машо́к, ‑шку, м.
Памянш. да мох. Дзед Хрушч прылёг на зялёны машок у цяньку і зараз жа моцна заснуў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накале́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.
Разм. Знаходзячыся доўга на холадзе, на марозе, моцна азябнуць, намерзнуцца. Накалецца на полі ў холад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тырчма́, прысл.
Разм. Тое, што і тарчма. А селянін зноў ставіў лапату тырчма і нагой моцна націскаў на яе. Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпнаты́чны
(гр. hypnotikos)
1) які мае адносіны да гіпнозу (напр. г. сон);
2) перан. здольны моцна ўздзейнічаць на каго-н. (напр. г-ая сіла музыкі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
катава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., каго (што).
Моцна і балюча біць, жорстка мучыць.
К. на допыце.
Не катуй сябе.
|| зак. скатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. катава́нне, -я, н.
У фашысцкім лагеры смерці было нечалавечае катаванне людзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
га́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра сабаку: злосна гаўкаць, брахаць.
2. перан., што і без дап. Моцна і груба крычаць на каго-н. (разм.).
|| аднакр. га́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. га́рканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адапхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
1. Штуршком адсунуць, аддаліць.
А. нагой крэсла.
2. Моцна напіраючы, адціснуць, прымусіць адысці.
Ён адапхнуў мяне і стаў наперадзе.
|| незак. адпіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і адпі́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адме́рзнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -мёрз, -мёрзла; зак.
1. Загінуць ад марозу, вымерзнуць.
Агуркі адмерзлі.
2. разм. Моцна азябнуць (пра часткі цела); страціць гібкасць, адчувальнасць на холадзе.
Адмерзлі вушы на марозе.
|| незак. адмярза́ць, -а́е.
|| наз. адмярза́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ці́скаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што.
1. Націскаць на што-н. шмат разоў.
2. Сціскаць у абнімках, моцна абнімаць (разм.).
3. Друкаваць з дапамогай друкарскага прэса (спец.).
|| аднакр. ціскану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. ці́сканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перагрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак.
1. Нагрэцца надта моцна.
Матор перагрэўся.
2. Знаходзячыся доўга пад сонечнымі прамянямі, у лазні і пад., нанесці гэтым сабе шкоду.
П. на сонцы.
|| незак. пераграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. пераграва́нне, -я, н. і перагрэ́ў, -рэ́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)