Дог ’дог’ (сабака) (БРС). Рус. дог, укр. дог. Запазычанне з англ. мовы (англ. dog ’сабака’) на пачатку XIX ст. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 150.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Драмату́рг ’драматург’ (БРС). Рус. драмату́рг, укр. драмату́рг. Запазычанне (праз рус.?) з франц. dramaturge (а гэта з грэч. мовы). Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 184–185.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ду́кса ’той, хто вечна дзьмецца (на каго-н.)’ (Касп.). Відавочна, запазычанне з літ. dùksas ’уздых, стогн’, dūksáuti ’ўздыхаць’ (да этымалогіі літ. слова гл. Фрэнкель, 1, 115).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дыя́кан ’дыякан’ (Нас.). Рус. дья́кон, укр. дия́кон. Запазычанне праз ц.-слав. диꙗконъ з грэч. διάκονος ’тс’. Гл. Фасмер, 1, 560; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 226.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дэкальтэ́ ’дэкальтэ’ (БРС). Рус. декольте́, укр. декольте. Запазычанне ў XIX ст. з франц. мовы (décolleté ’дэкальтаваны’). Параўн. Фасмер, 1, 495; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 57.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Курч 1 ’карчага’ (З нар. сл.). Да курчыцца (гл.).
Курч 2 ’сабака з пароды хартоў, сетэр’ (Гарб.). Запазычанне з польск. kurcz ’тс’ (Слаўскі, 3, 394–395).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляўце́ць ’блішчэць’ (браг., Шатал.), ’дрыжаць (ад сытасці, тлушчу), ’торгаць (аб балючым месцы на целе)’ (Ян.). Няясна. Магчыма, запазычанне. Адкуль? Параўн. ст.-грэч. λευκός ’белы’, светлы, бліскучы’ (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ральні́цтва ’паляводства, земляробства’ (Байк. і Некр.). Хутчэй за ўсё, запазычанне з польск. rolnictwo, што створана як кандэнсат з семантыкай ’палявая праца’, ’праца земляроба’ ад rolny ’сельскагаспадарчы ’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэфле́ксія ’роздум; аналіз думак, перажыванняў’ (ТСБМ). Паўторнае запазычанне з рус. рефле́ксия ’тс’. Ст.-бел. рефлекцыя ’роздум’ < ст.-польск. refleksyja < лац. reflexio ’думаць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 132).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Садаві́к, садо́вы грыб ’шампіньён’ (гродн., ЛА, 1). Да садовы < сад; магчыма гаворка ідзе пра культурныя шампіньёны ў процілегласць дзікарослым. Не выключана запазычанне з польскай, улічваючы лінгвагеаграфію.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)