апавяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Расказваць, апісваць; паведамляць аб чым‑н. Турсевіча вельмі насмяшыла адно здарэнне на чыгунцы, і аб гэтым апавядаў ён цяпер Лабановічу. Колас. Потым маці пачала апавядаць пра жыццё калгаса. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абраха́ць, ‑брашу, ‑брэшаш, ‑брэша; зак., каго-што.

Разм. Зняславіць, зганьбіць, нагаварыўшы на каго‑н.; абгаварыць. Было і яшчэ адно апраўданне [у Руневіча]: «Я ж не цётка якая, што садзіць нос у шчыліну, каб потым абрахаць». Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кукуру́зіна, ‑ы, ж.

Разм. Адно сцябло або зерне кукурузы. Маладыя хлопцы паспяваюць падаваць у прагавітую пашчу машыны зялёныя, сакавітыя сцябліны кукурузы і паціху штурхнуць каторую-небудзь дзяўчынусвавольніцу ці папусціць у яе доўгай кукурузінай. Палтаран.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памяня́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Абмяняцца адно з адным кім‑, чым‑н. Мы памяняліся месцамі. Яна села ля акна. Я сеў з краю. Грамовіч. Цяпер ужо Кандрат Назарэўскі павёў сястру — яны памяняліся ролямі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Difficilem oportet aurem habere ad crimina

Варта мець тугое вуха да абвінавачванняў/папрокаў.

Нужно иметь тугое ухо к обвинениям/упрёкам.

бел. Не прымаць блізка да сэрца. У адно вуха ўпусціць, у дру­гое ‒ выпусціць.

рус. Не принимать близко к сердцу.

фр. Ne pas prendre qen à coeur (Не принимать к сердцу).

англ. Take it easy (Не принимай близко к сердцу).

нем. Nicht sehr zu Herzen nehmen (Не очень принимать к сердцу).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

астаты́чны

(ад гр. astatos)

неспакойны, няўстойлівы;

а. рэгулятар — аўтаматычны рэгулятар, які падтрымлівае адно і тое ж значэнне дадзенай велічыні пры любой велічыні знешняга ўздзеяння на сістэму рэгулявання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дыле́ма

(гр. dilemma)

1) лог. суджэнне або вывад з двума ўзаемавыключальнымі палажэннямі, з якіх неабходна выбраць адно, бо трэцяе немагчыма;

2) перан. цяжкі выбар паміж дзвюма магчымасцямі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

зала́дзіць ​1, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Закласці, закрыць чым‑н. дзірку, адтуліну. Заладзіць дзірку ў плоце.

зала́дзіць ​2, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.

Разм.

1. што, са злучн. «што» і без дап. Пачаць настойліва гаварыць, паўтараць адно і тое ж. — Заладзіў.. адно: «Не паеду, не паеду», — злавалася Насця. Пальчэўскі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць зацяжна ісці (пра дождж), дзьмуць (пра вецер). Бывала, вясной ці ў глыбокую восень як заладзяць дажджы, дык вуліцу так размесіць жывёла, што прайсці ніяк нельга. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазво́зіць, -зво́жу, -зво́зіш, -зво́зіць; -зво́жаны; зак.

1. што. Звезці ў адно месца ўсё, многае.

П. жыта ў зернясховішча.

2. каго-што. Забраўшы, адвезці куды-н. усё, многае або ўсіх, многіх.

П. каменне з палёў.

3. каго-што. Везучы, перамясціць зверху ўніз усё, многае ці ўсіх, многіх.

П. дзяцей на санках.

4. каго-што. Едучы, узяць з сабою ўсё, многае або ўсіх, многіх.

П. чужыя кнігі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

гарну́ць, гарну́, го́рнеш, го́рне; гарні́; незак., каго-што.

1. Выцягваць, выграбаць што-н. дробнае, збіраючы ў адно месца.

Г. бульбу з печы.

2. перан. Набываць надта многа чаго-н. для сябе; прагна хапаць.

Ён горне да сябе ўсё.

3. Пяшчотна прыхіляць, туліць да сябе.

Маці гарнула сына да грудзей.

Ведаю, куды ты горнеш (перан.: схіляеш думку, справу).

4. Прыцягваць, прывабліваць (разм.).

Тэатр гарнуў і вабіў моладзь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)