one​2 [wʌn] pron.

1. : ужываецца замест назоўніка, каб пазбегнуць паўтору;

new laws and old ones зако́ны но́выя і стары́я

2. : ужываецца ў няпэўна-асабовых сказах;

How can one do it? Як гэта зрабіць?

♦

one never knows ніко́лі не ве́даеш; хто яго́ ве́дае;

the one about… жарт, анекдо́т;

the little ones дзе́ці

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

усхадзі́цца

1. (пра буру, мора і г. д.) (lánge, stark) bráusen vi [tóben vi]; áufkommen* vi (s) (пра вецер);

усхадзі́лася бу́ра ein Sturm erhób sich;

2. (страціць кантроль над сабою) áußer Rand und Band geráten*; bis zum Äußersten géhen*;

3. (дурэць, сваволіць) sehr áusgelassen [úngezogen, mútwillig] sein;

дзе́ці усхадзі́ліся die Kínder sind sehr áusgelassen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

łapać

łapa|ć

незак.

1. лавіць, хапаць;

2. разм. хварэць;

dzieci co rok ~ją grypę — дзеці штогод падхопліваюць грып;

~ć oddech — хапаць паветра; хаўкаць;

~ć za slówka — чапляцца да слоў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

choinka

choin|ka

ж.

1. ёлка;

powiesić bombki na ~ce — павесіць шары на ёлцы;

2. ёлка; дзіцячае свята каля ёлкі; навагодні ранішнік;

dzieci poszły na ~kę — дзеці пайшлі на ёлку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ску́бці, скубу́, скубе́ш, скубе́; скубём, скубяце́, скубу́ць; скубі́; незак.

1. што. Цягнучы, выцягваючы, браць патроху.

С. салому ад стога.

2. што. Разрываць пальцамі што-н. на дробныя часткі.

С. пер’е.

3. каго-што. Вырываць, адрываць, выскубваць (пра траву, пер’е, пух і пад.).

Гусі скубуць траву.

С. курыцу.

4. каго-што. Перабіраць пальцамі, тузаць.

Дзеці скубуць бацьку за паліто.

5. перан., каго-што. Патрабаваць чаго-н.; непакоіць.

Мяне скубуць з усіх бакоў.

|| аднакр. скубану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́, скубну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць, -ні́ і скубяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. скубе́нне, -я, н. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ай, выкл.

Часта вымаўляецца з паўтарэннем: ай-ай і ай-ай-ай.

1. Выказвае боль, спалох, страх. Ай, баліць! Ай, баюся!

2. Выказвае здзіўленне, захапленне, радасць і пад. Вось дык дзеці! Ай, малайцы! Вока радуецца! Гурскі.

3. Выказвае жаль, засмучэнне і пад. Дайшла да.. [Журавінкі] ўчора падвечар чутка, што начальнік палітаддзела можа ў калгас наведацца. І ай жа позна дайшла! Што цяпер можна зрабіць? Лобан.

4. у знач. выкл. ах. Ай, як хораша ў лесе!

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. Паступова агаляцца, станавіцца голым (пра лес, поле і пад.). Журба.. ішла не толькі ад таго, што поле галела, што ў ім адчуваўся нядобры, пагібельны подых недалёкай восені. Мележ. // перан. Бяднець.

2. Быць у аголеным стане, выглядаць пустым, голым (пра лес, поле і пад.). Галелі рудыя папары. Гартны. // перан. Жыць бедна. Галеюць дзеці век без хлеба, Падзёрты жончын чаравік. Не маю грош[ай] на патрэбу, — Бо я мужык, дурны мужык. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кацёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Разм.

1. Драўляны кружок, круг. Дзед палажыў на стол круглае днушачка, кацёлку з бярозавага камля, і на яго па-гаспадарску паставіў поўную гарачага смаку скавараду. Брыль. // Драўлянае кола, якое качаюць дзеці дзеля забавы. Косцік з Алесем з самага ранку ганялі на поплаве за гумном кацёлку. С. Александровіч.

2. Пра ўсё, што нагадвае сабой такі круг, кола. Кацёлка здору. □ Адвялі, пазгортваліся ў маленькія кацёлкі лісты. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нака́з, ‑у, м.

1. Павучальнае настаўленне. Бацькоўскі наказ. □ Маці сама дала наказ быць не горшым, чым дзеці ў добрых людзей... Брыль.

2. Загад або распараджэнне. [Антанюк:] — Сувязной, якую мы паслалі ў Казюры да Марыны, я даў наказ: пастарацца ўгаварыць малодшага [сына] застацца з маці. Шамякін.

3. Дзяржаўны акт, у якім змешчаны інструкцыі аб выкананні загаду, распараджэння. Наказ Савета Працы і Абароны. // Пажаданні, патрабаванні і задачы, якія выказваюцца выбаршчыкамі свайму дэпутату ў вуснай ці пісьмовай форме.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазагара́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Загараць некаторы час. Пасля трывог і паходаў прыемна было выкупацца ў моры, паляжаць на цёплай гальцы і пазагараць. Бачыла. // перан. Разм. Пачакаць некаторы час. Аказваецца, варожая авіяцыя разбурыла мост праз раку. — Прыйдзецца пазагараць, пакуль пантоны павядуць, — паведаміў шафёр, які паспеў пабываць на беразе. «Звязда».

2. Загарэць — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Дзеці яшчэ больш, чым дарослыя, пазагаралі і ад загару, і ад пылу зусім чорныя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)