне грошы з выплатай устаноўленых працэнтаў.
[Ад геагр. назвы вобласці ў Італіі — Ламбардыі, адкуль у сярэднія вякі выходзіла многа ліхвяроў і банкіраў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
магістра́т, ‑а, М ‑раце, м.
1. Гарадской ўпраўленне ў некаторых заходнееўрапейскіх краінах, а таксама будынак, у якім яно размяшчаецца.
2. Выбарнае ўпраўленне ў гарадах Расіі, ад Пятра І да 1885 г., якое ведала судова-адміністрацыйнымі і падатковымі справамі.
3. Гіст. Дзяржаўная пасада (консула, трыбуна і пад.) у Старажытным Рыме. // Асоба, якая займала гэту пасаду.
[Ад лац. magistratus — улада, кіраўніцтва.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэпарта́мент, ‑а, М ‑нце, м.
1. У царскай Расіі і некаторых капіталістычных краінах — аддзел міністэрства ці іншай вышэйшай дзяржаўнай установы або самастойны орган. Дэпартамент земляробства. Дэпартамент паліцыі.
2. Назва ведамства, міністэрства ў ЗША, Швейцарыі і некаторых іншых дзяржавах. Дзяржаўны дэпартамент.
3. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Францыі. Дэпартамент Сена.
•••
Дзяржаўны дэпартамент — міністэрства замежных спраў у ЗША.
[Фр. dépertament.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ура́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Вышэйшы выканаўчы і распарадчы орган дзяржаўнай улады, які ажыццяўляе непасрэднае кіраванне краінай. Савецкі ўрад. Буржуазны ўрад. Рэвалюцыйны ўрад. □ Толькі дзякуючы Саветам удалося ў Расіі тое, што не ўдавалася ні ў адной з еўрапейскіх рэвалюцый, народ вылучыў і даў апору сапраўднаму народнаму ўраду. Ленін. // Члены такога органа. Урад пайшоў у адстаўку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АНАНІЯШВІ́ЛІ Ніна
(Ніно) Гедэванаўна (н. 28.3.1963, Тбілісі),
расійская артыстка балета. Нар. арт. Расіі (1995). Пасля сканчэння Маскоўскага харэагр. вучылішча (1981) салістка Вял. т-ра Расіі. Сярод партый: Маша, Аўрора («Шчаўкунок», «Спячая прыгажуня» П.Чайкоўскага), Кітры («Дон Кіхот» Л.Мінкуса), Джульета («Рамэо і Джульета» С.Пракоф’ева), Жызэль, Мірта («Жызэль» А.Адана). Лаўрэат Міжнар. конкурсаў артыстаў балета ў Варне (Балгарыя, 1981), Маскве (1985, 1986), у г. Джэксан (ЗША, 1986).
т. 1, с. 338
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гуса́р
(польск. husar, ад венг. husar)
салдат лёгкай кавалерыі венгерскай (з 15 ст.), а пазней і іншых еўрапейскіх армій, у т.л. армій Польшчы, Вялікага княства Літоўскага, царскай Расіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
назарэ́і
(лац. nazaraeus, ад лац. Nazoraios)
1) назва хрысціян у першапачатковы перыяд пашырэння хрысціянства;
2) рэлігійная секта, што існавала ў Расіі з сярэдзіны 19 да пач. 20 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
статс-сакрата́р
(ням. Staatssekretar, ад Staat = дзяржава + Sekretar = сакратар)
1) ганаровае прыдворнае званне вышэйшых чыноўнікаў у царскай Расіі;
2) назва міністраў і вышэйшых урадавых асоб у некаторых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фацэ́цыя
(лац. facetia = жарт, досціп)
1) жартоўнае апавяданне, часта антыклерыкальнага зместу, распаўсюджанае на Захадзе ў эпоху Адраджэння і ў Расіі ў канцы 17 ст.;
2) разм. пацеха; смехата.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)